Wybory do Dumy Państwowej i Rady Państwa w Królestwie Polskim i na Ziemiach Zabranych w latach 1906–1912 w świetle korespondencji konsulów austro-węgierskich w Warszawie

• Authors: Szlanta Piotr

Title variants

EN

Elections to the State Duma and the Council of State in the Kingdom of Poland and the Partitioned Territories Held between 1906 and 1912 in the Light of the Correspondence of Austro-Hungarian Consuls in Warsaw

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

EN

The Austro-Hungarian diplomatic services followed the course of the election campaigns for the State Duma in the Kingdom of Poland closely. This is entirely understandable. The Sejm was a novelty in the political life of the Habsburg Monarchy’s northern neighbour. Its functioning could have had far-reaching and difficult to predict consequences for the politics of the Romanov Empire. Reports by Austro-Hungarian diplomats accurately reflected the mood of Polish public opinion and the position of individual groups. They drew attention to the deterioration of ethnic relations in the Kingdom of Poland, both between Poles and Jews and between Poles and Russians. They accurately portrayed the dilemmas of Polish society, its powerlessness and frustration, including disappointment with the State Duma. The parliamentarisation of the political system in Russia and the departure from the self-rule did not improve the position of the Polish people in the tsarist state. The results of the elections to the State Duma confirmed the dominance of national democracy in the political life of the Kingdom of Poland. The Austro-Hungarian diplomats regarded this grouping as the true representation of public sentiment and the dominant force on the Polish political scene. They were not entirely impartial in their reports. Their correspondence shows that they were sympathetic to Polish conservative circles and clearly disliked socialist groups.

Keywords

EN

Kingdom of Poland; State Duma; elections; national conflicts; national democracy; Stephan von Ugron; 1906–1912

• Publisher: Kancelaria Sejmu / Chancellery of the Sejm
• Journal: Przegląd Sejmowy
• Year: 2023
• Issue: 1(174)
• Pages: 73-94

Contributors

author

Szlanta Piotr

• Dr hab. Piotr Szlanta, prof. UW Uniwersytet Warszawski, Wydział Historii, Polska University of Warsaw, Faculty of History, Poland dyrektor Stacji Naukowej Polskiej Akademii Nauk w Wiedniu [e-mail], https://orcid.org/0000-0002-6573-2304

References

• Österreichisches Staatsarchiv, Abteilung Haus-, Hof- und Staatsarchiv, sygn. Politisches Archiv XXXVIII, 338, 350, 357.
• Abstynencja, „Kurjer Warszawski”, 18 I 1906, nr 18.
• Bezprawie wyborcze dla robotników, „Czerwony Sztandar”, 5 I 1906, nr 37.
• Co dalej?, „Kurjer Warszawski”, 26 VII 1906, nr 204.
• Do równowagi, „Kurjer Warszawski”, 21 II 1907, nr 52.
• Dodatek nadzwyczajny, „Kurjer Warszawski”, 3 V 1906, nr 121.
• Głosować!, „Kurjer Warszawski”, 14 I 1906, nr 14.
• Nad przepaścią, „Kurjer Warszawski”, 21 VII 1906, nr 199.
• Nowi posłowie do Dumy, „Kurjer Warszawski. Dodatek poranny”, 22 V 1906, nr 140.
• Nowo wybrani posłowie, „Kurjer Warszawski”, 1 III 1907, nr 60.
• Organizacja wyborów, „Kurjer Warszawski”, 4 I 1906, nr 4.
• Po rozwiązaniu, „Kurjer Warszawski”, 22 VII 1906, nr 201.
• Po wyborach o wyborach, „Kurjer Warszawski”, 17 X 1907, nr 287.
• Przed wyborami, „Kurjer Warszawski”, 15 I 1906, nr 15.
• Rozbicie biur wyborczych, „Kurjer Warszawski. Dodatek poranny”, 26 I 1906, nr 26.
• Rozwiązanie, „Kurjer Warszawski”, 17 VI 1907, nr 165.
• Sprawozdanie poselskie, „Kurjer Warszawski”, 11 V 1907, nr 128.
• Vetus, Czwarta Duma, „Dziennik Kijowski”, 31 X (13 XI) 1912, nr 290.
• W przededniu, „Kurjer Warszawski”, 22 X 1912, nr 293.
• Wiadomości bieżące. Stan wojenny a wybory, „Kurjer Warszawski”, 9 I 1906, nr 9.
• Wybory, „Kurjer Warszawski”, 4 II 1907, nr 35.
• Wybory, „Kurjer Warszawski. Dodatek poranny”, 20 II 1907, nr 51.
• Wybory, „Kurjer Warszawski”, 10 X 1907, nr 280.
• Wybory, „Kurjer Warszawski”, 15 X 1907, nr 285.
• Wybory, „Kurjer Warszawski”, 10 X 1912, nr 280.
• Wybory. Po wyborach w Łodzi, „Kurjer Warszawski”, 27 X 1912, nr 298.
• Wybory. Wybór posła z Łodzi „Kurjer Warszawski”, 7 XI 1912, nr 309.
• Wybory. Z biura wyborczego, „Kurjer Warszawski. Dodatek poranny”, 17 I 1907, nr 17.
• Wybory. Z biura wyborczego, „Kurjer Warszawski. Dodatek poranny”, 19 I 1907, nr 19.
• Wybory do Dumy, „Kurjer Warszawski”, 21 V 1906, nr 139.
• Wybory do rady państwa, „Kurjer Warszawski”, 16 V 1906, nr 134.
• Wybór posłów, „Kurjer Warszawski. Dodatek poranny”, 4 V 1906, nr 122.
• Wybór posłów, „Kurjer Warszawski”, 27 I 1907, nr 58.
• Z kraju, „Gazeta Kielecka”, 10 XI 1912, nr 88.
• Zebranie przedwyborcze, „Kurjer Warszawski. Dodatek poranny”, 5 X 1912, nr 276.
• Zebranie przedwyborcze, „Kurjer Warszawski”, 9 X 1912, nr 280.
• Zmora Dumy, „Kurjer Warszawski”, 20 VII 1906, nr 198.
• Briefwechsel: Hugo von Hofmannsthal, Leopold von Andrian, red. W.H. Perl, S. Fisher, Frankfurt am Main 1968.
• Dmowski R., Polityka polska i odbudowanie państwa, Księgarnia Perzyński, Niklewicz i Ska, Warszawa 1926.
• Grabski W., Pogląd na politykę i pracę parlamentarną posłów polskich w III-ej Izbie Państwowej rossyjskiej, [s.n.], Warszawa 1909.
• Korwin-Milewski H., Siedemdziesiąt lat wspomnień 1855–1925, Jan Jachowski Księgarnia Uniwersytecka, Poznań 1930.
• Leopold von Andrian (1875–1951). Korrespondenzen, Notizen, Esseys, red. U. Prutsch, K. Zeyringer, Böhlau, Wien 2003.
• „Spójnia Narodowa”. Program, <https://polona.pl/item/program-inc-wstepujemy-w-nowy-okres-dziejow,MTMwMjIxODE/0/#info:metadata>.
• Woyniłłowicz E., Wspomnienia 1847–1928, cz. 1, Skład Główny w Księgarni Józefa Zawadzkiego, Wilno 1931.
• Binder H., Galizien in Wien. Parteien, Wahlen, Fraktionen und Abgeordnete im Übergang zur Massenpolitik, Verlag der Österreichischen Akademie der Wissenschaften, Wien 2005.
• Blobaum R., Rewolucja. Russian Poland, 1904–1907, Cornell University Press, Ithaca 1995.
• Ciunczuk R., Duma Państwowa Imperium Rosyjskiego na progu pierwszej wojny światowej. Między ideą imperialną a ideami narodowymi, [w:] Imperia, narody i społeczeństwa Europy Wschodniej i Środkowej na progu pierwszej wojny światowej, red. A. Nowak, Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia, Warszawa 2016.
• Dajnowicz M., Raporty polityczne Sergiusza Wittego. Wybory do I Dumy Państwowej w Królestwie Polskim i części Kraju Zachodniego, Avalon, Kraków 2009.
• Die Habsburgermonarchie 1848–1918, Bd. 7: Verfassung und Parlamentarismus, Teil 1: Verfassungsrecht, Verfassungswirklichkeit, zentrale Repräsentativkörperschaften, red. P. Urbanitsch, H. Rumpler, Verlag der Österreichischen Akademie der Wissenschaften, Wien 2000.
• Jurkowski R., Sukcesy i porażki. Ziemiaństwo polskie Ziem Zabranych w wyborach do Dumy Państwowej i Rady Państwa 1906–1913, Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, Olsztyn 2009.
• Krzywiec G., Kampania wyborcza Romana Dmowskiego do IV Dumy Państwowej w Warszawie w 1912 roku. Przyczynek do studiów nad mobilizacją nacjonalistyczną, „Kwartalnik Historii Żydów” 2015, nr 1.
• Łukawski Z., Koło Polskie w rosyjskiej Dumie Państwowej w latach 1906–1909, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1967.
• Nowak M., Udział kieleckiego ziemiaństwa w kampaniach wyborczych Stronnictwa Polityki Realnej do rosyjskiej Dumy Państwowej w latach 1906–1907, [w:] Dziedzictwo rewolucji 1905–1907, red. A. Żarnowska, A. Kołodziejczyk, A. Stawarz, P. Tusiński, Muzeum Niepodległości w Warszawie, Warszawa–Radom 2007.
• Piątkowski L., Koło Polskie w Dumie Państwowej (z dziejów działalności parlamentarnej Polaków w zaborze rosyjskim), „Res Historica” 1998, z. 4.
• Rolf M., Rządy imperialne w kraju nadwiślańskim. Królestwo Polskie i cesarstwo rosyjskie (1864–1915), Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2016.
• Schumacher H., Leopold Andrian. Werk und Weltbild eines österreichischen Dichters, Bergland Verlag, Wien 1967.
• Stegner T., Liberałowie Królestwa Polskiego 1904–1915, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 1990.
• Szabaciuk A., „Rosyjski Ulster”. Kwestia chełmska w polityce imperialnej Rosji w latach 1863–1915, Wydawnictwo KUL, Lublin 2012.
• Szwarc A., Od Wielopolskiego do Stronnictwa Polityki Realnej. Zwolennicy ugody z Rosją, ich poglądy i próby działalności politycznej (1864–1905), Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 1996.
• Trees P., Wahlen im Weichselland. Die Nationaldemokraten in Russisch-Polen und die Dumawahle 1905–1912, Franz Steiner Verlag, Stuttgart 2007.
• Wieczorkiewicz P., Polacy w petersburskiej Radzie Państwa 1906–1914, [w:] Losy Polaków w XIX–XX w. Studia ofiarowane Profesorowi Stefanowi Kieniewiczowi w osiemdziesiątą rocznicę Jego urodzin, PWN, Warszawa 1987.
• Wierzchowski M., Sprawy Polski w III i IV Dumie Państwowej, PWN, Warszawa 1966.
• Z dziejów pewnego eksperymentu. Parlamentaryzm rosyjski na progu XX stulecia w kontekście kształtowania się świadomości politycznej narodów imperialnej Rosji, red. A. Duszyk, K. Latawiec, M. Mądzik, Radomskie Towarzystwo Naukowe, Radom 2008.

Identifiers

DOI

10.31268/PS.2023.167