Kto kształtuje polską politykę – o aktywności i nieaktywności wyborczej Polaków

• Authors: Mikołaj Cześnik , Michał Kotnarowski , Igor Lyubashenko

Title variants

EN

Who Shapes Polish Politics? On Poles’ Electoral Activity (or Inactivity)

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł przedstawia porównanie trzech grup obywateli, określonych przez nas jako „wygrani” (oddający głos na partie, które w wyniku głosowania tworzą rządy), „przegrani” (oddający głos na partie znajdujące się w opozycji lub niedostające się do parlamentu) oraz „nieobecni” (nieuczestniczący w głosowaniu). Naszym celem jest odpowiedź na pytanie, na ile grupy te są do siebie podobne pod względem preferencji i przekonań ideologicznych, stosunku do konkretnych polityk sektorowych oraz pod względem cech socjodemograficznych. Relacje te zostały przedstawione w ujęciu dynamicznym. Analiza została oparta na danych Polskiego Generalnego Studium Wyborczego (edycje badania z lat 1997, 2001, 2005, 2007, 2011, 2015). Przeprowadzona analiza pozwala twierdzić, że poglądy, wartości, przekonania i preferencje niegłosujących bywają zaskakująco zbieżne z poglądami obywateli, którzy oddali swój głos, a przez to nawiązali więź reprezentacji czy to z partiami zwycięskimi, czy też z partiami opozycyjnymi. Oznacza to z kolei, że nieobecni nie stanowią grupy przebywającej niejako na peryferiach polskiej polityki. Ponadto nie zaobserwowano żadnej tendencji świadczącej o wzrastającej marginalizacji niegłosujących obywateli.

EN

This article presents a comparison of three groups of citizens, which we have defined as ‘winners’ (those who voted for the parties forming the government), ‘losers’ (those who voted for the parties becoming the opposition) and ‘the absent’ (citizens who abstained from voting). Our goal is to answer the question of how these groups are similar in regard to ideological beliefs, preferences for specific sectoral policies, and socio-demographic characteristics. The results of our study are presented dynamically. The analyses are based on Polish General Election Study data (study editions of the years 1997, 2001, 2005, 2007, 2011, 2015). According to our findings, the views, values, beliefs, and preferences of non-voters are sometimes surprisingly consistent with the views of the citizens who did vote. This means that non-voters have been represented in Parliament by either the governing parties or the opposition parties. Hence, we argue that non-voters do not hold a position on the periphery of Polish politics. We also do not observe any trends demonstrating the increasing marginalisation of non-voting citizens in the Polish parliament.

Keywords

PL

aktywność wyborcza; głosowanie; preferencje wyborcze; reprezentacja; absencja wyborcza; Polska

EN

electoral participation; voting behaviour; abstention; electoral preferences; representation; Poland

• Publisher: Institute of Philosophy and Sociology, Polish Academy of Sciences
• Journal: Studia Socjologiczne
• Year: 2016
• Issue: 4(223)
• Pages: 41-68

Contributors

author

Mikołaj Cześnik

• Uniwersytet SWPS, ul. Chodakowska 19/31, 03-815 Warszawa

author

Michał Kotnarowski

• Instytut Studiów Politycznych PAN, ul. Polna 18/20, 00-001 Warszawa

author

Igor Lyubashenko

• Uniwersytet SWPS, ul. Chodakowska 19/31, 03-815 Warszawa

References

• Anderson, Christopher J. i Christine A. Guillory. 1997. Political Institutions and Satisfaction with Democracy: A Cross-National Analysis of Consensus and Majoritarian Systems. „The American Political Science Review” 1: 66–81.
• Anderson, Christopher J., André Blais, Shaun Bowler, Todd Donovan, i Ola Listhaug. 2005. Losers’ Consent: Elections and Democratic Legitimacy. New York, Oxford: Oxford University Press.
• Anduiza-Perea, Eva. 1999. Individuos o sistemas? Las razones de la abstencion en Europa Occidental. Madrid: Centro de Investigaciones Sociologicas.
• Antoszewski, Andrzej. 2004. Wzorce rywalizacji politycznej we współczesnych demokracjach europejskich. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
• Blais, André. 2010. Frekwencja wyborcza. W: R.J. Dalton i H.-D. Klingemann (red.). Zachowania polityczne. Tom 1. Warszawa: WN PWN.
• Blondel, Jean, Richard Sinnott i Palle Svensson. 1998. People and Parliament in the European Union: participation, democracy, and legitimacy. Oxford: Clarendon Press.
• Burke, Edmund. 1889. Speech to the electors of Bristol. W: The Works of the Right Honorable Edmund Burke. Tom 2. Boston: Little Brown.
• Cześnik, Mikołaj. 2007. Partycypacja wyborcza w Polsce. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Cześnik, Mikołaj, Paweł Grzelak i Michał Kotnarowski. 2011. Chwiejni versus kapryśni – niestabilność zachowań wyborczych w Polsce. „Studia Polityczne” 28: 61–86.
• Cześnik, Mikołaj i Radosław Markowski. 2012. Wybory parlamentarne w 2011 roku – kontynuacja i zmiana. „Studia Polityczne” 29: 285–310.
• Dahl, Robert. 1995. Demokracja i jej krytycy. Tłum. S. Amsterdamski. Warszawa: Fundacja im. Stefana Batorego.
• Florczyk, Andrzej i Tomasz Żukowski. 1990. Nowa geografia polityczna Polski. W: L. Kolarska-Bobińska, P. Łukasiewicz i Z.W. Rykowski (red.). Wyniki badań – wyniki wyborów 4 czerwca 1989 roku. Warszawa: PTS.
• Klingemann, Hans-Dieter i Russel J. Dalton (red.). 2010. Zachowania polityczne. Tom 2. Warszawa: WN PWN.
• Krastew, Iwan. 2015. Demokracja nieufnych. Eseje polityczne. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
• Leighley, Jan E. i Jonathan Nagler. 2014. Who Votes Now?: Demographics, Issues, Inequality and Turnout in the United States. Princeton: Princeton University Press.
• Lijphart, Arend. 1997. Unequal Participation: Democracy’s Unresolved Dilemma. „American Political Science Review” 1: 1–14.
• Lipset, Seymour M. 1995. Homo Politicus. Społeczne podstawy polityki. Tłum. G. Dziurdzik-Kraśniewska. Warszawa: WN PWN.
• Lubecki, Jacek i Lech Szczegóła. 2007. O źródłach apatii politycznej w transformującym się społeczeństwie. „Studia Politologiczne” 11: 74–92.
• Markowski, Radosław. 1992. Polscy non-voters. Część I: Strukturalne rozmieszczenie bierności wyborczej. „Studia Polityczne” 1: 19–33.
• Markowski, Radosław. 1993. Polscy non-voters. Część II: Elementy świadomości społecznej a partycypacja wyborcza. „Studia Polityczne” 1–4 (5): 7–27.
• Markowski, Radosław. 1999. Polski system partyjny po wyborach 1997 roku – instytucjonalizacja czy wichrowatość? „Studia Polityczne” 9: 7–38.
• Przybysz, Dariusz. 2004. Dlaczego Polacy nie głosują? Analiza przyczyn bierności wyborczej. W: H. Domański, A. Ostrowska i A. Rychard (red.). Niepokoje polskie. Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN.
• Raciborski, Jacek. 1997. Polskie wybory: zachowania wyborcze społeczeństwa polskiego w latach 1989–1995. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Roberts, Andrew. 2008. Hyperaccountability: Economic voting in Central and Eastern Europe. „Electoral Studies” 27: 533–546.
• Sartori, Giovanni. 1994. Teoria demokracji. Tłum. P. Amsterdamski i D. Grinberg. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Tingsten, Herbert. 1937. Political Behavior. Studies in Election Statistics. London: P. S. King & Son.
• Tullock, Gordon. 1998. On Voting: A public Choice Approach. Cheltenham: Edward Elgar Publishing.
• Wessels, Bernhard. 2010. Reprezentacja polityczna a demokracja. W: R. J. Dalton i H.-D. Klingemann (red.) Zachowania polityczne. Tom 1. Warszawa: WN PWN.
• Zarycki, Tomasz. 1997. Nowa przestrzeń społeczno-polityczna Polski. Warszawa: Uniwersytet Warszawski, Europejski Instytut Rozwoju Regionalnego i Lokalnego.
• Zbieranek, Jarosław. 2005. Aktywizacja wyborcza obywateli. Propozycja powołania Państwowego Instytutu Wyborczego. „Analizy i Opinie” 49.
• Żukowski, Tomasz. 1991. Mapa polityczna Polski. W: M. Grabowska i I. Krzemiński (red.). Bitwa o Belweder. Kraków: Wydawnictwo Literackie