Karykaturalne pogranicze. „Poniemiecja” w tekstach Ziemowita Szczerka

• Authors: Gieba Kamila

Title variants

EN

Caricatural borderlands. “Post-German lands” in Ziemowit Szczerek’s texts

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

The paper discusses the representation of the so-called Regained Territories in reportage and novels by Ziemowit Szczerek. The aim of the paper is to identify the ways of creating a caricatural imaginary geography of the Polish-German borderlands which Szczerek calls “Poniemiecja” [“Post-German lands”]. An analysis of the source material made it possible to determine the functions of the borderlands theme in Szczerek’s works (demythologisation, deheroisation, confrontation). The paper also presents strategies of revising the pioneer myth of the so-called Regained Territories and of representing the Polish-German relations in Szczerek’s works of fiction and non- fiction.

Keywords

EN

borderlands studies; Regained Territories; Polish literature; contemporary literature; Ziemowit Szczerek

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
• Journal: Postscriptum Polonistyczne
• Year: 2019
• Issue: 1(23)
• Pages: 105-118

Contributors

author

Gieba Kamila

• Instytut Filologii Polskiej, Uniwersytet Zielonogórski, Zielona Góra, Polska

References

• Adamczewska I., 2014a, Gonzo journalism. Materiały do „Słownika Rodzajów Literackich”, „Zagadnienia Rodzajów Literackich”, t. LVIII, z. 1.
• Adamczewska I, 2014b, Wariacje na temat pewnego paktu. O dziennikarstwie gonzo, „Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze”, nr 3.
• Bąkiewicz M.J., 2017, Dialektyka luk i wypełnień. Przyczynek do współczesnych badań nad krajobrazem kulturowym, w: Bąkiewicz M.J., red., Lubuski palimpsest. W kręgu historii, kultury i literatury polsko-niemieckiego pogranicza, Zielona Góra.
• Dąbrowska J., 2016, Obraz państwa postapokaliptycznego w prozie Ziemowita Szczerka, „Annales Universitatis Mariae Curie¬ Skłodowska”, vol. XXXIV, nr 2.
• Eco U., 2012, Światy science-fiction, w: Eco U., Po drugiej stronie lustra i inne eseje, przeł. Wajs J., Warszawa.
• Frukacz K., 2015, Amerykańskie Nowe Dziennikarstwo po polsku? Transfer poetyk, problemy adaptacyjne, w: Hajduk-Gawron W., red., Adaptacje II. Transfery kulturowe (Biblioteka Postscriptum Polonistycznego, t. V), Katowice.
• Halicka B., 2015, Polski Dziki Zachód. Przymusowe migracje i kulturowe oswajanie Nadodrza 1945–1948, przeł. Łuczak A., Kraków.
• Iwasiów I., 2012, Hipoteza powieści neo-post-osiedleńczej, w: Gosk H., red., Narracje migracyjne w literaturze polskiej XX i XXI wieku, Kraków.
• Kalin A., 2014/2015, Na dzikich polach badawczego zachodu, „Literaturoznawstwo”, nr 8/9.
• Kalin A., 2017, Między Rurytanią a Bordurią, czyli smutek snów o potędze, „Czas Kultury” 19.06.2017, http://czaskultury.pl/czytanki/miedzy-rurytania-a-borduria-czyli-smutek-snow o-potedze/ [dostęp: 14.09.2918].
• Lemann N., 2011, Czy można uchronić się od przeszłości? Historie alternatywne i uchronie jako literackie aporie polityki i wiedzy historycznej, „Zagadnienia Rodzajów Literackich”, t. LIV, z. 2.
• Lewandowski P., 2014, Model narracji o pionierach. Studium nad podobieństwami pamięci zbiorowej, „Teksty Drugie”, nr 5.
• Mikołajczak M., 2014, Choroba migrantów – literacka epikryza i patogeneza (na przykładzie literatury osadniczej i postosadniczej), „Teksty Drugie”, nr 6.
• Mikołajczak M., 2016, Do czego literaturze regionalnej potrzebny jest Niemiec? (na przykładzie twórczości lubuskiej), „Teksty Drugie”, nr 3.
• Nijakowski L.M., 2006, Domeny symboliczne. Konflikty narodowe i etniczne w wymiarze symbolicznym, Warszawa.
• Nijakowski L.M., 2011, Popularne postapokalipsy późnej nowoczesności, „Colloquia Anthropologica et Communicativia”, nr 3.
• Ruch Autonomii Śląska, strona internetowa: http://autonomia.pl/stowarzyszenie-ruch-auto nomii-slaska/ [dostęp: 28.03.2019].
• Rybicka E., 2012, Czy możliwa jest „polifonia pamięci” w literackich badaniach regionalnych? Na przykładzie pogranicza polsko-niemieckiego, w: Mikołajczak M., Rybicka E., red., Nowy regionalizm w badaniach literackich: badawczy rekonesans i zarys perspektyw, Kraków.
• Siewior K., 2013, Tożsamość odzyskana? (Re)transkrypcje doświadczenia migracyjnego w powieści neo- post-osiedleńczej, „Teksty Drugie”, nr 3.
• Szczerek Z., 2013a, Przyjdzie Mordor i nas zje, czyli tajna historia Słowian, Kraków.
• Szczerek Z., 2013b, Rzeczpospolita zwycięska. Alternatywna historia Polski, Kraków.
• Szczerek Z., 2014, Siódemka, Kraków.
• Szczerek Z., 2018, Siwy dym albo pięć cywilizowanych plemion, Wołowiec.
• Szczerek Z., 2015, Tatuaż z tryzubem, Wołowiec.
• Szczerek Z., 2017, Międzymorze. Podróże przez prawdziwą i wyobrażoną Europę Środkową, Wołowiec–Warszawa.
• Szczerek Z., (b.r.), Wandalowie na gruzach Rzymu, czyli Ruinenwert, strona internetowa Korporacji Ha!art, dział „Felietony”, http://www.ha.art.pl/felietony/2744-ziemowit- szczerek-wanda lowie- na- gruzach-rzymu-czyli-ruinenwert.html [dostęp: 9.09.2018].
• Szydłowska J., 2013, Narracje pojałtańskiego Okcydentu. Literatura polska wobec pogranicza na przykładzie Warmii i Mazur (1945–1989), Olsztyn.
• Szydłowska J., 2015, O pożytkach z podglądania marginesu, czyli po co centrum peryferie. Egzotyzacja świata w prozie reportażowej Ziemowita Szczerka (Przyjdzie Mordor i nas zje, czyli tajna historia Słowian), w: Browarny W., Lisak-Gębala D., red., Centra – peryferie w literaturze polskiej XX i XXI wieku, Kraków.
• Topolski J., 1999, Refleksje na temat historii alternatywnej, „Przegląd Humanistyczny”, nr 2/3.
• Tujdowski M., 2017, Polemika z cyklem reportaży Ziemowita Szczerka („Polityka”, nr 27–29, 31–34, 2014), „Rocznik Ziem Zachodnich”, nr 1.
• Tumolska H., 2007, Mitologia Kresów Zachodnich w pamiętnikarstwie i beletrystyce polskiej (1945–2000). Szkice do dziejów kultury pogranicza, Toruń.
• Wąsowicz M., 2016, Historie alternatywne w literaturze polskiej: typologia, tematyka, funkcje, „Zagadnienia Rodzajów Literackich”, t. LIX, z. 2.
• Żyrek-Horodyska E., 2017, Od amerykańskiego snu Thompsona po ukraiński Mordor Szczerka. Estetyzacja świata w duchu gonzo, „Konteksty Kultury”, nr 14, z. 2.