Pierwsza i druga edycja „Trenów” Jana Kochanowskiego a wybór podstawy wydania naukowego

• Authors: Krzywy Roman

Title variants

EN

The First and Second Impression of Jan Kochanowski’s “Treny” (“Laments”) and a Choice of Scientific Edition Basis

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Wbrew dotychczasowym wydawcom „Trenów”, którzy na ogół przyjmowali, że wznowienie zbioru z 1583 roku to publikacja adiustowana przez Jana Kochanowskiego, autor artykułu dowodzi, że poprawniejszy jest pierwodruk z 1580 roku, a poeta w żaden sposób nie uczestniczył w przygotowaniu ostatniej za swego życia edycji lirycznego arcydzieła. Przesłanek do tych twierdzeń dostarcza szczegółowe porównanie wznowienia z zakupionym przez Waldemara Łysiaka unikatem pierwszego odbicia, którego reprodukcję pisarz udostępnił w 2001 roku (dwa znane przed drugą wojną światową egzemplarze uległy zatracie). Skolacjonowanie obu wydań wykazało rozmaite rozbieżności (m.in. błędy rytmu i rymowania), co każe uznać editio princeps za wersję przygotowaną o wiele staranniej, bliższą nawykom językowym autora. Ona też powinna stać się podstawą przyszłych wydań naukowych.

EN

Although to this day the editors of “Treny” (“Laments”) largely admitted that the 1583 reprinting was revised by Jan Kochanowski, the author of the paper argues that the 1580 first issue is more accurate and that the poet by no means took part in the preparation of this masterpiece’s last impression before his death. Evidence to support his claim is provided by a detailed comparison of the republication with the unique first version purchased by Waldemar Łysiak that the writer rendered available in 2001 (two copies known before the World War II perished). Collation of the two specimens reveals various discrepancies (e.g. errors in rhythm and rhyming) which makes the researcher consider editio princeps as more diligently prepared and closer to Kochanowski’s language habits. Eventually, it should serve as a basis for future scientific publications.

Keywords

PL

Jan Kochanowski; „Treny”; podstawa wydania; tekstologia

EN

Jan Kochanowski; “Treny” (“Laments”); editorial basis; textual scholarship

• Publisher: Instytut Badań Literackich PAN
• Journal: Pamiętnik Literacki
• Year: 2024
• Volume: 115
• Issue: 1
• Pages: 101-121

Dates

printed

2024-04-02

Contributors

author

Krzywy Roman

• Uniwersytet Warszawski

Identifiers

ISSN

0031-0514

EISSN

2719-5376

DOI

10.18318/pl.2024.1.8