Podróże współczesnego Guliwera – ślady utopii i dystonii w Smutku tropików C. Lévi-Straussa

• Authors: Gajos Rafał

Title variants

EN

Contemporary Gulliver’s travels – traces of utopia and dystpia in Tristes Tropiques by C. Lévi-Strauss

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł śledzi różne poziomy, na których funkcjonować może utopijność w Smutku tropików. Poziomem pierwszym byłby poziom świata przedstawionego, czyli świat „dzikich” i obcych kultur, z którymi dane było się zetknąć Levi-Straussowi. Czy w zestawianiu tego co Tu i Tam, Levi-Strauss dokonuje porównania marzeń człowieka Zachodu i człowieka „dzikiego”?Stawiając pytanie prościej: czy kultury zamieszkujące Amerykę południową i Indie (oraz stronice książki Levi-Straussa) mają utopie? Drugi poziom to poziom przedstawienia, czyli pytanie o konstruowanie egzotycznych światów Smutku tropików za pomocą pewnych konwencji charakterystycznych dla utopii bądź dystopii. Natomiast na poziomie najwyższym, autor zadaje pytanie o utopijność samej teorii Levi-Straussa. Rozważania prowadzą do wniosku, iż dzisiaj utopia teorii Levi-Straussa jest już nieaktualna, lecz odegrała swoją rolę w procesie dziejowym najpierw będąc marzeniem, które trzeba realizować, a później stając się rzeczywistością, z której trzeba się wydostać. Pozostał po niej jedynie ślad, którego trwałość zależy od tego, ile osób chociaż przez chwilę postanowi nim podążać wzdłuż morza wolnej gry i nieograniczonej semiozy.

EN

The article follows different levels, which the utopia in Tristes Tropiques can function on. The first one would be the level of the world presented, i.e. the world of the “wild” and foreign cultures that Lévi-Strauss met. Does Lévi-Strauss, comparing things Here and There, liken dreams of the man of the West with those of the “wild” man? Making the question clearer: do the cultures existing in Southern America and India (as well as on the pages of Lévi-Strauss’s book) have utopias? The second level is the one of the presentation, i.e. a question about constructing the exotic worlds of Tristes Tropiques by using particular conventions characteristic for utopias or dystopias. On the highest level the author asks whether the theory of Lévi-Strauss is utopian. Deliberations lead to the conclusion that today the Lévi-Strauss’s theory of utopia is out-of-date, but it played its role in the history, at first being a dream which must be realized, and later becoming a reality that must be escaped. There is only a trace, whose durability depends on how many people will decide to follow it along the sea of free existence and unlimited semiosis.

Keywords

PL

utopie; dystopie; strukturalizm; Claude Lévi-Strauss; Laboratorium Kultury

EN

utopia; dystopia; structuralism; Claude Lévi-Strauss; Laboratorium Kultury

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
• Journal: Laboratorium Kultury
• Year: 2012
• Volume: 1
• Pages: 112-121

Dates

published

2012

Contributors

author

Gajos Rafał

• Uniwersytet Śląski w Katowicach, Wydział Filologiczny, Instytut Nauk o Kulturze i Studiów Interdyscyplinarnych

References

• R. Barthes, S/Z, przeł. M.P. Markowski, M. Gołębiewska, Wydawnictwo KR, Warszawa 1999.
• G. Charbonnier, Rozmowy z Claude Levi-Straussem, przeł. J. Trznadel, Czytelnik, Warszawa 2000.
• P. Dybel Zagadka „Drugiej płci”, Universitas, Kraków 2006.
• C. Geertz, Dzieło i życie. Antropolog jako autor, przeł. S. Sikora, Wydawnictwo KR, Warszawa 2005.
• C. Lévi-Strauss, Smutek tropików, przeł. A. Steinsberg, Wydawnictwo Opus, Łódź 1992.
• K. Mannheim,Ideologia i utopia, przeł. J. Miziński, Wydawnictwo Test, Lublin 1992.
• J. Szacki, Spotkania z Utopią, Iskry, Warszawa 1980.