Uwarunkowania parentyfikacji doświadczanej w dzieciństwie i okresie dorastania z perspektywy młodych dorosłych

• Authors: Żarczyńska-Hyla Jolanta , Zdaniuk Bożena , Piechnik-Borusowska Jolanta , Karcz-Taranowicz Eugenia , Kromolicka Barbara

Title variants

PL

Parentification correlates experienced in childhood and adolescence from the perspective of young adults

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Parentyfikacja to termin najczęściej zamiennie określany jako odwrócona rola w rodzinie. Mimo że pojęcie to do literatury naukowej weszło już w latach 70., jest to obszar zaniedbany naukowo, którego zarówno przyczyny, jak i mechanizmy powstania nie zostały gruntownie przebadane. W Polsce parentyfikacja opisywana jest marginalnie, nieznana jest ani skala zjawiska, ani jej uwarunkowania oraz konsekwencje. Brakuje również praktycznych wskazań do pracy z rodzinami, w których dochodzi do odwróconej roli rodzicielskiej. Celem przeprowadzonych badań było poznanie skali zjawiska, uwarunkowań parentyfikacji w dzieciństwie i okresie dorastania, jej rodzajów doświadczanych przez młodych dorosłych. W badaniu udział wzięło 1045 studentów, kierunków pedagogicznych Uniwersytetów Opolskiego i Szczecińskiego. W wyniku otrzymanych rezultatów z badań stwierdzono, że parentyfikacja, czyli odwrócona rola rodzicielska, koreluje z wybranymi czynnikami socjodemograficznymi, niekorzystnymi zdarzeniami losowymi w rodzinie oraz cechami i zachowaniami rodziców. Wyniki wskazują również na powszechność zjawiska: ponad 70% badanych doświadczyło parentyfikacji instrumentalnej bądź emocjonalnej, podczas gdy jedna czwarta doświadczyła poczucia krzywdy związanego z byciem parentyfikowanym.

EN

Parentification has also been known and studied as role reversal in family. Despite the fact that this concept entered scientific literature in the 1970’s, it has not received adequate attention and its causes and mechanisms have not been fully established. In Poland, parentification has been on the margins of psychological research and its prevalence, causes, and effects are unknown. Consequently, there is lack of practical guidelines for practitioners working with families in which role reversal might have taken place. The goal of this study is to gain insight into the prevalence, conditions, and types of parentification retrospectively reported by young adults reflecting on their family experiences in childhood and adolescence. The participants were 1045 students studying towards various teaching degrees at the University of Opole (Uniwersytet Opolski) and University of Szczecin (Uniwersytet Szczecinski). The results indicate that that parentification (or role reversal) correlates with selected sociodemographic variables, negative family life events, and with characteristics and patterns of behavior of the parents. Prevalence of parentification has also been revealed: over 70% of participants reported experiencing instrumental or emotional parentification whereas one fourth experienced a sense of injustice related to being parentified.

Keywords

PL

parentyfikacja; odwrócona rola; inwersja roli rodzicielskiej; synowska odpowiedzialność; mylenie ról

EN

parentification; role reversal; reversed parental role; filial responsibility; role confusion

• Publisher: Akademickie Towarzystwo Andragogiczne
• Journal: Rocznik Andragogiczny
• Year: 2016
• Volume: 23
• Pages: 199-215

Contributors

author

Żarczyńska-Hyla Jolanta

• Uniwersytet Opolski

author

Zdaniuk Bożena

• The University of British Columbia, Vancouver (Canada)

author

Piechnik-Borusowska Jolanta

• Uniwersytet Opolski

author

Karcz-Taranowicz Eugenia

• Uniwersytet Opolski

author

Kromolicka Barbara

• Uniwersytet Szczeciński

References

• Becker S., Aldridge J., Dearden C. (1998), Young careers and their families, Blackkwell Science, Oxford.
• Boszormeny-Nagy I. J., Spark G. M. (1973), Invisible loyalties, [w:] Reciprocity intergenerational family therapy, Harper and Raw, Magerstown.
• Byng-Hall J. (2002), Relieving parentified children’s burdens in families with in secure attachment patterns, [w:] Family process, 41 (3), 375–388.
• Byng–Hall J. (2008), The significance of children fulfilling parental roles: Implications for family therapy, [w:] Journal of Family Therapy, 80, 147–162.
• Creswell J. W. (2013), Projektowanie badań naukowych, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
• Cohen J. (1988), Statistical power analysis for the behavioral sciences, Hillsdale, Erlbaum, 2nd edition, New York.
• Early L., Cushway D. (2002), The parentified child, [w:] Clinical Child Psychology and Psychiatry, 7 (2), 163–178.
• Hooper L. M. (2007), Expanding the Discussion Regarding Parentification and its Varied Outcomes: Implications for Mental Health Research and Practice, [w:] Journal of Men tal Health Counseling, 29 (4), 322–337.
• Hooper L. M., De Coster J., White N., Vpltz M. L. (2011), Characterizing the Magnitude of the Relation between Self-Reported Childhood Parentification and Adult Psychopathology: A Meta-Analysis, [w:] Journal of Clinical Psychology, 67 (10), 1028–1043.
• Hooper L. M., Dochler K. (2012), Assesing family caregiving: a comparison of three retrospective parentification measures, [w:] Journal of Martial and Family therapy, 38(4), 653 – 666.
• Jurkovic G. J., (1991), Treatment of parental children and their families; Conceptual and technical issues, [w:] American Journal of Family Therapy, 19, 302–314.
• Jurkovic G. J., Thirkield A. (1998), Parentification questionnaire, Department of Psychology, Georgia State University, University Plaza, (GA 30303) Atlanta.
• Jurkovic G. J., Thirkield A., Morrell R. (2001), Parentification of Adult Children of Divorce: A Multidimensional Analysis, [w:] Journal of Youth and Adolescence, 30 (2), 245–257.
• Liberska H., Matuszewska M. (2014), Modele funkcjonowania rodziny. Style wychowania, [w:] Janicka I., Liberska H., (red.) Psychologia rodziny, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Macfie J., Brumariu L. E., Lyons-Ruth K. (2015), Parent-child role-confusion: A critical review of an emerging concept, [w:] Developmental Review 36, 34–57.
• McMahon T. J., Luthar S.S. (2007), Defining characteristics and potentional consequnces of caretaking burden among children living in urban property, [w:] American Journal of Orthopsychiatry, 77, 267–281.
• Schier K. (2010), Gdy dziecko stresuje się rodzicem – odwrócona troska, czyli zjawisko parentyfikacji w rodzinie, [w:] Tryjarska B.(red.), Bliskość w rodzinie. Więzi w rodzinie a za- burzenia w dorosłości, Scholar, Warszawa.
• Schier K. (2014), Dorosłe dzieci. Psychologiczna problematyka odwrócenia ról w rodzinie, Scholar, Warszawa.
• Tutak-Goll M. (2016), Dorosłe dzieci, Gazeta Wyborcza 26.05.2016, Wysokie Obcasy nr 22 (881), 2.
• Zukow-Goldring P. (2002), Sibling caregiving. Handbook of Parenting, Mahwah, 2nd edition, New York.

Identifiers

DOI

http://dx.doi.org/10.12775/RA.2016.010