Procesualność a materia sztuki. Różne drogi kreacji i funkcjonowania utworu sztuk wizualnych: od tradycyjnej do antysztuki i działań artystycznych

• Authors: Kowalik Anna

Title variants

EN

Processuality and matter of art. Different ways of visual artwork creation and its functioning: from the traditional one to anti-art and action art

Abstracts

EN

Purpose of research. The purpose of the study is the analysis of the creation and functioning of art as a continuing process, a quality that is intrinsic to it. Art can be perceived visually as well as with other senses both in the process and through the material outcome. An attempt at its reinterpretation, illustrated with selected works of contemporary Polish and foreign artists, will be presented. Methodology. The dissonance between modern and traditional art lies, among other things, in the variety of, both, the techniques applied and the ways of conveying the message of the work. Art provides the artist with room for freedom which manifests itself in a free choice of artistic means: Teresa Murak celebrates the miracle of living by using natural materials; for Anna Goebel every material she uses tells its own unique story and so the artist considers it to be a medium of creating her own reality, whereas Yves Klein used to say that his paintings were only the ashes of his art, as what is most important is the experience and creation process, including the passage of time. Such a belief comes from the fact that everything art relates to, each creation as well as reception process – all this takes place in a context. Results. Today every sign of artistic activity - from painting, in the traditional sense of the concept, to the "action", experimental imprints of the human body, objects, plants, ephemeral art and spatial forms as environments, installation – can be considered a work of art. Art in process expresses not so much the temporary nature of the artwork formation, , as the necessity - essential for its existence - of being in a state of permanent execution by the author. Conclusions. In contemporary art, it is possible observe a re-evaluation of the stages that influence the creation of the artwork. Examples of art in the text show a different approach to the art in the process and the form and manner of use of the medium. They prove the lack of discrepancies between essence and existence of human and matter that takes on the form of the individual personality.

PL

Cel badań. Celem pracy jest analiza kreacji i funkcjonowania sztuki, która jest w bezustannym procesie, co wynika między innymi z jej natury. Zarówno poprzez proces, jak i materię, może być odbierana wzrokowo, ale także za pomocą innych zmysłów. W artykule dokonano interpretacji na podstawie wybranych dzieł polskich i zagranicznych artystów. Metoda. Dysonans pomiędzy sztuką współczesną a dziełami sztuki dawnej leży między innymi w różnorodności zastosowanych technik i sposobów przekazywania wiadomości. Sztuka to obszar wolności artysty, który manifestuje się dowolnym wyborem środków wyrazu: Teresa Murak celebruje misterium życia, posługując się tworzywami pochodzenia naturalnego, każdy użyty przez Annę Goebel materiał opowiada własną, niepowtarzalną historię i jest traktowany jako medium do stworzenia własnej rzeczywistości, natomiast dla Yvesa Kleina malarstwo jest popiołem sztuki, gdyż najważniejsze są doświadczenie i sam proces tworzenia, wszystko bowiem, do czego sztuka się odnosi, każdy proces twórczy i proces odbioru dokonują się w jakimś kontekście. Wyniki. Dziś dziełem sztuki określa się każdy przejaw działalności artystycznej, począwszy od obrazu w pojęciu tradycyjnym, aż do sztuki „akcji”, eksperymentalnych odcisków ciała ludzkiego, przedmiotów, roślin, sztuki efemerycznej, instalacji i form przestrzennych, takich jak environments. Sztuka w procesie wyraża nie tyle czasowy charakter powstawania dzieła, ile zasadniczą dla jego istnienia konieczność znajdowania się w stanie permanentnego wykonywania przez autora. Wnioski. W sztuce współczesnej następuje przewartościowanie etapów wpływających na tworzenie działa. Przywołane w tekście przykłady ukazują odmienne podejście do sztuki w procesie oraz do formy i sposobu użycia medium. Dowodzą braku rozbieżności pomiędzy istotą i egzystencją człowieka, a materią, która przybiera formę osobowości jednostki.

Keywords

PL

sztuka wizualna, materia sztuki, sztuka w procesie, sztuka współczesna, synteza sztuk

EN

visual art, art matter, process art, contemporary art, art synthesis

• Publisher: Fundacja Pro Scientia Publica
• Journal: Ogrody Nauk i Sztuk
• Year: 2017
• Issue: 7
• Pages: 416-425

Dates

published

2017

Contributors

author

Kowalik Anna

• Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie, Wydział Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki, Wybrzeże Kościuszkowskie 37, 00-379 Warszawa

References

• Bator, A. P. (2005). Intencjonalność sztuki. Relacje między fenomenologicznym a tomistycznym ujęciem problemu. Dyskurs (ss. 80-96). Pobrane z: https://www.asp.wroc.pl/dyskurs/Dyskurs2/Andrzej_P_%20Bator.pdf.
• Białkowski, Ł. (2011). Sztuka w procesie jako typ dzieła otwartego. Pobrane z: http://estetykaikrytyka.pl/art/11/08_sztuka_w_procesie.pdf.
• Białostocki, J. (1972). O funkcjach sztuki i jej historyków. W: Funkcja dzieła sztuki : materiały Sesji Stowarzyszenia Historyków Sztuki, Szczecin, listopad 1970 (ss. 9-15). Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Bierdiajew, M. (2010). Picasso. Pobrane z: http://publica.pl/teksty/picasso-3270.html.
• Boorstin, D. J. (2002). Twórcy. Geniusze wyobraźni w dziejach świata. Warszawa: Książka i Wiedza.
• Chmielecki, K. (2010). Medium, obraz i ciało. Procesy dematerializacji w pracach wideo Billa Violi. W: M. Ostrowicki, Materia sztuki (ss. 83-96). Kraków: Universitas.
• Cichocki, S. (2012). Prace ziemne. Teresa Murak i uduchowienie szlamu. W: Do kogo idziesz (ss. 3-7). Lublin: Galeria Labirynt.
• Dziamski G. (2012). Dokumentowanie sztuki jako nowa praktyka artystyczna. Pobrane z: http://docplayer.pl: http://docplayer.pl/16601486-Dokumentowanie-sztuki-jako-nowa-praktyka-artystyczna.html.
• Eco, U. (2008). Dzieło otwarte. Forma i nieokreśloność w poetykach współczesnych. Warszawa: W.A.B.
• Głutkowska, A. (2010). Forma kontra banalność - Baudrillardowskie rozważania na temat statusu sztuki współczesnej. W: Materia sztuki (ss. 323-332). Kraków: Universitas.
• Jasiński, B. (1986). Istnieć znaczy tworzyć. Warszawa: Młodzieżowa Agencja Wydawnicza.
• Jasiński, B. (2008). Estetyka po estetyce. Prolegomena do ontologii procesu twórczego. Warszawa: Ethos.
• Jasiński, B. (2010). Twórczość a przedmiot sztuki. Pobrane z: https://www.asp.wroc.pl/dyskurs/Dyskurs9/Boguslaw_Jasinski.pdf.
• Jaszowska, L. (2014). Materialność dzieła sztuki a jego przetrwanie. Pobrane z: http://galeria-arsenal.pl/images/upload/wystawy/2014/1_materialnosc_i_wartosc_dziela_sztuki/L._Jaszowska_-_MaterialnoAA_finalna.pdf.
• Kostołowski, A. (1998). Intymność utajniona. W: Teresa (ss. 5-13). Bielsko-Biała: Galeria Bielska BWA.
• Krawczyk, M. (2011). Czego brakuje sztuce współczesnej? Kuspit i Baudrillard. W: Estetyka i Krytyka, 2(21), 89-100.
• Krąpiec, M. A. (1959). Realizm ludzkiego poznania. Poznań: Pallottinum.
• Krupiński, J. (2001). Obraz-odbicie a obraz-uobecnienie. Pobrane z: https://krupinski.asp.krakow.pl/index.php?page=docs/obraz-odbicie_a_obraz-uobecnienie.htm&type=teksty.
• Krupiński, J. (2006). Obraz a malowidło. Rembrandt contra Ingarden. Pobrane z: https://krupinski.asp.krakow.pl/index.php?page=docs/obraz_a_malowidlo.__rembrandt_contra_ingarden.htm&type=teksty.
• Krupiński, J. (2011). Akt twórczy jako objawienie? Van Gogh contra Jaspers. W: C. Piecuch, Karl Jaspers: Myślenie zaangażowane (ss. 81-120). Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego.
• Krupiński, J. (2013). Materia obrazu. Pobrane z: https://krupinski.asp.krakow.pl/index.php?page=docs/materia_obrazu.htm&type=teksty.
• Leszczyńska, M. A. (2010). Ciało jako materia sztuki. W: Materia sztuki (ss. 73-82). Kraków: Universias.
• Makota, J. (2010). Materia dzieł przestrzennych i czasowych. w: Materia Sztuki (ss. 29-38). Kraków: Universitas.
• Mieczysław A, K. (1995). Realizm ludzkiego poznania. Lublin: Katolicki Uniwersytet Lubelski.
• Mróz, P. (2011). Kilka uwag o filozofii sztuki Karla Jaspera. W: Karl Jaspers: Myślenie zaangażowane (ss. 121-132). Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego.
• Murak, T. (1998). Teresa Murak. Bielsko-Biała: Galeria Bielska BWA.
• Ossowska-Struszczyk, J. (2006). Zażyłość z naturą: Anna Goebel, Piotr C. Kowalski, Anna Kutera, Edward Łazikowski, Aleksandra Mańczak, Mirosław Maszlanko, Teresa Murak. Łódź: Miejska Galeria Sztuki.
• Stępień, A. (1963). O sposobie istnienia dzieła sztuki. Zeszyty naukowe KUL, 55-63.
• Strzałkowska, M. (2010). Ethosoficzne przesłanki estetyki Bogusława Jasińskiego. Sztuka i Dokumentacja, 26-31. Pobrane z: http://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.2ca576c5-cc31-3bce-90dc-dbd6cc59862e/c/sid_vol_03_strzalkowska.pdf.
• Szczerski, A. (2004). Jak wytłumaczyć obrazy...? Seminarium Metodologicznego Stowarzyszenia Historyków Sztuki, Nieborów, 89-95. Nieborów: Stowarzyszenie Historyków Sztuki.
• Wojtowicz, E. (2013). Re-praktyki sztuki performance – dokumentacja, remediacja, dystrybucja sieciowa. Pobrane z: http://www.journal.doc.art.pl/pdf9/ewa_wojtowicz_repraktyki_sztuki_performance.pdf.
• Zdrenka, M. (2012). Sztuka w błękitnej tonacji. Pobrane z: http://www.graffus.com/artykuly/w-graffusie/sztuka-w-blekitnej-tonacji/strona/2.

Identifiers

DOI

10.15503/onis2017.416.425

ISSN

2084-1426