Uwarunkowania rozwoju regionów peryferyjnych w Polsce w czasach kryzysu finansów publicznych – wnioski dla spójności społeczno-ekonomicznej

• Authors: Małgorzata Wosiek

Title variants

EN

Determinants of Development of Peripheral Regions in Poland during Public Finance Crises – Reference to Socio-Economic Cohesion

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W opracowaniu podjęto próbę określenia perspektyw osiągania spójności społeczno- -ekonomicznej w Polsce. Wskazano, że istniejące uwarunkowania rozwoju obszarów peryferyj-nych niosą zagrożenia dla urzeczywistniania spójności społeczno-ekonomicznej. Zarówno globali-zacja, jak i realizacja polaryzacyjno-dyfuzyjnego modelu rozwoju generują impulsy pogłębiające nierówności rozwojowe. Także narastająca nierównowaga finansów publicznych wprowadza utrudnienia – tak w sferze realnej, jak i regulacji – dla harmonizowania celów spójności społecz-no-ekonomicznej z efektywnością ekonomiczną. Rozstrzygnięcie strategicznego dylematu polityki rozwoju w zakresie alternatywnego wyboru między konkurencyjnością a spójnością terytorialną wymaga holistycznego podejścia do procesów rozwojowych.

EN

The article attempts to assess the perspective of achieving socio-economic cohesion in Poland. There was indicated that existing determinants of development of peripheral regions are connected with threats to realization of socio-economic cohesion. Globalization as well as realization of polarized and diffusive development model generate impulses increasing developmental disparities. Increasing unbalance in public finances makes it more difficult – in both: real and regulation spheres – to harmonize aims of socio-economic cohesion with economic efficiency. To adjudicate a strategic dilemma of development policy concerning a choice between competitiveness and territorial cohesion it is required to adopt alternative, holistic approach to developmental processes.

Keywords

PL

polityka rozwoju regionalnego; zróżnicowania regionalne; regiony peryferyjne

EN

regional development policy; regional disparities; peripheral regions

• Publisher: Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
• Journal: Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy
• Year: 2013
• Issue: 31
• Pages: 318-333

Contributors

author

Małgorzata Wosiek

• Katedra Teorii Ekonomii i Stosunków Międzynarodowych Uniwersytet Rzeszowski

References

• Bank Danych Lokalnych, www.stat.gov.pl (dostęp 3.01.2012).
• Braudel F., 1969, Historia i trwanie, Wyd. Czytelnik, Warszawa.
• Boldrin M., Canova F., 2001, Inequality and convergence in Europe’s regions: recon-sidering European regional policies, “Economic Policy”.
• Cierniak-Szóstak E., 2012, Instytucjonalne uwarunkowania spójności społeczno-ekonomicznej [w:] Gospodarka Polski 1990–2011. Transformacja. Modernizacja. Spójność społeczno-ekonomiczna, t. 3: Droga do spójności społeczno-ekonomicznej, red. M.G. Woźniak, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa.
• Działalność gospodarcza spółek z udziałem kapitału zagranicznego, sprawozdania z lat 1999–2002, GUS, Warszawa, wydania z lat 2000–2003.
• Eurostat, Region and cities statistics, http://epp.eurostat.ec.europa.eu (dostęp 16.11. 2011).
• Fiedor B., 2010, Kryzys gospodarczy a kryzys ekonomii jako nauki, „Ekonomista”, nr 4.
• Finanse samorządów, Sprawozdania budżetowe za lata 1999, Ministerstwo Finansów [za:] www.mf.gov.pl/index.php?const=5&dzial=229&wysw=4&sub=sub5 (dostęp 5.07.2012).
• Florida R., 2005, Cities and the Creative Class, Routledge, New York–London.
• Gorzelak, 2002, Polskie regiony w procesie integracji europejskiej, „Studia Regionalne i Lokalne”, nr 2–3(9).
• Grosse T.G., 2007, Wybrane koncepcje teoretyczne i doświadczenia praktyczne dotyczą-ce rozwoju regionów peryferyjnych, „Studia Regionalne i Lokalne”, nr 1 (27).
• Herbst M., 2012, Edukacja jako czynnik i wynik rozwoju regionalnego. Doświadczenia Polski w perspektywie międzynarodowej, Wyd. Naukowe „Scholar”, Warszawa.
• Horx M., 2002, Die acht Sphären der Zukunft, Signum, Wien-München.
• Jezierki A., Leszczyńska C., 2002, Historia gospodarcza Polski, Wyd. Key Text, War-szawa.
• Kluza K., 2011, Dostępność finansowania dla samorządów w okresie spowolnienia gospodarczego w latach 2008–2010 [w:] Finanse publiczne a kryzys ekonomiczny, red. A. Alińska, B. Pietrzak, Wyd. CeDeWu, Warszawa.
• Kołodko G.W., 2003, „Nowa gospodarka”– szanse i wyzwania [w:] „Nowa gospodar-ka” a transformacja, red. M. Piątkowski, Wyd. WSPiZ im. L. Koźmińskiego w War-szawie, Warszawa.
• Kołodko G.W., 2008, Wędrujący świat, Wyd. Prószyński i S-ka, Warszawa.
• Krajowa Strategia Rozwoju Regionalnego 2010–2020: Regiony, Miasta, Obszary Wiej-skie, 2009, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, projekt przeznaczony do debaty społecznej, Warszawa, wrzesień.
• Mańka R., 2011, Syndrom wykolejonego pociągu, http://euro.bankier.pl/news/ artic-le.html?article_id=2242044 (dostęp 17.11.2012).
• Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, www.mapadotacji.gov.pl/ (dostęp 7.11.2012).
• North D.C., 1990, Institutions, Institutional Changes and Economic Performance, Cam-bridge University Press, Cambridge.
• Olechnicka A., 2004, Regiony peryferyjne w gospodarce informacyjnej, Wyd. Naukowe „Scholar”, Warszawa.
• Piontek F., Piontek B., 2012, Zarządzanie rozwojem niszowym dla zapewnienia spójno-ści społeczno-ekonomicznej [w:] Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy, z. 24, red. M.G. Woźniak, Wyd. Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów.
• Polska 2030. Wyzwania rozwojowe, 2009, Zespół Doradców Strategicznych Prezesa Rady Ministrów, Warszawa [za:] www.premier.gov.pl/files/file/Dokumenty/ PL_2030_ wyzwania_rozwojowe.pdf (dostęp 28.11.2012).
• Raport o rozwoju i polityce regionalnej, 2007, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Warszawa, listopad.
• Raport roczny 2011, Wpływ realizacji polityki spójności na kształtowanie się głównych wskaźników dokumentów strategicznych – Narodowego Planu Rozwoju 2004–2006 i Narodowej Strategii Spójności 2007–2013 oraz innych wybranych wskaźników makroekonomicznych na poziomie krajowym i regionalnym za pomocą modeli Hermin (krajowego i regionalnych, 2012, Instytut Badań Strukturalnych, Warszawa.
• Rogall H., 2010, Ekonomia zrównoważonego rozwoju. Teoria i praktyka, Wyd. Zysk i S-ka, Poznań.
• Rozporządzenie Rady (WE) nr 1083/2006 z 11 lipca 2006 r. ustanawiające przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności i uchylające rozporządzenie (WE)
• nr 1260/1999 [w:] Zbiór aktów prawnych Wspólnot Europejskich w zakresie fundu-szy strukturalnych i funduszu spójności na lata 2007–2013, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Warszawa 2006.
• Strategia rozwoju społeczno-gospodarczego Polski Wschodniej do 2020 roku (projekt do konsultacji), 2006, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Warszawa, grudzień.
• Smętkowski M., 2001, Nowe relacje między metropolią i regionem w gospodarce infor-macyjnej, „Studia Regionalne i Lokalne”, nr 4(7).
• Szlachta J., 2013, Europejski wymiar rozwoju Polski Wschodniej w latach 2014–2020, Zeszyty Naukowe WSEI seria: EKONOMIA, nr 6 (1/2013).
• Trammer K., 2011, Rozwój regionalny, który tworzy peryferie; http://nowe-peryferie.pl/ index.php/2011/06/rozwoj-regionalny-ktory-tworzy-peryferie/ (dostęp 20.11.2012).
• World Investment Report 2010. Investing in a low-carbon economy, 2010, United Na-tions, New York and Geneva, www.unctad.org/templates/webflyer.asp? do-cid=13423&intItemID=5539&lang=1&mode=downloads (dostęp 16.05.2011).
• Wosiek M., 2012, Kapitał intelektualny w rozwoju regionów Polski Wschodniej, Wyd. Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów.
• Woźniak M.G., 2009, Fundamentalne kwestie zintegrowanego rozwoju w warunkach globalnego kryzysu, czyli jakiej polityki potrzebuje obecnie Polska [w:] Ekonomicz-ne problemy funkcjonowania współczesnego świata, red. D. Kopycińska, Wyd. Ka-tedra Mikroekonomii Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin.
• Woźniak M.G., 2012, Teoretyczne i praktyczne kwestie budowy spójności społeczno-ekonomicznej dla gospodarki innowacyjnej [w:] Gospodarka Polski 1990–2011. Trans-formacja. Modernizacja. Spójność społeczno-ekonomiczna, t. 3: Droga do spójności spo-łeczno-ekonomicznej, red. M.G. Woźniak, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa.
• Zacher L.W., 2006, Gry o przyszłe światy, Polska Akademia Nauk, Komitet Prognoz „Polska 2000 Plus”, Warszawa.
• Żukrowska K., 2008, Zróżnicowanie rozwojowe jako warunek pokonywania opóźnień rozwo-jowych [w:] Zróżnicowanie rozwoju jako impuls prowzrostowy w gospodarce światowej, red. K. Żukrowska, Wyd. Oficyna Wydawnicza SGH w Warszawie, Warszawa.
• Żyżyński J., 2012, Państwo minimalne czy racjonalne [w:] Gospodarka Polski 1990–2011. Transformacja. Modernizacja. Spójność społeczno-ekonomiczna, t. 3: Droga do spójno-ści społeczno-ekonomicznej, red. M.G. Woźniak, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa.