Miejsce i rola ludzi starszych w rodzinie w nauczaniu papieskim w XXI wieku

• Authors: Ceglarek Roman

Title variants

EN

The place and the role of the elderly people in family in papal teaching in the twenty-first century

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

W XXI wieku nauczanie papieży Franciszka, Benedykta XVI i Jana Pawła II, ukazując rolę i miejsce osób starszych w rodzinie, przywraca im szacunek. Papieże chcą, by osoby w podeszłym wieku były szanowane i z właściwą uwagą otoczone troską. Papieże udowadniają, że ludzie starsi są nie tylko beneficjentami, lecz także dawcami w rodzinie. Dlatego seniorzy stanowią cenne oparcie dla młodszych pokoleń, ponieważ niosą mądrość i doświadczenie życiowe, historię rodziny i narodu, a także są świadkami wiary. Według wymienionych wyżej papieży, w przeszłości szacunek wobec osób starszych był pewnego rodzaju czynnikiem warunkującym humanizm. Niewątpliwie tak również powinno być i teraz, aby pozytywnie świadczyć o jakości cywilizacji XXI wieku.

EN

In the twenty-first century in Francis’, Benedict XVI and John Paul II teaching it is obvious that they desire to restore the respect towards the elderly people in family and estimate their role as well as their place in it. Popes want the elderly people to be respected and cared with proper concern. Popes prove that the elderly people are not only the beneficiaries but also the donors in family. Therefore, the elderly people are precious support to the young generations, as they pass the young people wisdom as well as experience of life, the history of the family and the nation, finally, they become the witnesses of faith. According to the aforementioned popes, the respect towards the elderly people, was some kind of determinant of humanism in the past. Undoubtedly, it also should be such now, in order to bear witness the quality of the twenty-first century civilization positively.

Keywords

PL

osoby starsze; rodzina; papież Jan Paweł II; papież Benedykt XVI; papież Franciszek

EN

the elderly people; family; pope John Paul II; pope Benedict XVI; pope Francis

• Publisher: Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
• Journal: Studia nad Rodziną
• Year: 2015
• Volume: 37
• Pages: 49-65

Contributors

author

Ceglarek Roman

• Wyższy Instytut Teologiczny w Częstochowie
• Wyższe Seminarium Duchowne Archidiecezji Częstochowskiej i Wyższe Seminarium Duchowne Diecezji Sosnowieckiej w Częstochowie

References

• „Relatio synodi” – Wezwania duszpasterskie związane z rodziną w kontekście ewangelizacji, L’ORpol 2014, nr 11, s. 8-18.
• Benedykt XVI, „Tak” dla życia, „tak” dla miłości i „tak” dla pragnień obecnych w sercach nas wszystkich. Spotkanie z biskupami – Waszyngton, L’ORpol 2008, nr 5, s. 41-45.
• Benedykt XVI, Adhortacja apostolska Verbum Domini O Słowie Bożym w życiu i misji Kościoła, Watykan 2010.
• Benedykt XVI, Bóg darzy miłością człowieka od chwili poczęcia. Przemówienie do uczestników kongresu Papieskiej Akademii Pro Vita, w: W trosce o życie. Wybrane dokumenty Stolicy Apostolskiej, red. J. Brusiło, Tarnów 2012, s. 306-308.
• Benedykt XVI, Chrześcijańska nauka o cierpieniu. Przemówienie do uczestników międzynarodowej konferencji Papieskiej Rady ds. Duszpasterstwa Służby Zdrowia i Chorych, L’ORpol 2013, nr 1, s. 28-30.
• Benedykt XVI, Do pensjonariuszy rzymskiego domu spokojnej starości: ludzie w podeszłym wieku są cenni dla społeczeństwa i Kościoła, w: http://pl.radiovaticana.va/storico/2012/11/12/benedykt_xvi_do_pensjonariuszy_rzymskiego _domu _spokojnej_starości/pol-638136.
• Benedykt XVI, Dziadkowie są cennym skarbem każdej rodziny. Przemówienie do uczestników XVIII Zgromadzenia Plenarnego Papieskiej Rady ds. Rodziny, L’ORpol 2008, nr 5, s. 28-30.
• Benedykt XVI, Każdy z nas jest kochany i niezbędny. Wizyta w Domu św. Piotra w Londynie, L’ORpol 2010, nr 11, s. 35-36.
• Benedykt XVI, List do diecezji rzymskiej o pilnej potrzebie wychowania, L’ORpol 2008, nr 4, s. 4-6.
• Benedykt XVI, Posynodalna adhortacja apostolska Africae Munus, Watykan 2011.
• Benedykt XVI, Wychowanie do dobra jest możliwe również w naszych czasach. Przemówienie z okazji przekazania diecezji rzymskiej „Listu o pilnej potrzebie wychowania”, L’ORpol 2008, nr 4, s. 10-12.
• Benedykt XVI, Żaden człowiek nie powinien umierać w samotności. Przemówienie do uczestników zgromadzenia ogólnego Papieskiej Akademii Pro Vita i zorganizowanego przez nią kongresu, w: W trosce o życie. Wybrane dokumenty Stolicy Apostolskiej, red. J. Brusiło, Tarnów 2012, s. 332-334.
• Ceglarek R., Il compito dei genitori nell’annuncio della parola di Dio secondo l’esortazione apostolica „Verbum Domini” di Benedetto XVI, „Studia Pastoralne” 2013, nr 9, s. 271-277.
• Franciszek, „Busola” ludu Bożego. Przemówienie do członków Instytutu „Dignitatis humanae”, L’ORpol 2014, nr 1, s. 38.
• Franciszek, Adhortacja apostolska Evangelii gaudium O głoszeniu Ewangelii w dzisiejszym świecie, Watykan 2013.
• Franciszek, Bez pracy nie ma godności. Przemówienie podczas spotkania ze światem pracy na Largo Carlo Felice, L’ORpol 2013, nr 11, s. 21-23.
• Franciszek, Dzieci i dziadkowie są nadzieją ludu. Przemówienie do członków włoskiego Ruchu na rzecz Życia, L’ORpol 2014, nr 5, s. 27-28.
• Franciszek, Ewangelia spotkania młodych i starszych. Homilia podczas Mszy św. dla ludzi w podeszłym wieku, L’ORpol 2014, nr 10, s. 40-41.
• Franciszek, Głoście Ewangelię, jeśli trzeba, także słowami! Spotkanie z młodzieżą na placu przed bazyliką Matki Bożej Anielskiej, L’ORpol 2013, nr 11, s. 16-19.
• Franciszek, Każdego dnia budujemy pokój w rodzinie. Rozważanie Papieża podczas spotkania modlitewnego z rodzinami, „L’ORpol 2013, nr 12, s. 10-12.
• Franciszek, Kościół wychodzi naprzeciw wszystkim. Czuwanie modlitewne z okazji dnia ruchów, nowych wspólnot i stowarzyszeń kościelnych, L’ORpol 2013, nr 7, s. 16-20.
• Franciszek, List Papieża Franciszka do rodzin, L’ORpol 2014, nr 3-4, s. 23-24.
• Franciszek, Miłość cierpliwa, która rodzi radość. Homilia Ojca Świętego podczas Mszy św. dla rodzin, L’ORpol 2013, nr 12, s. 12-13.
• Franciszek, Młodzi muszą mieć skrzydła i korzenie. Wideokonferencja z uczniami z pięciu krajów świata, L’ORpol 2014, nr 10, s. 24-26.
• Franciszek, Najcięższą chorobą, na jaką są narażone osoby starsze, jest opuszczenie. Przesłanie z okazji 20-lecia Papieskiej Akademii Pro Vita, L’ORpol 2014, nr 3-4, s. 20-21.
• Franciszek, Naród odważny i silny. Audiencja generalna w Watykanie po podróży do Albanii, L’ORpol 2014, nr 10, s. 21-22.
• Franciszek, Niech was będzie słychać. Spotkanie z młodzieżą argentyńską, L’ORpol 2013, nr 8-9, s. 8-9.
• Franciszek, Nikogo nie wolno odrzucać. Wizyta w faweli Varginha, L’ORpol 2013, nr 8-9, s. 6-7.
• Franciszek, Pamięć o przeszłości i przyszłości. Przemówienie podczas spotkania z ludźmi starszymi na placu św. Piotra, L’ORpol 2014, nr 10, s. 39-40.
• Franciszek, Panie daj nam zaznać świętego upojenia. Dialog Papieża z kapłanami, młodzieżą, rodzinami i osobami niepełnosprawnymi, L’ORpol 2014, nr 7, s. 28.
• Franciszek, Prawdziwą rewolucją jest współczucie. Przemówienie do wspólnoty św. Idziego, L’ORpol 2014, nr 7, s. 18-20.
• Franciszek, Prośmy Maryję o opiekę nad osobami starszymi. Słowa przed modlitwą „Anioł Pański”, L’ORpol 2014, nr 10, s. 42.
• Franciszek, Przestrzenie godności i wolności. Spotkanie z uczestnikami międzynarodowej konferencji Papieskiej Rady ds. Duszpasterstwa Służby Zdrowia i Chorych, L’ORpol 2014, nr 1, s. 30-31.
• Franciszek, Równość w zróżnicowaniu. Przesłanie wideo do uczestników III Festiwalu Nauki Społecznej Kościoła, L’ORpol 2014, nr 1, s. 29-30.
• Franciszek, Skażeni przez kulturę odrzucenia, L’ORpol 2013, nr 8-9, s. 48-49.
• Franciszek, Solidarność między pokoleniami. Przesłanie z okazji 47. Tygodnia Społecznego Katolików Włoskich, L’ORpol 2013, nr 11, s. 32-34.
• Franciszek, Trzeba budować porozumienie wychowawcze, L’ORpol 2014, nr 10, s. 23-24.
• Franciszek, W rodzinie uczymy się kochać i bronić życia. Audiencja dla uczestników zgromadzenia plenarnego Papieskiej Rady ds. Rodziny, L’ORpol 2013, nr 12, s. 27-29.
• Jan Paweł II, Adhortacja apostolska Familiaris consortio, Watykan 1981.
• Jan Paweł II, Bo tu jest twoje życie i długie trwanie twego pobytu na ziemi. Orędzie Ojca Świętego na Wielki Post 2005 r., L’ORpol 2005, nr 3, s. 5-7.
• Jan Paweł II, Cenna rola osób starszych w Kościele, L’ORpol 1994, nr 11, s. 38-39.
• Jan Paweł II, Chrystus przemienia cierpienie w źródło łaski i życia. Orędzie na XI Światowy Dzień Chorego 11 lutego 2003 r., w: W trosce o życie. Wybrane dokumenty Stolicy Apostolskiej, red. J. Brusiło, Tarnów 2012, s. 397-400.
• Jan Paweł II, Chrześcijański sens cierpienia i starości. W szpitalu św. Karola Boromeusza w Onitsha, w: Nauczanie papieskie, red. E. Weron, A. Jaroch, t. 5, cz. 1, Poznań 1993, s. 186-187.
• Jan Paweł II, Człowiek chory zawsze zachowuje swą godność. Przemówienie do uczestników Międzynarodowego Kongresu Lekarzy Katolickich, w: W trosce o życie. Wybrane dokumenty Stolicy Apostolskiej, red. J. Brusiło, Tarnów 2012, s. 294-297.
• Jan Paweł II, Człowieka nie można sprowadzić do przedmiotu. List do Michaela Camdessusa, Prezesa Tygodni Społecznych Francji, w: W trosce o życie. Wybrane dokumenty Stolicy Apostolskiej, red. J. Brusiło, Tarnów 2012, s. 182-185.
• Jan Paweł II, Dar długiego życia. Jubileusz Ludzi Starych, L’ORpol 2000, nr 11-12, s. 13-14.
• Jan Paweł II, Encyklika Evangelium vitae O wartości i nienaruszalności życia ludzkiego, Watykan 1995.
• Jan Paweł II, Encyklika Laborem exercens O pracy ludzkiej, Watykan 1981.
• Jan Paweł II, List do osób w podeszłym wieku, L’ORpol 1999, nr 12, s. 4-11.
• Jan Paweł II, Ludzie starsi w życiu społeczeństwa. List papieski do uczestników II Światowego Zgromadzenia poświęconego problemom starzenia się ludności, L’ORpol 2002, nr 6, s. 8-9.
• Jan Paweł II, Medycyna a prawa człowieka. Przemówienie na Jubileusz Lekarzy Katolickich, w: W trosce o życie. Wybrane dokumenty Stolicy Apostolskiej, red. J. Brusiło, Tarnów 2012, s. 256-258.
• Jan Paweł II, Misją papieża jest obrona praw człowieka. Przemówienie z okazji uroczystości nadania doktoratu honoris causa Uniwersytetu La Sapienza, w: W trosce o życie. Wybrane dokumenty Stolicy Apostolskiej, red. J. Brusiło, Tarnów 2012, s. 280-284.
• Jan Paweł II, Nie dajcie się zwyciężać złu, ale zło dobrem zwyciężajcie. Spotkanie czterech pokoleń na stadionie Azteków, L’ORpol 1999, nr 4, s. 27-29.
• Jan Paweł II, Ochrona zdrowia a społeczeństwo. Przemówienie do uczestników Kongresu Papieskiej Rady ds. Duszpasterstwa Służby Zdrowia, w: W trosce o życie. Wybrane dokumenty Stolicy Apostolskiej, red. J. Brusiło, Tarnów 2012, s. 264-266.
• Jan Paweł II, Orędzie do światowego zebrania poświęconego sprawie starzenia się ludności, w: Nauczanie papieskie, red. E. Weron, A. Jaroch, t. 5, cz. 2, Poznań 1996, s. 222-226.
• Jan Paweł II, Pochylmy głowy przed ludźmi starymi. Anioł Pański, w: Nauczanie papieskie, red. E. Weron, A. Jaroch, t. 5, cz. 1, Poznań 1993, s. 9.
• Jan Paweł II, Poparcie roli osób starszych w rodzinie i społeczeństwie, w: Nauczanie papieskie, red. E. Weron, A. Jaroch, t. 5, cz. 1, Poznań 1993, s. 612-614.
• Jan Paweł II, Posynodalna adhortacja apostolska Christifideles laici O powołaniu i misji świeckich w Kościele i świecie dwadzieścia lat po Soborze Watykańskim II, Watykan 1988.
• Jan Paweł II, Skierujmy nasze myśli ku najstarszym, w: Nauczanie papieskie, red. E. Weron, A. Jaroch, t. 1, Poznań-Warszawa 1987, s. 210-211.
• Jan Paweł II, Starzec nich będzie biegunem ukierunkowania dla młodych pokoleń. Do starców z diecezji rzymskiej, w: Nauczanie papieskie, red. E. Weron, A. Jaroch, t. 5, cz. 2, Poznań 1996, s. 961-963.
• Jan Paweł II, Szczególna misja starszych w życiu rodziny ludzkiej. Do uczestników międzynarodowego forum poświęconego aktywności ludzi starych, w: Nauczanie papieskie, red. E. Weron, A. Jaroch, t. 3, cz. 2, Poznań-Warszawa 1986, s. 291-293.
• Jan Paweł II, Środki przekazu społecznego a problem ludzi starszych. Orędzie na Światowy Dzień Środków Przekazu Społecznego, w: Nauczanie papieskie, red. E. Weron, A. Jaroch, t. 5, cz. 1, Poznań 1993, s. 668-671.
• Jan Paweł II, Towarzyszyć choremu aż do końca. Przemówienie do uczestników konferencji Papieskiej Rady ds. Duszpasterstwa Służby Zdrowia, w: W trosce o życie. Wybrane dokumenty Stolicy Apostolskiej, red. J. Brusiło, Tarnów 2012, s. 298-300.
• Jan Paweł II, W doświadczeniach starości łączcie się z Chrystusem na krzyżu. Spotkanie z ludźmi starymi w katedrze w Monachium, w: Nauczanie papieskie, red. E. Weron, A. Jaroch, t. 3, cz. 2, Poznań-Warszawa 1986, s. 699-704.
• Jan Paweł II, W obronie życia i zdrowia każdej osoby ludzkiej. Przemówienie do członków Papieskiej Akademii Pro Vita, w: W trosce o życie. Wybrane dokumenty Stolicy Apostolskiej, red. J. Brusiło, Tarnów 2012, s. 208-211.
• Jan Paweł II, Wielkość cywilizacji mierzy się postawą wobec osób starszych. Przemówienie do Ruchu Emerytów i Starców, w: Nauczanie papieskie, red. E. Weron, A. Jaroch, t. 5, cz. 1, Poznań 1993, s. 774-776.
• Papieska Rada ds. Świeckich, Godność i posłannictwo ludzi starszych w Kościele i świecie, w: W trosce o życie, red. J. Brusiło, Tarnów 2012, t. 2, s. 499-516.
• Pikuła N., Etos starości w aspekcie społecznym. Gerontologia dla pracowników socjalnych, Wydawnictwo WAM, Kraków 2011.