Badania partycypacyjne jako odpowiedź na założenia społecznego modelu niepełnosprawności?

• Authors: Wołowicz Agnieszka

Title variants

EN

Participation research as the answer to the assumptions of the social model of disability?

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Społeczny model niepełnosprawności, warunek podmiotowego traktowania uczestników badań społecznych i założenie dostępności badanych osób do procesu badawczego, wynikające z Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych, stawiają badaczy przed koniecznością po­szukiwania nowych strategii prowadzenia badań, które docierają do świata znaczeń osób ba­danych. Naprzeciw tym wyzwaniom wychodzi model badań partycypacyjnych, który wydaje się również właściwy dla uchwycenia intersekcjonalności kategorii płci i niepełnosprawności.

EN

The social model of disability, the requirement for the subjective treatment of participants in social research and the availability of research subjects to the research process, resulting from the Convention on the Rights of Persons with Disabilities, put researchers before the need to seek new research strategies that grasp the world of meanings of the respondents. The model of participatory research, which seems also appropriate for capturing the intersectionality of the gender and disability, seems to meet these challenges.

Keywords

PL

kobiety z niepełnosprawnością intelektualną; badania jakościowe; badania włączające

EN

women with intellectual disabilities; qualitative research; inclusive research

• Publisher: Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
• Journal: Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Cultura
• Year: 2018
• Issue: 10(1)
• Pages: 165-177

Contributors

author

Wołowicz Agnieszka

• Uniwersytet Warszawski

References

• Arnade S., Haefner S. 2011. ”Standard Interpretation of the UN Convention on the Rights of Persons with Disabilities (CRPD) from a Female Perspective”. http://www.independen-tliving.org/standardrules/StandardRules.pdf (dostęp: 10.06.2012).
• Barton L. 2005. “Emancipatory research and disabled people: Some observations and questions”. Educational Review nr 57. 317–327. https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/00131910500149325 (dostęp: 10.06. 2012).
• Borowska-Beszta B. 2013. Etnografia stylu życia kultury dorosłych torunian z zaburzeniami rozwoju. Toruń.
• CERMI. Guide to gender mainstreaming in public disability policies. (2012). http://www.oear.or.at/inter-national/europaeische-union/europaeisches-und-internationales- recht/GuidetoGenderMainstreaminginPublicDisabilityPolicies.pdf (dostęp: 10.02.2016).
• Chodorow N. 1995. “Gender as Personal and Cultural Construction”. Signs: Journal of Women in Culture and Society nr 20. 516–544.
• Cole E.R. 2009. “Intersectionality and research in psychology”. American Psychologist nr 64. 170–180.
• Crenshaw K. 1991. “Mapping the Margins: Intersectionality, Identity Politics, and Violence against Women of Color”. Stanford Law Review nr 43 (6). 1241–1299.
• Crenshaw K., Thomas S. 2004. “Intersectionality: The Double Bind of Race and Gender”. Perspectives Magazine nr 2.
• Cytowska B. 2012. Trudne drogi adaptacji. Wątki emancypacyjne w analizie sytuacji dorosłych osób z niepełnosprawnością intelektualną we współczesnym społeczeństwie polskim. Kraków.
• Davis L. (red.). 2013. The Disability Studies Reader. Nowy Jork.
• Dick-Mosher J. 2015. “Bodies in Contempt: Gender, Class and Disability Intersections in Workplace Discrimination Claims”. Disability Studies Quarterly nr 35. http://dx.doi.org/10.18061/dsq.v35i3.4928 (dostęp: 10.02.2016).
• Dutta S. 2015. “Discrimination Generated By the Intersection of Gender and Disability”. Journal of Dental and Medical Sciences nr 14. 33–36. DOI: 10.9790/0853-14663336 (dostęp: 10.02.2016).
• Garland-Thomson R. (2005). “Feminist disability studies”. Signs: Journal of Women in Culture and Society nr 30(2). 1557–1587.
• Gąciarz B. 2015. Polscy niepełnosprawni. Od kompleksowej diagnozy do nowego modelu polityki społecznej. Kraków.
• Gustavsson A., Zakrzewska-Manterys E. (red.). 1997. Upośledzenie w społecznym zwierciadle. Warszawa.
• Heron J., Reason P. 2001. The practice of co-operative inquiry: Research with rather than on people. W Handbook of Action Research: Participative Inquiry and Practice, P. Reason, H. Bradbury (red.). London. 179–188.
• Kazanowski Z. 2015. „Społeczny wymiar współczesnej koncepcji niepełnosprawności intelektualnej”. Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska nr 1. 34–43.
• Kowalska B. 2012. „O metodologii feministycznej ogólnie i osobiście”. Studia Humanistyczne nr 11/2. 69–80.
• Kumaniecka-Wiśniewska A. 2006. Kim jestem? Tożsamość kobiet upośledzonych umysłowo. Warszawa.
• Lindyberg I. 2012. Dorosłość z niepełnosprawnością intelektualną w podejściu biograficznym. W Wokół dorosłości z niepełnosprawnością intelektualną. Teksty rozproszone, D. Krzemińska, I. Lindyberg (red.). Kraków. 69–132.
• Laws S., Harper C., Jones N., Marcus R. 2013. Research for Development: A Practical Guide. London.
• Lloyd M. 2001. “The politics of disability and feminism: Discord or synthesis?” Sociology nr 35. 715–728.
• Lorde A. 2008. Nie zdemontujesz domu pana przy użyciu jego własnych narzędzi. Wystąpienie na konferencji „Druga płeć”, Nowy Jork, 1979. K. Szumlewicz (przeł.). http://www.ekologiasztuka.pl/pdf/f0020lorde.pdf (dostęp: 1.02.2017).
• Łąkas S. 2017. „Przestarzałość ciała. Niepełnosprawność i design siebie w czasach biotechnologii”. Fragile nr 1. 41–46.
• McVilly K.R., Dalton A.J. 2006. “Commentary on Iacono: Ethical challenges and complexities of including people with intellectual disability as participants in research”. Journal of Intellectual and Developmental Disability nr 31. 186–188. 10.1080/13668250600876426 (dostęp: 1.02.2017).
• Migalska A., Król A. 2012. „Diagnoza i dobre praktyki dotyczące polityk włączania do głównego nurtu życia społecznego kobiet i dziewcząt z niepełnosprawnościami. Doświadczenia międzynarodowe”. https://www.academia.edu/2952691/Diagnoza_i_dobre_praktyki_dotyczące_polityk_włączania_do_głównego_nurtu_życia_społecznego_kobiet_i_dziewcząt_z_niepełnosprawnościami.Doświadczenia_międzynarodowe (dostęp: 1.02.2017).
• Oakley A. 1981. Interviewing Women: A Contradiction in Terms. W Doing Feminist Research, H. Roberts (red.). London. 30–61.
• O’Brien P., McConkey R., García-Iriarte E. 2014. “Co-researching with People who Have Intellectual Disabilities: Insights From a National Survey”. Journal of Applied Research in Intellectual Disabilities nr 27. 65–75. 10.1111/jar.12074 (dostęp: 1.02.2017).
• Organizacja Narodów Zjednoczonych 2006. Konwencja o prawach osób niepełnosprawnych, Dz.U. 2012 poz. 1169.
• Pachomiuk M. 2014. „«Nic o nas bez nas». Udział osób z niepełnosprawnością intelektualną w badaniach”. Człowiek. Niepełnosprawność. Społeczeństwo nr 25. 35–54.
• Pushor D. 2008. Collaborative Research. W The Sage encyclopedia of qualitative research method, L.M. Given (red.). London. http://dx.doi.org/10.4135/9781412963909 (dostęp: 1.02.2017).
• Ramazanoglu C., Holland J. 2004. Feminist Methdology. Chalenges and Choices. London–New Delhi.
• Salvador Carulla L., Reed G.M., VaezAzizi L.M., i in. 2011. “Intellectual developmental disorders: towards a new name, definitione and framework for „mental retardation/ intellectual disability” in ICD–11”. World Psychiatry nr 10. 175–180.
• Schalock R.L. i in. 2010. Intellectual Disability. Definition, Classification, and Systems of Supports. 11th Edition, AAIDD. Washington.
• Shakespeare T. 2006. Disability rights and wrongs revisited. London.
• Shandra C.L., Chowdhury A.R. 2012. “The First Sexual Experience among Adolescent Girls with and without Disabilities”. Journal of Youth and Adolescence nr 41: 515–532. 10.1007/s10964-011-9668-0 (dostęp: 1.02.2017).
• Stevenson M. 2010. “Flexible and responsive research: Developing rights-based emancipatory disability research methodology in collaboration with young adults who have Down syndrome”. Australian Social Work nr 63. 35–50. 10.1080/03124070903471041 (dostęp: 1.02.2017).
• Titkow A. 2007. Tożsamość polskich kobiet. Ciągłość, zmiana, konteksty. Warszawa.
• Traustadóttir R., Sigurjónsdóttir H. 2008. “The Mother behind the Mother: Three Generations of Mothers with Intellectual Disabilities and Their Family Support Networks”. Journal of Applied Research in Intellectual Disabilities nr 21(4). 331–340. https://doi.org/10.1111/j.1468-3148.2008.00450.x. (dostęp: 1.02.2017).
• Walmsley J. 2001. “Normalisation, Emancipatory Research and Inclusive Research in Learning Disability”. Disability and Society nr 16. 187–205. 10.1080/09687590120035807 (dostęp: 1.02.2017).
• Wołowicz-Ruszkowska A. 2013. Zanikanie? Trajektorie tożsamości kobiet z niepełnosprawnością. Warszawa.
• Wołowicz-Ruszkowska A. 2016. “How Polish Women with Disabilities Challenge the Meaning of Motherhood”. Psychology of Women Quarterly nr 1. 80–95. 10.1177/0361684315600390 (dostęp: 1.02.2017).
• Woynarowska A. 2010. Niepełnosprawność intelektualna w publicznym i prywatnym dyskursie. Kraków.
• VSO. A Handbook on Mainstreaming Disability. 2006. http://www.asksource.info/ pdf/33903_vsomainstreamingdisability_2006.pdf (dostęp: 1.02.2017).
• Żyta A. 2011. Życie z zespołem Downa. Narracje biograficzne rodziców, rodzeństwa dorosłych osób z zespołem Downa. Kraków.
• Żyta A. 2014. „Niepełnosprawnośćintelektualna – najnowsze zmiany terminologiczne i diagnostyczne w świetle DSM-5, ICD-11 oraz AAIDD”. Niepełnosprawnośći Rehabilitacja nr 1. 17–26.

Identifiers

DOI

10.24917/20837275.10.1.13