Aspiracje edukacyjne rodziców w stosunku do własnych dzieci

• Authors: Waldemar Kozłowski , Ewa Matczak

Title variants

EN

Parental educational aspirations towards their own children

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł przedstawia analizę zróżnicowań aspiracji rodziców do wykształcenia ich dzieci będących w czasie badania uczniami klasy IV szkoły podstawowej (próba ogólnopolska, N = 4931). Aspiracje analizowano w trzech aspektach: maksymalnym (wymarzonym), realnym (oczekiwanym) i najniższym możliwym do zaakceptowania. Rodzice mają wysokie aspiracje do wykształcenia swoich dzieci (ponad 80% chce dla nich wykształcenia wyższego). Większość (60%) sądzi, że aspiracje te zostaną zrealizowane. Aspiracje najsilniej warunkuje wykształcenie rodziców, w mniejszym stopniu miejsce zamieszkania i płeć dziecka. Wyniki świadczą o utrzymywaniu się wysokich aspiracji edukacyjnych w społeczeństwie polskim, mimo że wykształcenie przestaje gwarantować wysokie dochody i pozycję społeczną.

EN

Educational aspirations of parents of pupils in fourth grade of primary schools (N = 4931) in a nationwide survey are reported. Aspirations were analysed according to three perspectives: the highest wished for, feasible (anticipated) and the lowest acceptable. Parents had very high aspirations in relation to the education of their children (more than 80% wanted them to enter higher education), 60% expressed confidence in such success. Aspirations were most strongly determined by the education of parents (a direct linear correlation) and to a lesser extent, place of residence and sex of the child were influential. The results showed the sustained high educational aspirations of Polish society, despite the fact that education is losing importance as a factor to guarantee high income and social standing.

Keywords

PL

socjologia edukacji; rodzicielskie aspiracje edukacyjne

EN

sociology of education; educational aspirations

• Publisher: Instytut Badań Edukacyjnych
• Journal: Edukacja
• Year: 2014
• Issue: 1(126)
• Pages: 66–78

Dates

published

2014-03-27

Contributors

author

Waldemar Kozłowski

• Instytut Badań Edukacyjnych

author

Ewa Matczak

• Instytut Badań Edukacyjnych

References

• CBOS (2009a). Prestiż zawodów Raport BS/8/2009. Pobrano z: http://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2009/K_008_09.PDF
• CBOS (2009b). Aspiracje i motywacje edukacyjne Polaków w latach 1993–2009. Komunikat z badań BS/70/2009. Pobrano z: http://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2009/K_070_09.PDF
• CBOS (2013a). Wykształcenie ma znaczenie? Raport BS/96/2013. Pobrano z: http://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2013/K_096_13.PDF
• CBOS (2013b). Wartości i normy. Raport BS/111/2013. Pobrano z: http://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2013/K_111_13.PDF
• Astone, N. M. i McLanahan, S. S. (1991). Family structure, parental practices and high school completion. American Sociological Review, 56(3), 309–320.
• Bandura, A, Barbaranelli, A., Caprara, G. V. i Pastorelli, C. (1996). Mechanism of moral disengagement in the exercise of moral agency. Journal of Personality and Social Psychology, 71(2), 364–374.
• Benner, A. D. i Mistry, R. S. (2007). Congruence of mother and teacher educational expectations and low-income youth’s academic competence. Journal of Educational Psychology, 99(1), 140–153.
• Bednarczyk-Jama, N. (2008). Aspiracje edukacyjno-zawodowe uczniów szkół ponadgimnazjalnych. Niepublikowana praca doktorska. Warszawa: Instytut Badań Edukacyjnych.
• Catsambis, S. (2001). Expanding knowledge of parental involvement in children’s secondary education: Connections with high school seniors’ academic success. Social Psychology of Education, 5(2), 149–177.
• Czerwińska-Jasiewicz, M. (1997). Decyzje młodzieży dotyczące własnej przyszłości (uwarunkowania psychospołeczne). Warszawa: Oficyna Wydziału Psychologii UW.
• Domański, H. (2010¬). Podstawowe tendencje w stratyfikacji społecznej: Polska 1982–2008. W: P. Gliński, I. Sadowski i A. Zawistowska (red.), Kulturowe aspekty struktury społecznej. Fundamenty. Konstrukcje. Fasady. Warszawa–Białystok: IFiS PAN i Wydział Historyczno-Socjologiczny Uniwersytetu w Białymstoku.
• Fan, X. i Chen, M. (2001). Parental involvement and students’ academic achievement: a meta-analysis. Educational Psychology Review, 13(1), 1–22.
• Flouri, E. (2006). Raising Expectations. The Psychologist, 19(11), 664–669.
• Goldenberg, C., Gallimore, R., Reese, L. i Garnier, H. (2001). Cause or effect? A longitudinal study of immigrant Latino parents’ aspirations and expectations, and their children’s school performance. American Educational Research Journal, 38(3), 547–582.
• Goyette, K. (2008). College for some to college for all: Social background, occupational expectations, and educational expectations over time. Social Science Research, 37(2), 461–484.
• Halle, T. G., Kurtz-Costes, B. i Mahoney, J. L. (1997). Family influences on school achievement in low-income, African-American children. Journal of Educational Psychology, 89(3), 527–537.
• Janowski, A. (1977). Aspiracje młodzieży szkół średnich. Warszawa: PWN.
• Jodl, K. M., Michael, A., Malanchuk, O., Eccles, J. S. i Sameroff, A. (2001). Parents’ roles in shaping early adolescents’ occupational aspirations. Child Development, 72(4), 1247–1265.
• Juang, L. P. i Silbereisen, R. K. (2002). The relationship between adolescent academic capability beliefs, parenting, and school grades. Journal of Adolescence, 25(1), 3–18.
• Kołaczek, B. (2004). Dostęp młodzieży do edukacji. Zróżnicowania, uwarunkowania, wyrównywanie szans. Warszawa: Instytut Pracy i Spraw Socjalnych.
• Kowalski, J. K. (2013). Bezrobocie: ćwierć miliona osób z wyższym wykształceniem nie ma pracy. Dziennik. Gazeta Prawna, wydanie z 31 lipca.
• Kwieciński, Z. (1980). Drogi szkolne młodzieży a środowisko. Warszawa: WSiP.
• Lewowicki, T. (1987). Aspiracje dzieci i młodzieży. Warszawa: PWN.
• Marjoribanks, K. (2003) Family background, individual and environmental influences, aspirations and young adults. Educational Studies, 29(2–3), 233–242.
• Mau, W. (1997). Parental influences on the high school students’ academic achievement: a comparison of Asian immigrants, Asian Americans and white Americans. Psychology in the Schools, 34(3), 267–277.
• Neuenschwander, M. P., Vida, M., Garrett, J. L. i Eccles, J. S. (2007). Parents’ expectations and students’ achievement in two western nations. International Journal of Behavioral Development, 31(6), 594–602.
• Reed, E. J. (2013). An examination of the educational aspirations parents have for their children. Iowa City, IA: University of Iowa. Pobrano z: http://ir.uiowa.edu/etd/2972.
• Rokicka, M. i Sztanderska, U. (2013). Cechy społeczno-ekonomiczne rodziny a ponoszenie wydatków na prywatne dobra i usługi edukacyjne. Edukacja, 121(1), 7–23.
• Seginer, R. (1983). Parents' educational expectations and children's academic achievements: a literature review. Merrill-Palmer Quarterly, 29(7), 1–23.
• Seyfried, S. F. i Chung, I. (2002). Parent involvement as parental monitoring of student motivation and parent expectations predicting later achievement among African-American and European-American middle school age students. Social Work with Multicultural Youth, 11(1–4), 109–131.
• Sikora, E. (2006). (Nie)realne marzenia? Aspiracje życiowe młodzieży z osiedli byłych PGR-ów. Olsztyn: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego.
• Singh, K., Bickley, P. G., Trivette, P., Keith, P. B. i Anderson, E. (1995). The effects of four components of parental involvement on eighth-grade student achievement: structural analysis of NELS-88 data. School Psychology Review, 24(2), 299–317.
• Spera, Ch.,Wentzel, K. i Matto H. (2008). Parental aspirations for their children’s educational attainment: relations to ethnicity, parental education, children’s academic performance, and parental perceptions of school climate. Journal of Youth and Adolescence, 38(8), 1140–1152.
• Kopik, A. (red.) (2007). Sześciolatki w Polsce. Diagnoza badanych sfer rozwoju. Raport 2006. Województwo Małopolskie. Kielce–Bydgoszcz: Wydawnictwo Tekst.
• Szymański, M. (1994). Rodzice o przyszłości edukacyjnej swoich dzieci. Warszawa: IBE.
• Szymański, M. i Walasek, B. (1997). Wykształcenie rodziców a ich aspiracje dotyczące kształcenia dzieci. Edukacja, 60(4), 41–53.
• Wilk, T. (2003). Edukacja, wartości i style życia reprezentowane przez współczesną młodzież w Polsce w odmiennych regionach gospodarczych. Kraków: Impuls.
• Zhan, M. (2006). Assets, parental expectations and involvement, and children’s educational performance. Children and Youth Services Review, 28, 961–975.

Notes

http://www.edukacja.ibe.edu.pl/images/numery/2014/1-6-kozlowski-matczak-aspiracje-edukacyjne-rodzicow.pdf

Identifiers

ISSN

0239-6858