Uwarunkowania zewnętrzne realizacji funkcji etnicznej w szkołach mniejszości narodowych na Litwie do 2011 roku. Przypadek szkół polskojęzycznych

• Authors: Stefanowicz Małgorzata

Title variants

EN

External conditions for the realisation of ethnic function in national minority schools in Lithuania. The case of polish language schools

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

EN

The aim of this paper is to present educational policy towards national minorities in Lithu ania (using the example of the Polish-language education system) as a result of the country’s ethnic and language policy since it regained its independence in 1991 until the present day. The period in question was characterised by significant transformations in the sphere of education of national minorities and the search for a model of coexistence of an ethnic majority and an ethnic minority in one state, in which Lithuanian, having the status of the official language, and Polish, the mother tongue of the largest national minority in Lithuania, have played and are still playing a very significant role. The picture of selected problems connected with Polish-language education in Lithuania is complemented by the fact that these problems are seen in a wider political, social and cultural context, where factors such as the social and economic situation of the country, the political culture of the state, the heritage of the past and relations between the two countries play a very important role.

Keywords

EN

Poles in Lithuania; ethnic school; national minority education; national minority

• Publisher: Polski Uniwersytet na Obczyźnie w Londynie
• Journal: Zeszyty Naukowe PUNO
• Year: 2015
• Issue: 3
• Pages: 183-200

Contributors

author

Stefanowicz Małgorzata

• Uniwersytet Jagielloński

References

• 2011 m. vasario 21 d. LR švietimo ir mokslo ministro įsakymas dėl vidurinio ugdymo bendrųjų programų patvirtinimo, Nr. V-269.
• Etninės kultūros valstybinės globos pagrindų įstatymas, 21 IX 1999, Nr. VIII-1328,
• „Valstybės žinios”, 1 X 1999, Nr. 82-2414, ze zm. z 2010 r.
• Įsakymas dėl tautinių mažumų švietimo nuostatų, 16 I 2002, Nr. 56.
• Įsakymas dėl vaikų ugdymo tautinių mažumų kalbomis ir tautinių mažumų kalbų mokymo tobulinimo, 15 XI 2012, Nr. V-1569.
• Išvada apie Tautinių mažumų ir išeivijos departamento prie Lietuvos Respublikos
• Vyriausybės parengtą Lietuvos Respublikos Etninės politikos koncepcijos projektą, Astrauskas R., Kalnius P., Kondratienė V. ir kt., strona internetowa: 3.lrs.lt/pls/
• inter/w5_show?p_r=2228&p_d=30268&p_k=1.
• Konwencja o prawach dziecka, przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych dnia 20 listopada 1989 r., Dz.U., 1991, nr 210, poz. 526.
• Konwencja ramowa o ochronie mniejszości narodowych, sporządzona w Strasburgu dnia 1 lutego 1995 r., Dz.U., 2002, nr 22, poz. 210.
• 48 OBWE o napięciu między Litwą a polską mniejszością, strona internetowa: Swiat.newsweek.pl/
• obwe-o-napieciu-miedzy-litwa-a-polska-mniejszoscia,84499,1,1.html, dostęp 10 IX 2014.
• Lietuvos Respublikos ir Baltarusijos Respublikos sutartis dėl geros kaimynystės ir bendradarbiavimo, „Valstybės žinios”, 1996, Nr. 43-1047.
• Lietuvos Respublikos ir Ukrainos draugystės ir bendradarbiavimo sutartis, „Valstybės žinios”, 1995, Nr. 46-1120.
• Lietuvos Respublikos Konstitucija, „Valstybės žinios”, 1992, Nr. 33-1014.
• Lietuvos Respublikos švietimo įstatymas, 25 VI 1991, Nr. I-1489, „Valstybės žinios”, 20 VIII 1991, Nr. 23-593.
• Lietuvos Respublikos švietimo įstatymo pakeitimo įstatymas, 17 III 2011, Nr. XI-1281, „Valstybės žinios”, 31 III 2011, Nr. 38-1804.
• Lietuvos Respublikos tautinių mažumų įstatymas, 29 I 1991, Nr. XI-3412.
• Lietuvos Respublikos Vyriausybės 1996 m. liepos 25 d. Nutarimas Nr 882 dėl Rytų
• Lietuvos rajonų socialinio plėtojimo 1996–2000 metų programos. Aktuali redakcija 2002 m. kovo 5 d.
• Lietuvos Respublikos Vyriausybės 2009 m. lapkričio 11 d. nutarimas Nr. 1505 dėl
• Rytų Lietuvos švietimo infrastruktūros tobulinimo 2009–2012 metų programos patvirtinimo, „Valstybės žinios”, 2009, Nr. 138-6069.
• Lietuvos Respublikos Vyriausybės nutarimas dėl mokyklų, vykdančių formaliojo švietimo programas, tinklo kūrimo taisyklių patvirtinimo, 29 VI 2011, Nr. 768, „Valstybės žinios”, 2011, Nr. 79.
• Lietuvos švietimo koncepcija, Vilnius, 1992.
• LR Vyriausybės 1994 m. birţelio 15 d. Nr. 480 Nutarimas dėl Vilniaus krašto grįžimo Lietuvai 55-ųjų metinių.
• Report submitted by Lithuania pursuant to article 25, paragraph 1 of the Framework
• Convention for the Protection of National Minorities, 31 X 2001, ACFC/SR(2001)007.
• Traktat między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Litewską o przyjaznych stosunkach i dobrosąsiedzkiej współpracy, sporządzony w Wilnie dnia 26 kwietnia 1994 r., Dz.U., 1995, nr 15, poz. 71.
• Brzozowska Ł., Jak pomóc szkole, „Czerwony Sztandar”, 27 XII 1988.
• Brzozowska Ł., Potrzebny jest egzamin z języka litewskiego, „Czerwony Sztandar”, 8 I 1989.
• Grincevičienė V., Vaivada R., Nauczanie języka państwowego w szkołach dla mniejszości narodowych, w: Wymiary współczesnej edukacji na Litwie. Wybrane aspekty, red. A. Szerląg, Kraków, 2005.
• Kuzborska E., Sytuacja prawna mniejszości narodowych na Litwie w kontekście międzynarodowych i ponadnarodowych standardów ich ochrony, Warszawa, 2012.
• Laurinavičius Č., Sirutavičius V., Lietuvos istorija. Sąjūdis: nuo „persitvarkymo” iki kovo 11-osios, Vilnius, 2008, T. XII, I dalis.
• Mikalauskas Z., Kursy języka litewskiego, „Czerwony Sztandar”, 3 II 1989.
• Praszałowicz D., Amerykańska etniczna szkoła parafialna. Studium porównawcze trzech wybranych odmian instytucji, seria „Biblioteka Polonijna”, 15, Wrocław i in., 1986.
• Runiewicz-Jasińska R., Oświata polska w niepodległej Litwie, Łotwie i Estonii w latach 1991–2001, seria „Studium Vilnese. B”, vol. 1, Vilnius, 2003.
• Sienkiewicz J., Nie o sam język chodzi, „Czerwony Sztandar”, 5 XI 1988.
• Sobecki M., Funkcja etniczno-kulturowa szkół mniejszości narodowych, Białystok, 1997.
• Vaicekauskienė V., Tautinių mažumų švietimo politika: kur einama?, „Švietimo Problemos Analizė”, lapkritis 2011, Nr. 9 (59).
• Bašarovas T., Tautinių mažumų mokyklos saugo identitetą, strona internetowa: Lzinios.
• lt/lzinios/Lietuvoje/Tautiniu-mazumu-mokyklos-saugo-identiteta.
• Błażewicz A., Akcja zbierania podpisów potrwa do marca, strona internetowa: Wilnoteka.lt/pl/artykul/akcja-zbierania-podpisow-potrwa-do-marca.
• Dudzińska K., Dyskurs narodowościowy na Litwie a polityka władz litewskich wobec
• mniejszości narodowych, „Biuletyn”, 28 VI 2011, nr 69 (818), strona internetowa:
• Pism.pl/files/?id_plik=7740.
• Гнеушева Л., Русский язык в школах Клайпеды: проблемы и победы, „Слово.ру:
• Балтийский акцент”, 2012, № 2, strona internetowa: Cyberleninka.ru/article/n/
• russkiy-yazyk-v-shkolah-klaypedy-problemy-i-pobedy.
• Historycy Litwy i Polski: wspólny podręcznik nie jest konieczny, strona internetowa:
• Wiadomosci.wp.pl/kat,1342,title,Historycy-Litwy-i-Polski-wspolny-podrecznik-nieest-konieczny,wid,14515893,wiadomosc.html?ticaid=1138bd.
• Kolejny protest nie tylko Polaków, strona internetowa: Youtube.com/watch?v=zpxXFjkhrFE;
• Kozicz M., Akcja składania podpisów trwa, strona internetowa: Wilnoteka.lt/pl/artykul/akcja-skladania-podpisow-trwa.
• Maksymowicz E., List otwarty w obronie polskich szkół na Litwie, Wilnoteka.lt/pl/artykul/list-otwarty-w-obronie-polskich-szkol-na-litwie.
• Malinowski D., Ulgi egzaminacyjne – cieszą i niepokoją, strona internetowa: Wilnoteka.lt/pl/artykul/ulgi-egzaminacyjne-ciesza-i-niepokoja.
• OBWE o napięciu między Litwą a polską mniejszością, strona internetowa: Swiat.newsweek.pl/obwe-o-napieciu-miedzy-litwa-a-polska-mniejszoscia,84499,1,1.html.
• Tarasiewicz S., OBWE zaniepokojone sytuacją Polaków na Litwie?, strona internetowa: Kurierwilenski.lt/2011/02/24/obwe-zaniepokojone-sytuacja-polakow-na-litwie/.
• Вишняускас A., Россия в литовских учебниках истории, strona internetowa: Countries.ru/?pid=1523.
• Wojniłło W., Kolejny protest nie tylko Polaków, strona internetowa: Wilnoteka.lt/pl/video/kolejny-protest-nie-tylko-polakow.
• Wojniłło W., Wołanie tysięcy Polaków: NIE lituanizacji!, strona internetowa: Wilnoteka.lt/pl/video/wolanie-tysiecy-polakow-nie-lituanizacji.
• В Вильнюсе обсудили перспективы русских школ в Литве, strona internetowa: Windowrussia.ruvr.ru/news/2013_06_26/V-Vilnjuse-obsudili-perspektivi-russkihshkol-v-Litve-7840/.