Pułkownik Ludowego Wojska Polskiego, czyli o przemilczeniach w narracji biograficznej

• Authors: Tomasz Rawski

Title variants

EN

Polish People’s Army Colonel. On concealments in the biographical narrative.

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł podejmuje problematykę przemilczeń w narracjach biograficznych funkcjonariuszy aparatu władzy PRL. Stanowi studium strategii unikania opowieści o okresie Polski Ludowej, a jego podstawą jest czternastogodzinny wywiad narracyjny z emerytowanym pułkownikiem Ludowego Wojska Polskiego. Autor proponuje kontinuum strategii unikania, które rozciąga się od prób odpolitycznienia własnego uczestnictwa w systemie, poprzez strategię minimalnych ustępstw, do prób zdjęcia z siebie odpowiedzialności za uczestnictwo w strukturach władzy. Zdaniem autora, może ono stanowić przyczynek do stworzenia modelu – przydatnego narzędzia zwiększającego efektywność badań nad funkcjonariuszami poprzedniego systemu. Kontinuum jest jednocześnie propozycją rozpoczęcia namysłu nad problemem przemilczeń biograficznych, pojawiającym się w badaniach biograficznych nad wspomnianą grupą. Problem ten wydaje się szczególnie istotny ze względu na konsekwentne negowanie okresu PRL w polskim dyskursie publicznym.

EN

The paper undertakes the issue of concealments in the biographical narrative of Polish communist government’s functionaries. It is a study of various strategies of avoiding telling the stories about the period of PRL, based on a fourteen-hour narrative interview with a retired colonel of Polish People’s Army. The author proposes a continuum of these strategies, which extends from the de-politicization of narrator’s participation in the previous system, through the strategy of minimal concessions to taking off responsibility for the participation in the system. Acording to the author, the continuum can be a first step to creating a more complex model that would be a useful tool forto improvinge the efficiency of research on the functionaries of the previous system. The continuum is also aimed at proposinges to start athe reflection on the issue of concealment in such research, which seems to be particularly important in the current situation of the consistent denial of the communist period within the Polish public discourse.

Keywords

PL

socjologia biograficzna; PRL; Polska Ludowa; przemilczenie; przesłonięcie; wywiad narracyjny

EN

biographical sociology; PRL; People’s Republic of Poland concealment; narrative interview

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Przegląd Socjologii Jakościowej
• Year: 2014
• Volume: 10
• Issue: 1
• Pages: 146-157

Contributors

author

Tomasz Rawski

• Zakład Socjologii Polityki, IS UW

References

• Kaźmierska Kaja (2008), Biografia i Pamięć. Na przykładzie pokoleniowego doświadczenia ocalonych z zagłady., Kraków: Zakład Wydawniczy „Nomos”.
• Kołodziej-Durnaś Agnieszka (2010) Autobiografia Alice Salomon – struktury procesowe biografii a losy narodu niemieckiego. „Przegląd Socjologii Jakościowej”, tT. 6VI, nr 2, s. 60–80 [dostęp 09 lutego 2014]. Dostępny w Internecie: ‹http://www.qualitativesociologyreview.org/PL/Volume13/PSJ_6_2_Kolodziej-Durnas.pdf›.
• Prawda Marek (1989), Biograficzne odtwarzanie rzeczywistości (o koncepcji badań biograficznych Fritza Schüutze)., „Studia Socjologiczne”, nr 4, s. 81–98/1989.
• Ricoeur Paul (2006) Pamięć, historia, zapomnienie. Przełożył Janusz Margański. Kraków: Universitas.
• Rokuszewska-Pawełek Alicja (2002) Chaos i przymus: trajektorie wojenne Polaków – analiza biograficzna. Łódź: Wydawnictwa Uniwersytetu Łódzkiego.
• Szacka Barbara (2006), Czas przeszły, pamięć, mit., Warszawa: Scholar.
• Ziółkowski Marek (2001), Pamięć i zapomnienie: trupy w szafie polskiej pamięci zbiorowej., „Kultura i Społeczeństwo”, nr 3-4/2001, s. 3–21.