Gra carillonu ratusza Głównego Miasta w Gdańsku w świetle procesu konfesjonalizacji

• Authors: Popinigis Danuta

Title variants

EN

The sounds of the carillon in Gdańsk Main Town Hall in the light confessionalization process

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

The idea of confessionalization, introduced to history teaching at the end of the 1970s, refers to a phenomenon, characteristic for modern (especially early-modern) times, of mutual creation of pre-modern statehood in Europe based on the cooperation between the autonomous Church and the state. The confessionalization in the social and religious life of Gdańsk was especially influen-tial after the Lutheran church had rooted in the city in mid-16th century. The Gdańsk City Council was quick and efficient in taking control over the local Protestant church to become its actual superior. Its power manifested for instance in issuing the so-called church regulations (Dangizer Kirchenordnung) which ordered the course of services and other religious ceremonies, as well as the decrees specifying the precise standards of behavior for the inhabitants of Gdańsk. Another tool applied by the Council to introduce the social discipline in the spirit of the Protestant moral code was the Main Town Hall carillon. This automatic instrument consisting of a set of fourteen chime bells was ordered by the City Council in the Flemish region of North Brabantia in 1559. Two years later (1561) it was installed inside the cupola of the belfry of the Main Town Hall — the seat of the authorities of the city, to become its unquestionable adornment. The Protestant hymns flowing from the bell tower were used not only to measure time and announce important social and political events taking place in Gdańsk itself and beyond, but also to remind the inhabitants of the instrument’s patron, on the one hand to underline the generosity of the Council, and on the other — as a forceful indication of the actual authority holder in the city on the Motława.

Keywords

EN

confessionalization; Protestant Reformation in Gdańsk; Main Town Hall carillon in Gdańsk

• Publisher: Akademia Muzyczna im. Stanisława Moniuszki w Gdańsku, Wydział Dyrygentury, Kompozycji i Teorii Muzyki
• Journal: Aspekty Muzyki
• Year: 2016
• Volume: 6
• Pages: 11-23

Contributors

author

Popinigis Danuta

• Akademia Muzyczna im. Stanisława Moniuszki w Gdańsku, Wydział Dyrygentury, Kompozycji i Teorii Muzyki

References

• Baszanowski Jan, Przemiany demograficzne w Gdańsku w latach 1601–1846, Gdańsk 1995.
• Cieślak Katarzyna, Między Rzymem, Wittenbergą a Genewą. Sztuka Gdańska jako miasta podzielonego wyznaniowo, Wrocław 2000.
• Fischer Alexander J., Music, piety, and propaganda. The soundscapes of Counter-Reformation Bavaria, Oxford 2014.
• Kizik Edmund, ‘Gute Policey’. Dyscyplinowanie zachowań społecznych w ewangelickim Gdańsku w XVI i w pierwszej połowie XVII wieku, w: Panorama lojalności. Prusy Królewskie i Prusy Książęce w XVI wieku, red. Jerzy Axer, Warszawa 2001, s. 73–91.
• Kizik Edmund, Gdańsk w czasach Eberharda Bӧttichera (w drugiej połowie XVI i na początku XVII wieku), w: Chronik der Marienkirche in Danzig. Das „Historische Kirchen Register” von Eberhard Bӧtticher (1616). Transkription und Auswertung. Kronika kościoła Mariackiego w Gdańsku. Das „Historische Kirchen Register” von Eberhard Bӧtticher. Transkrypcja i analiza, (Veröfentlichun-gen aus den Archiven Preussischer Kulturbesitz, Bd.67), bearb. v. Christofer Herrmann, Edmund Kizik, Kӧln–Weimar–Wien 2013, s. 43–67.
• Kizik Edmund, Wesele, kilka chrztów i pogrzebów. Uroczystości rodzinne w mieście hanzeatyckim od XVI do XVIII wieku, Gdańsk 2001.
• Kościelak Sławomir, Katolicy w protestanckim Gdańsku od drugiej połowy XVI do końca XVIII wieku, Gdańsk 2012.
• Kościelak Sławomir, Rada Miejska — świecki zwierzchnik luterańskiego Kościoła w nowożytnym Gdańsku. Problem władzy duchowej w Kościele u schyłku średniowiecza i na początku epoki nowożytnej, w: Rządzący i rządzeni. Władza i społeczeństwo Gdańska od średniowiecza po współczesność, red. Sylwia Bykowska, Edmund Kizik, Piotr Paluchowski, Gdańsk 2015, s. 38–51.
• Orłowski Hubert, Heinz Schilling. Posłowie, w: Heinz Schilling, Konfesjonalizacja. Kościół i państwo w Europie doby przednowoczesnej, tłum. Jerzy Kałążny, Poznań, 2010, s. 663–637.
• Popinigis Danuta, Carillony i muzyka carillonowa dawnego Gdańska, Gdańsk 2014.
• Popinigis Danuta, W swoim stylu — melodie z wież Ratusza Głównego Miasta i kościoła św. Kata-rzyny w Gdańsku, „Forum Muzykologiczne” 2005, s. 122–131.
• Rauschning Hermann, Geschichte der Musik und Musikpflege in Danzig. Von den Anfängen bis zur Auflösung der Kirchenkapellen, (Quellen und Darstellungen zur Geschichte Westpreußens 15), Danzig 1931.
• Romanow Andrzej, Obraz demograficzny miasta, w: Historia Gdańska. Tom IV/I: 1815–1920, red. Edmund Cieślak, Sopot 1998, s. 18–22.
• Romanow Andrzej, Struktura wyznaniowa i narodowościowa, w: Historia Gdańska. Tom IV/2: 1920–1945, red. Edmund Cieślak, Sopot [1999], s. 28–32.
• Romanow Andrzej, Sytuacja demograficzna Gdańska w latach 1871–1920, w: Historia Gdańska. Tom IV/I: 1815–1920, red. Edmund Cieślak, Sopot 1998, s. 267–282.
• Schilling Heinz, Jedność i różnorodność Europy we wczesnej epoce nowożytnej: religia — społeczeństwo — państwo, tłum. Justyna Górny, Krzysztof Kowalewski, Warszawa 2010.
• Schilling Heinz, Konfesjonalizacja. Kościół i państwo w Europie doby przednowoczesnej, tłum. Jerzy Kałążny, Poznań, 2010.
• Zdrenka Joachim, Rats- und Gerichtspatriziat der Rechten Stadt Danzig. Teil II, 1526–1792, Hamburg 1989.