Nauka przed sądem: analiza racjonalności naturalizmu metodologicznego

• Authors: Robert C. O'Connor

Title variants

Science on Trial: Exploring the Rationality of Methodological Naturalism

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

W niniejszym eseju dokładnie analizuję koncepcję przedstawioną w niedawno wydanym tomie The Creation Hypothesis: Scientific Evidence for an Intelligent Designer pod redakcją J.P. Morelanda. Moreland gani chrześcijan za, jak to ujmuje, niezrozumienie, na czym polega właściwa integracja ich wiary z dyscyplinami świeckimi, a zwłaszcza z naukami przyrodniczymi. Współtwórcy tego tomu przedstawiają „naukę teistyczną”, która skupia się głównie na taktycznym lub strategicznym występowaniu przeciwko wykluczeniu bezpośrednich odwołań do boskiego sprawstwa (czyli przeciwko naturalizmowi metodologicznemu). Autorzy ci przyjmują zasadę inkluzji, to znaczy pogląd, że wyjaśnienia mówiące o bezpośrednim działaniu boskiego sprawcy mogą stanowić właściwą część nauk przyrodniczych. Jeśli dobrze rozumiem, koncepcja ta przybiera postać dwóch tez: (1) wierność chrześcijańskiego naukowca naturalizmowi metodologicznemu jest zupełnie irracjonalna; (2) przeciwstawianie się odwołaniom do bezpośredniego boskiego sprawstwa jako właściwej części nauk przyrodniczych jest irracjonalne również w przypadku szerszego grona naukowców, ponieważ nauka nie ma cech, które z natury odróżniałyby ją od innych dyscyplin. Wykażę przede wszystkim, że pierwsze twierdzenie jest błędne, drugie natomiast — nierozsądne. Rozróżnienie pomiędzy dyscyplinami, określone częściowo przez naturalizm metodologiczny, jest dobrze ugruntowane, wartościowe samo w sobie i jeśli je odpowiednio rozumieć, stanowi kluczowy element chrześcijańskich dociekań. Zgodnie z moją konkluzją dopuszczenie bezpośrednich odwołań do boskiego sprawstwa na gruncie nauk przyrodniczych miałoby szkodliwe konsekwencje dla ogólnie pojętego celu, jakim jest poszukiwanie prawdy.

EN

In this essay, I closely scrutinize the proposal presented in a recently edited volume entitled The Creation Hypothesis: Scientific Evidence of an Intelligent Designer by J.P. Moreland. Moreland chides Christians for what he takes as their failure to understand the proper integration of their faith with secular disciplines, particularly the natural sciences. Contributors to this volume propose a „theistic science” which focuses primarily on the tactical or strategic proscription against direct reference to divine agency (methodological naturalism). These authors endorse the inclusivity principle, that is, the claim that explanations in terms of the direct and immediate activity of a divine agent may constitute a proper part of natural science. As I see it, the recommendation takes two forms: (1) it is positively irrational for the Christian engaged in natural science to remain committed to methodological naturalism, and (2) because science has no intrinsic individuating features, it is irrational for the broader scientific community to continue to resist appeal to immediate divine agency as a proper part of natural science. Specifically, I argue that the first statement is mistaken, and the second is ill-advised. The disciplinary distinction, as determined in part by methodological naturalism, is well-grounded, intrinsically valuable, and, when properly understood, a critical component of Christian inquiry. I conclude that permitting direct reference to divine agency in natural science severely undermines the overall quest for truth.

Keywords

PL

naturalizm metodologiczny; naturalizm metafizyczny; scjentyzm; zasada inkluzji; zasada ekskluzji; teizm; nauka; nauka teistyczna; boskie sprawstwo; inteligentny projekt

EN

methodological naturalism; metaphysical naturalism; scientism; inclusivity principle; exclusivity principle; theism; science; theistic science; divine agency; intelligent design

• Publisher: Uniwersytet Zielonogórski. Instytut Filozofii
• Journal: Filozoficzne Aspekty Genezy
• Year: 2014
• Volume: 11
• Pages: 95-131

Contributors

author

Robert C. O'Connor

• Wheaton College

References

• J.P. MORELAND, „Conceptual Problems and the Scientific Status of Creation Science”, Perspectives on Science and Christian Faith 1994, vol. 46, no. 1, s. 2-13.
• Stephen C. MEYER, „The Use and Abuse of Philosophy of Science: A Response to Moreland”, Perspectives on Science and Christian Faith 1994, vol. 46, no. 1, s. 14-18.
• J.P. MORELAND (ed.), The Creation Hypothesis: Scientific Evidence for an Intelligent Designer, InterVarsity Press, Downers Grove 1994.
• Howard J. VAN TILL, „Special Creationism in Designer Clothing: A Response to The Creation Hypothesis”, Perspectives on Science and Christian Faith 1995, vol. 47, no. 2, s. 127-128.
• Ernan MCMULLIN, „Plantinga’s Defense of Special Creation”, Christian Scholars Review 1991, vol. 21, no. 1, s. 57-58.
• Phillip E. JOHNSON, Reason in the Balance: The Case Against Naturalism in Science, Law & Education, InterVarsity Press, Downers Grove 1995.
• Nancey PEARCEY and Charles Thaxton, Soul of Science: Christian Faith and Natural Philosophy, Crossway Books, Wheaton, Illinois 1994.
• James Robert BROWN, The Rational and the Social, Routledge, New York 1989.
• Philip KITCHER, The Advancement of Science: Science without Legend, Objectivity without Illusions, Oxford University Press, New York 1993.
• John R. SEARLE, The Rediscovery of Mind, A Bradford Book, MIT Press, Cambridge 1994.
• Larry LAUDAN, „Progress or Rationality? The Prospects for Normative Naturalism”, American Philosophical Quarterly 1987, vol. 24, s. 23.
• Larry LAUDAN, „The Demise of the Demarcation Problem”, w: Robert S. COHEN and Larry LAUDAN (eds.), Physics, Philosophy and Psychoanalysis, D. Reidel Publishing Company, Dordrecht 1983, s. 111-127.
• Larry LAUDAN, „Zgon problemu demarkacji”, przeł. Artur Koterski, w: Zbysław MUSZYŃSKI (red.), Z badań nad prawdą, nauką i poznaniem, Realizm. Racjonalność. Relatywizm, t. 31, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 1998, s. 63-79.
• Ernan MCMULLIN, „The Shaping of Scientific Rationality: Construction and Constraint”, w: Ernan MCMULLIN (ed.), Construction and Constraint, University of Notre Dame Press, Notre Dame 1989, s. 18.
• Richard RORTY, „Solidarność czy obiektywność?”, w: Richard RORTY, Obiektywność, relatywizm i prawda, przeł. Janusz Margański, Fundacja „Aletheia”, Warszawa 1999, s. 35-54.
• Wesley SALMON, Scientific Explanation and the Causal Structure of the World, Princeton University Press, Princeton 1984.
• Richard S. WESTFALL, The Construction of Modern Science: Mechanisms and Mechanics, Cambridge University Press, Cambridge 1971.
• Colin A. RUSSELL, Cross-Currents: Interactions Between Science & Faith, Eerdmann’s Publishing Co., Grand Rapids 1985.