PL
Przedstawione wyżej opisy dowodzą, że wyraz ksiądz wielokrotnie uczestniczył w procesie reinterpretacji słowotwórczej – zarówno jako wyraz motywowany, jak i motywujący – w polszczyźnie dawnej i współczesnej, w ich odmianach gwarowej i potocznej. O takiej aktywności tego rzeczownika zadecydował splot różnorodnych czynników wewnątrz- i zewnątrzjęzykowych. Te pierwsze to z jednej strony niepodzielność słowotwórcza tego wyrazu i brak jego czytelnej więzi semantycznej z genetyczną podstawą nominacyjną, z drugiej zaś – przypadkowe i nieprzypadkowe podobieństwo fonetyczne do wyrazów książę, księga i księżyc. Podstawowym zewnątrzjęzykowym powodem wielości prób włączenia tego rzeczownika do rodziny słowotwórczej i obudowania go siatką relacji semantycznych jest natomiast niezmiennie ważna rola księży w polskim życiu publicznym.
EN
The article discusses the role of a word ksiądz in the process of an etymological interpretation and reinterpretation in the bygone and contemporary Polish language. In the process of reinterpretation the word appears in the role of a reinterpreted word, which means underlying the reinterpretation by means of other words such as książę, księga i księżyc and also in the role of a reinterpreting word, by means of which other words (e.g. księżyc) are reinterpreted