SENIOR OBCIĄŻENIEM, ŻYCIOWYM ODPADEM POPRODUKCYJNYM CZY SZANSĄ WSPÓŁCZESNOŚCI? (NOWY PREKARIAT?)

• Authors: Radecki Edward Wiktor

Title variants

EN

SENIOR BEING A BURDEN, LIFE POST-PRODUCTION WASTE OR A CHANCE OF MODERNITY? (NEW PRECARIAT?)

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Artykuł poświęcony jest, wynikającym z sytuacji demograficznej Polski, problemom funkcjonowania społecznego i zawodowego osób starych. Badacze sygnalizują, że ta ważna i coraz liczniejsza grupa wiekowa Polaków staje się członkiem prekariatu, czyli społeczności osób znajdujących się w niepewnej sytuacji, słabej ekonomicznie, wykluczonej z możliwości zawodowego rozwoju. W tekście zawarta jest wstępna analiza poprawności takiego założenia, w kontekście kilku podstawowych jego desygnatów. Na tle przykładów ludzi osiągających ponad przeciętne sukcesy już w wieku starszym, pokazano niski poziom bezpieczeństwa ekonomicznego, brak dostępu do ważnych świadczeń i usług oraz niski poziom dobrostanu polskich seniorów. Ponadto dokonano przeglądu kilku ważnych aspektów życia i funkcjonowania tych osób, takich jak: polityka senioralna, ageizm i stygmatyzacja starości, poziom zatrudniania osób 50+ i starszych, specyfika uczenia się i zadania edukacyjne wobec seniorów, wykluczenie cyfrowe i potencjalne walory seniorów. Wprowadzono również pojęcie „seniorofobii”, rozumianej jako lęk przed kontaktowania się z ludźmi starymi. Artykuł kończą wnioski i postulaty oraz refleksja dotycząca przyszłości seniorów i nas wszystkich w rzeczywistości demograficznej.

EN

The article is devoted to, resulting from the Polish demographic situation, the problems of social and professional functioning of the elderly. The researchers indicate that this significant and growing number of age group of Poles becomes a member of precariat. Defined as a community of persons who are in a precarious situation, weak economically, excluded from the possibility of professional development. The text contains a preliminary analysis of the correctness of such an assumption, in the context of several of its basic designates. On the background of examples of people achieving above average success already at an older age, showing the low level of economic security, the lack of access to important benefits and services as well as a low level of welfare of Polish seniors. In addition, a review has been made of some important aspects of life and functioning of these people, such as the senior policy, ageism and stigmatization of old age, the level of employment of people over 50 and older, the nature of learning and educational tasks for seniors, the digital exclusion and the potential advantages of seniors. Moreover, a concept of "senior-phobia" has been introduced, understood as the fear of contact with old people. The article ends with conclusions and proposals, and the reflection on the future of senior citizens and everyone in the demographic realities.

Keywords

PL

prekariat; polityka senioralna; wykluczenie; ageizm; Geragogika

EN

precariat; the senior policy; exclusion; ageism; Geragogics

• Publisher: Polskie Towarzystwo Profesjologiczne, Instytut Inżynierii Bezpieczeństwa i Nauk o Pracy, Uniwersytet Zielonogórski
• Journal: Problemy Profesjologii
• Year: 2017
• Issue: 1
• Pages: 123-144

Dates

published

2017-06-01

Contributors

author

Radecki Edward Wiktor

• Zachodniopomorska Szkoła Biznesu w Szczecinie

References

• Baltes P. B., Glück J., Kunzmann U., Mądrość. Jej struktura i funkcje w kierowaniu pomyślnym rozwojem w okresie całego życia, [w:] J. Czapiński (red.), Psychologia pozytywna. Nauka o szczęściu, zdrowiu, sile i cnotach człowieka, przekł. M. Szuster, PWN Warszawa 2004.
• Błędowski, P. Polityka wobec osób starych – cele i zasady, „Studia BAS” 2012, nr 2(30).
• Bojanowska E., Ludzie starsi w rodzinie i społeczeństwie, [w:] J. Hrynkiewicz (red.), O sytuacji ludzi starszych, Zakład Wyd. Statyst., Warszawa 2012.
• Bonk E., Bury-Zadroga M., Buszkiewicz K., Kluge P., Lipka-Szostak K., Parnowski T., Podlasek B., Sienkiewicz-Wilowska A., Sikora M., Tarnowska B., Tylikowska A., Wójcik P., Zienkiewicz J., Zylik M., Edukacja osób starszych. Uwarunkowania. Trendy. Metody, Wyd. Stowarzyszenie Trenerów Organizacji Pozarządowych, Warszawa 2013.
• Brzezińska, A.J., Społeczna psychologia rozwoju, Scholar, Warszawa 2000.
• Brzezińska A.J., Hejmanowski S., Okres późnej dorosłości. Jak rozpoznać ryzyko i jak pomagać? [w:] A.I. Brzezińska (red.), Portrety psychologiczne człowieka. Praktyczna psychologia rozwojowa, Wyd. GWP, Gdańsk 2005.
• Erikson E. H., Dopełniony cykl życia, Dom Wydawniczy „Rebis”, Poznań 2002.
• Janiszewska-Rain J., Okres późnej dorosłości, Jak rozpoznać potencjał ludzi w podeszłym wieku, [w:] A.I. Brzezińska (red.), Portrety psychologiczne człowieka. Praktyczna psychologia rozwojowa, GWP, Gdańsk 2005.
• Kaszkur-Niechwiej B., Oni są tacy jak my, [w:] Europa seniorom – seniorzy Europie. Beneficjenci program Gruntvig o korzyściach wynikających ze współpracy europejskiej. 2010. http://grundtvig.org.pl/index.php/ida/49/ [03.12.2016].
• Kielar-Turska M., Rozwój człowieka w pełnym cyklu życia, [w:] J. Strelau (red.), Psychologia. Podręcznik akademicki, tom 1, GWP, Gdańsk 2000.
• Knowles M. S., Holton E. F., Swanson R.A., Edukacja dorosłych, PWN, Warszawa 2009.
• Kozek B., Brytyjskie inspiracje: senior chce się uczyć!, http://www.zdaniemseniora.pl. [03.12.2016].
• Marchow M., Późna dorosłość – zagrożenia rozwoju, [w:] A. I. Brzezińska (red.), Psychologiczne portrety człowieka. Praktyczna psychologia rozwoju, Wyd. GWP, Gdańsk 2005.
• Nowicka A., Starość jako fazy życia człowieka, [w:] A. Nowicka (red.), Wybrane problemy osób starszych, Kraków 2006.
• Radecki E., Plewka Cz., Kształcenie i samokształcenie w szkole, Wyd. CKZ, Szczecin 1992.
• Stuart-Hamilton I., Psychologia starzenia się, Wyd. Zysk i S-ka, Poznań 2006.
• Standing G. (w przekładzie K. Szadkowskiego), Prekariat – nowa niebezpieczna klasa, PWN, Warszawa 2016.
• http://www.e-mentor.edu.pl/artykul/index/numer/39/id/831 [03.11.2016].
• Starzenie się społeczeństw Europy i Centralnej Azji. Wyzwanie dla Stowarzyszeń Krajowych Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca, 8 Konferencja Europejska, Międzynarodowej Federacji Stowarzyszeń Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca, Grudzień 2009. http://www.pck.pl/media/repository/news/201005/starzenie_sie_spoleczenstw.pdf
• Szatur-Jaworska B., Stan przestrzegania praw osób starszych w Polsce. Analiza i rekomendacje działań, „Biuletyn Rzecznika Praw Obywatelskich – Materiały”, nr 65, Wyd. Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich, Warszawa 2008.
• Trafiałek E., Uniwersytet trzeciego wieku wobec ekskluzji społecznej ludzi starych – stan i perspektywy w ujęciu porównawczym, „Edukacja Dorosłych” 2003, nr 3/40.
• Woźniak-Konieczna R., Uczenie się jako strategia pozytywnego starzenia się, „Rocznik Andragogiczny” 2013, nr 20.
• Witkowski L., Rozwój i tożsamość w cyklu życia. Studium koncepcji Erika H. Eriksona, Wyd. WAREX, Kraków 2003.
• Zych A. (red.), Poznać, zrozumieć i zaakceptować starość, Wyd. Sp. Over Group, Poznań 2012.

Identifiers

ISSN

1895-197X