Tema con variazioni Romualda Twardowskiego. Przyczynek do dziejów muzyki organowej w PRL

• Authors: Babnis Maciej

Title variants

EN

Tema con variazioni by Romuald Twardowski — a contribution to the history of organ music in the Polish People’s Republic

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

This paper discusses Tema con variazioni by Romuald Twardowski, composed in 1981, which deserves special attention as an example of breaking with the main stream of organ music of the era. Polish organ music history has largely remained unexamined, mainly due to the shortage of sources — handwritten pieces have either been destroyed or hard to find, whereas the number of printed works is quite small. More organ pieces appeared at the end of the 19th century, thanks to Stefan and Mieczysław Surzyński. The interwar period did not bring significant interest in or-gan music — the major composers were Feliks Nowowiejski and Aleksander Karczyński living in America; the only younger composer of achievement was Kazimierz Jurdziński. A quite large number of important organ works appeared during the Nazi occupation. The paper is divided into two parts. In the first part the author discusses the condition and typical features of organ music in the years of the Polish People’s Republic, i.e. after the 2nd World War, when professional organ music was separated from its natural background, i.e. performance in the church. As a symptomatic example Zbiór preludiów na organy bez pedału by Feliks Rączkowski is indicated — one of the only two books published then containing church cere-mony organ music. The article also provides information on R. Twardowski — a leading Polish composer of the 2nd half of the 20th century, born in 1930 in Wilno, with critical attitude towards the avant-garde trends. The main part of the paper deals with Tema con variazioni. After the presentation of its sec-tions, devices used by the composer are discussed. Special attention is paid to the harmony deriving from the late-Romantic tradition. Finally, the author tries the “economical” approach to the organ concert repertoire and under-lines the advantages of the piece which, although short and simple, deserves attention.

Keywords

EN

Romuald Twardowski; Polish music; organ music in the 20th century; organ music in the People Republic of Poland (PRL); organ variation

• Publisher: Akademia Muzyczna im. Stanisława Moniuszki w Gdańsku, Wydział Dyrygentury, Kompozycji i Teorii Muzyki
• Journal: Aspekty Muzyki
• Year: 2017
• Volume: 7
• Pages: 293-319

Contributors

author

Babnis Maciej

• Akademia Pomorska w Słupsku, Instytut Muzyki

References

• Demska-Trębacz Mieczysława, Kultura muzyczna, w: Kompozytorzy polscy 1918–2000. Tom 1. Eseje, red. Marek Podhajski, Gdańsk–Warszawa 2005, s. 165–180.
• Krawczyk Maria, Hieronim Feicht — nie tylko muzykolog, w: Organy i muzyka organowa I, (Prace Specjalne 11), red. Janusz Krassowski et al., Gdańsk 1977, s. 167–179.
• Kucharski Lech, Niepublikowany wywiad z Tadeuszem Machlem, w: Organy i muzyka organowa XIII, (Prace Specjalne 71), red. Janusz Krassowski et al., Gdańsk 2006, s. 382–408.
• Kucharski Lech, Twórczość organowa współczesnych kompozytorów polskich, w: Organy i muzyka organowa II, (Prace Specjalne 16), red. Janusz Krassowski et al., Gdańsk 1978, s. 307–322.
• Mrygoń Adam, „Twardowski Romuald”, hasło w: Encyklopedia Muzyczna PWM, t. t-v (11), red. Elżbieta Dziębowska, Kraków 2009, s. 177–178.
• Muzyka przyjazna człowiekowi [Wywiad z R. Twardowskim przeprowadzony w czerwcu 2005 r. przez Pawła Markuszewskiego, online], http://pwm.com.pl/pl/kompozytorzy_i_autorzy/5251/ romuald-twardowski/otherinfo.html (dostęp: 18.09.2015).
• „Nowacki Zdzisław”, hasło w: Kompozytorzy polscy 1918–2000. Tom 2. Biogramy, red. m. Podhajski, Warszawa–Gdańsk 2005, s. 672.
• Nowacki Zdzisław [online], http://gnu.univ.gda.pl/~eros/cgibin/komp.cgi?kto=Nowacki%09Zdzisław&Wyszukaj=Wyszukaj (dostęp: 23.02.2016).
• Parafia św. Rodziny w Radomiu [online], http://www.rodzina.radom.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=108&Itemid=109 (dostęp: 27.09.2015).
• 50 lat Związku Kompozytorów Polskich, Warszawa 1995.
• Podhajski Marek, Utwory organowe Augustyna Blocha, w: Organy i muzyka organowa I, (Prace Specjalne 11), red. Janusz Krassowski et al., Gdańsk 1977, s. 201–225.
• Poszowski Antoni, Drugi koncert organowy Henryka Hubertusa Jabłońskiego, w: Organy i muzyka organowa V, (Prace Specjalne 33), red. Janusz Krassowski et al., Gdańsk 1984, s. 211–234.
• Poszowski Antoni, Koncert organowy Henryka H. Jabłońskiego, w: Organy i muzyka organowa III, (Prace Specjalne 20), red. Janusz Krassowski et al., Gdańsk 1980, s. 409–447.
• Poszowski Antoni, „Pięć aforyzmów organowych” Henryka Hubertusa Jabłońskiego, w: Organy i muzyka organowa VI, (Prace Specjalne 40), red. Janusz Krassowski et al., Gdańsk 1986, s. 71–87.
• Poszowski Antoni, Suita organowa Henryka Jabłońskiego, w: Organy i muzyka organowa II, (Prace Specjalne 16), red. Janusz Krassowski et al., Gdańsk 1978, s. 337–365.
• Poszowski Antoni, Twórczość organowa Henryka Jabłońskiego, w: Organy i muzyka organowa I, (Prace Specjalne 11), red. Janusz Krassowski et al., Gdańsk 1977, s. 181–200.
• Poszowski Antoni, Twórczość organowa Henryka Jabłońskiego (podsumowanie), w: Organy i muzyka organowa IV, (Prace Specjalne 27), red. Janusz Krassowski et al., Gdańsk 1982, s. 257–284.
• Recital organowy Marii Terleckiej [online], http://odessa.msz.gov.pl/pl/aktualnosci/recital_or-ganowy_marii_terleckiej (dostęp: 27.09.2015).
• Salezjańska Szkoła Organistowska w Przemyślu i jej likwidacja w roku 1963 r., red. Robert Witalec, Igor Witowicz, Rzeszów–Przemyśl 2007.
• Twardowski Romuald, Było, nie minęło, Warszawa 2000.
• Twardowski Romuald, O twórczości organowej, [książeczka do płyty] Romuald Twardowski Organ Works [gra] Mirosław Pietkiewicz, Acte Préalable APO 175.
• Twardowski Romuald [online], https://www.polmic.pl/index.php?option=com_mwosoby&id=38&view=czlowiek&litera=23&Itemid=5&lang=pl (dostęp: 18.09.2015).
• Wańdyga Justyna, Charakterystyka twórczości organowej Romualda Twardowskiego, [komputeropis pracy dyplomowej], promotor: dr hab. Piotr Rojek, Wydział Instrumentalny, Akademia Muzyczna im. Karola Lipińskiego we Wrocławiu, Wrocław 2015.
• Zalewski Witold, Polska twórczość organowa zainspirowana pieśnią kościelną w liturgii Kościoła rzymskokatolickiego, cz. 1, „Pro Musica Sacra” 2014, t. 12, s. 183–185 [online], http://dokumenty.upjp2.edu.pl/czasopismo_artykul/6763c0222b67ee6403d0bbb71d4cf455.pdf (dostęp: 15.01.2016).