Metafora oblubieńcza w Ewangelii Janowej. Część 1. Oblubieniec spotyka Oblubienicę (J 1-4)

• Authors: Kubiś Adam

Title variants

EN

Spousal Metaphor in the Gospel of John. Part 1: The Bridegroom Meets His Bride (Jn 1–4)

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Symbolika małżeńska obecna jest w całej Ewangelii Jana, ale zwłaszcza w pierwszych czterech rozdziałach oraz w jej drugiej części (rozdziały 12–20). Celem artykułu jest ukazanie i krytyczna ocena obecności metafory oblubieńczej w J 1,19–4,54. W tej części Ewangelii, Jezus jest wprost nazwany panem młodym (3,29). Jednocześnie perykopa za perykopą zdefiniowana jest obecność panny młodej. Jej pełna prezentacja następuje w czterech pierwszych rozdziałach Ewangelii. Jej ukazanie rozpoczyna się od matki Jezusa i jego uczniów w Kanie (rozdział 2), a następnie prowadzi do Żydów w Jerozolimie, Samarytan i ostatecznie pogan na końcu rozdziału 4. Poprzez swoją wiarę (1,50) Natanael, prawdziwy Izraelita, staje się prefiguracją wszystkich wierzących, oblubienicy Mesjasza.

EN

Nuptial symbolism permeates the thought of the fourth evangelist throughout his work, but especially his first four chapters plus the entire second part of his gospel (12–20). The main focus of this article is to demonstrate and critically evaluate the presence of spousal metaphor in Jn 1:19–4:54. In this part of the Gospel, Jesus is explicitly presented as a bridegroom (3:29), while at the same time, in pericope after pericope, his bride becomes more and more visible and present. It takes four chapters to define the messianic bride in full. The whole presentation starts with the mother of Jesus and his disciples in Cana in Chapter 2, then continues with Jews in Jerusalem, the Samaritans, and finally pagans at the end of Chapter 4. By his faith (1:50), Nathanael, the Israelite, is the prefiguration of all believers, the bride of Messiah.

Keywords

PL

Ewangelia Janowa; Kana; Samarytanka; metafora oblubieńcza; mesjańskie małżeństwo; mesjański oblubieniec

EN

The Gospel of John; Cana; Samaritan woman; spousal metaphor; Messianic wedding; Messianic bridegroom

• Publisher: Gdańskie Seminarium Duchowne
• Journal: Studia Gdańskie
• Year: 2018
• Issue: 42
• Pages: 39-65

Contributors

author

Kubiś Adam

• Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

References

• Alonso Schökel, L., Simboli matrimoniali nel Nuovo Testamento, w: L’antropologia biblica (Studio Biblico Teologico Aquilano), red. G. De Gennaro, Napoli 1981, s. 545-570.
• Alonso Schökel, L., I nomi dell’amore. Simboli matrimoniali nella Bibbia (Religione), Casale Monferrato 1997.
• Alter, R., The Art of Biblical Narrative, New York 1981.
• Barrett, C.K., The Gospel according to St. John. An Introduction with Commentary and Notes on the Greek Text, London 21978.
• Bonneau, N.R., The Woman at the Well. John 4 and Gen 24, „Bible Today” 67 (1973), s. 1252-1259.
• Braun, F.-M., Jean le Théologien. III. Sa théologie. Le mystère de Jésus-Christ (Études bibliques; 45), Paris 1964
• Brown, R.E., The Gospel of John. Introduction, Translation and Notes (I-XII) (The Anchor Bible; 29), Garden City, NY 1966.
• Byron, B., Bethany Across the Jordan οr Simply Across the Jordan, „Australian Biblical Review” 46 (1998), s. 36-54.
• Cambe, M., L’influence du Cantique des Cantiques sur le Nouveau Testament, „Revue Thomiste” 62 (1962), s. 5-26.
• Carmichael, C.M., A Ceremonial Crux: Removing a Man’s Sandal as a Female Gesture of Contempt, „Journal of Biblical Literature” 96 (1977), s. 321-336.
• Carmichael, C.M., Marriage and the Samaritan Woman, „New Testament Studies” 26 (1980), s. 342346.
• Coloe, M.L., Witness and Friend. Symbolism Associated with John the Baptizer, w: Imagery in the Gospel of John. Terms, Forms, Themes, and Theology of Johannine Figurative Language (WUNT; 200), red. J. Frey, J.G. van der Watt, R. Zimmermann, G. Kern, Tübingen 2006, s. 319-332.
• Coloe, M.L., John as Witness and Friend, w: John, Jesus, and History. Volume 2. Aspects of Historicity in the Fourth Gospel (Early Christianity and Its Literature), red. P.N. Anderson, F. Just, T. Thatcher, Atlanta, GA 2009, s. 45-61.
• Delebecque, É., Les deux vins de Cana, „Revue Thomiste” 85 (1985), s. 242-253.
• Delling, G., ὥρα, w: Theological Dictionary of the New Testament, red. G. Kittel, G. Friedrich, Grand Rapids, MI 1964, t. 9, s. 675-681.
• Dodd, C.H., Historical Tradition in the Fourth Gospel, Cambridge 1963.
• Earl, D.S., ‘(Bethany) beyond the Jordan’. The Significance of a Johannine Motif, “New Testament Studies” 55/03 (2009), s. 279-294.
• Elon, M., Levirate Marriage and Ḥaliẓah: The Order of Ḥaliẓah, w: Encyclopaedia Judaica. Second Edition, red. F. Skolnik, Detroit et al. 2007, t. XII, s. 725-727.
• Fehribach, A., The Women in the Life of the Bridegroom. A Feminist Historical-Critical Analysis of the Female Characters in the Fourth Gospel, Collegeville, MN 1998.
• Gentry, P.J., Wellum S.J., Kingdom through Covenant. A Biblical-Theological Understanding of the Covenants, Wheaton, IL 2012.
• Gnilka, J., „Bräutigam” – spätjüdisches Messiasprädikat?, „Trierer theologische Zeitschrift” 69 (1960), s. 298-301.
• Infante, R., Lo sposo e la sposa. Percorsi di analsi simbolica tra Sacra Scrittura e cristianesimo delle origini, Cinisello Balsamo 2004.
• Jeremias, J., „νύμφη, νυμφίος”, Theological Dictionary of the New Testament, red. G. Kittel, G.W. Bromiley, Grand Rapids, MI 1967, t. 4, s. 1099-1106.
• Keener, C.S., The Gospel of John. A Commentary, Grand Rapids, MI 2003.
• Kempter, M., La signification eschatologique de Jean 3,29, „New Testament Studies” 54 (2008), s. 42-59.
• Kubiś, A., Uniwersalny wymiar miłości Boga według J 3,16, „Verbum Vitae” 23 (2013), s. 127-160.
• Kubiś, A., Radość przyjaciela Oblubieńca z powodu głosu Oblubieńca w J 3,29, w: Radość Ewangelii. Biblijne źródła chrześcijańskiej radości (Analecta Biblica Lublinensia 13), red. A. Zawadzki, Lublin 2016, s. 163-192.
• Lagrange, J.-M., Évangile selon Saint Jean (Études bibliques), Paris 51936.
• Lindars, B., Two Parables in John, „New Testament Studies” 16 (1969-1970), s. 324-329.
• Martin, M.W., Betrothal Journey Narratives, „Catholic Biblical Quarterly” 70 (2008), s. 505-523.
• Mateos, J., Barreto J., El Evangelio de Juan. Análisis lingűistico y comentario exegético (Lectura del Nuevo Testamento; 4), Madrid 21982.
• McHugh, J.F., A Critical and Exegetical Commentary on John 1-4 (International Critical Commentary), London – New York, NY 2009.
• McWhirter, J., The Bridegroom Messiah and the People of God. Marriage in the Fourth Gospel (SNTSMS; 138), Cambridge 2006.
• Moloney, F.J., From Cana to Cana (2,1 – 4,54) and the Fourth Evangelist’s Concept of Correct (and Incorrect) Faith, „Salasianum” 40 (1978), s. 817-843.
• Moloney, F.J., From Cana to Cana (2,1 – 4,54) and the Fourth Evangelist’s Concept of Correct (and Incorrect) Faith, w: Studia Biblica 1978. II. Papers on the Gospels. Sixth International Congress on Biblical Studies, Oxford 3-7 April 1978 (JSNTS; 2), red. E.A. Livingstone, Sheffield 1980, s. 185-213.
• Neyrey, J., Jacob Traditions and the Interpretation of John 4:10-26, „Catholic Biblical Quarterly” 41 (1979), s. 419-437.
• Neyrey, J.H., Rohrbaugh R.L., „He Must Increase, I Must Decrease” (John 3,30): A Cultural and Social Interpretation, „Catholic Biblical Quarterly 63 (2001), s. 464-483.
• Pedroli, L., Giovanni e il Vangelo dello Sposo. La trafila sponsale del Quarto Vangelo, w: M. Meruzzi, L. Pedroli, „Venite alle nozze!”. Un percorso biblico sulle orme di Cristo-Sposo (Cantiere coppia), Assisi 2009, s. 95-129.
• Pedroli, L., Il trittico sponsale di Giovanni (Gv 2,1-11; 3,29-31; 4,5-42), w: La letteratura giovannea (Vangelo, lettere e Apocalisse). Seminario per gli studiosi di Sacra Scrittura. Roma 21-25 gennaio 2013 (E-biblicum), Roma 2013, s. 163-177.
• Phillips, T.E., „The Third Fifth Day?” John 2:1 in Context, „Expository Times” 115 (2004), s. 328-331.
• Pitre, B., Jesus the Bridegroom. The Greatest Love Story Ever Told, New York 2014.
• Poplutz, U., Parabelauslegung im Kompendium der Gleichnisse Jesu. Reflexion der Methodenschritte und exemplarische Exegese von Joh 3,29f, w: Hermeneutik der Gleichnisse Jesus. Methodische Neuansätze zum Verstehen urchristlicher Parabeltexte (WUNT; 231), red. R. Zimmermann, Tübingen 2011, s. 64-83.
• Proulx, P., Alonso Schökel L., Las Sandalias del Mesías Esposo, „Biblica” 59 (1978), s. 1-37.
• Reinhartz, A., The Bride in John 3.29. A Feminist Rereading, w: The Lost Coin. Parables of Women, Work and Wisdom (The Biblical Seminar; 86), red. M.A. Beavis, London – New York, NY 2002, s. 230-241.
• Rusconi, C., Le nozze dell’Agnello. La metafora delle nozze in San Giovanni (Collana di Scienze Religiose e Ricerche Storico-Teologice „Gregorio da Rimini”; 2), Rimini 2008.
• Schnackenburg, R., The Gospel according to St. John. Volume One. Introduction and Commentary on Chapters 1–4, New York 1990.
• Segalla, G., Gesù anēr e anthrōpos nel Quarto Vangelo, „Rivista biblica” 39 (1991-1992), s. 201-206.
• Serra, A., Contributi dell’antica letteratura giudaica per l’esegesi di Giovanni 2, 1-12 e 19, 25-27 (Scripta Pontificiae Facultatis Theologicae «Marianum»; 31), Roma 1977.
• Serra, A., Le nozze di Cana (Gv 2,1-12). Incidenze cristologico-mariane del primo “segno” di Gesù, Padova 2009.
• Simoens, Y., Secondo Giovanni. Una traduzione e un’interpretazione, Bologna 2000.
• Ska, J.-L., Jésus et la Samaritaine (Jn 4). Utilité de l’Ancien Testament, „Nouvelle Revue Théologique” 118 (1996), s. 641-652.
• Staley, J.L., The Print’s First Kiss. A Rhetorical Investigation of the Implied Reader in the Fourth Gospel (SBL Dissertation Series; 82), Atlanta, GA 1988.
• Stępień, P., Prawo lewiratu w świetle chiastycznej struktury Pwt 25,4-12, „Warszawskie Studia Teologiczne” 13 (2000), s. 61-102.
• Stibbe, M.W.G., John’s Gospel (New Testament Readings), London – New York 1994.
• Strack, H.L. – Billerbeck P., Kommentar zum Neuen Testament aus Talmud und Midrasch. I. Das Evangelium nach Matthäus, II. Das Evangelium nach Markus, Lukas und Johannes und die Apostelgeschichte, München 1956.1959.
• Święty Tomasz z Akwinu, Komentarz do Ewangelii Jana, Kęty 2018.
• Tait, M., The Voice of Bridegroom, the Record of John? Some Thoughts on John 3:29, „Scripture Bulletin” 42/2 (2012), s. 46-55.
• Trumbull, H.C., Oriental Social Life and Gleams from the East on the Sacred Page, Philadelphia, PA 1894.
• Van Selms, A., The Best Man and Bride: From Sumer to St. John with a New Interpretation of Judges, Chapters 14 and 15, „Journal for Near Eastern Studies” 9 (1950), s. 65-75.
• Varghese, J., The Imagery of Love in the Gospel of John (Analecta Biblica; 177), Rome 2009.
• Villeneuve, A., Nuptial Symbolism in Second Temple Writings, the New Testament and Rabbinic Literature. Divine Marriage at Key Moments of Salvation History (Ancient Judaism and Early Christianity; 92), Leiden – Boston 2016.
• Wetter, G.P., „Der Sohn Gottes”. Eine Untersuchung über den Charakter und die Tendenz des Johannes-Evangeliums (Forschungen zur Religion und Literatur des Alten und Neuen Testaments; 26), Göttingen 1916.
• Winandy, J., Le Cantique des Cantiques et le Nouveau Testament, „Revue biblique” 71 (1964), s. 161190.
• Wojciechowska, K., Poważana i pobożna erudytka czy kobieta rozwiązła? Próba destereotypizacji postaci Samarytanki (J 4,1-30.39-42), w: Niewiastę dzielną kto znajdzie? (Prz 31,10). Rola kobiet w biblijnej historii zbawienia, red. A. Kubiś, K. Napora (Analecta Biblica Lublinensia 14), Lublin 2016, s. 351-364.
• Zimmermann, M., Zimmermann R., Brautwerbung in Samarien? Von der moralischen zur metaphorischen Lesart von Joh 4, „Zeitschrift für Neues Testament ” 2 (1998), s. 40-51.
• Zimmermann, M., Zimmermann R., Der Freund des Bräutigams (Joh 3,29f.). Deflorations- oder Christuszeuge?, „Zeitschrift für die neutestamentliche Wissenschaft und die Kunde der älteren Kirche” 90 (1999), s. 123-130.
• Zimmermann, R., Are there Parables in John? It is Time to Revisit the Question, „Journal for the Study of the Historical Jesus” 9 (2011), s. 243-276.
• Zimmermann, R., Jesus—the Divine Bridegroom? John 2–4 and Its Christological Implications, w: Reading the Gospel of John’s Christology as Jewish Messianism. Royal, Prophetic, and Divine Messiahs (Ancient Judaism and Early Christianity; 106), red. B.E. Reynolds, Leiden – Boston 2018, s. 358-386.