Mediacje rodzinne w polskim systemie prawnym

• Authors: PIETRZKIEWICZ Adam

Title variants

EN

Family mediation in the polish legal system

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Niniejszy artykuł podejmuje problematykę mediacji jako instrumentu rozwiązywania sporów okołorozwodowych. Współczesna rodzina podlega niewątpliwie wielu przemianom społecznym. Obserwujemy zmieniający się model rodziny- obok tradycyjnych małżeństw tzw. zalegalizowanych, z dziećmi lub bez, w kraju funkcjonują związki nieformalne, nierzadko jako rodziny po rozwodzie, funkcjonujące w separacji, które również wychowują dzieci. Współczesny okres charakteryzuje się tym, że role w mał-żeństwie stają się coraz bardziej elastyczne, wymagające wzajemnych uzgodnień pomiędzy partnerami. Obecne warunki społeczno-ekonomiczne wpływają na fakt, że coraz więcej związków rozpada się i coraz większa liczba dzieci wychowuje się w rodzinach niepełnych, w rodzinach rekonstruowanych lub w dwóch domach równolegle. Na tle tradycyjnego wymiaru sprawiedliwości mediacja prezentuje się jako alternatywa oddająca odpowiedzialność za spór samym zainteresowanym, mniej sformalizowana, oferująca oszczędność czasu oraz kosztów ekonomicznych, oraz lepiej odpowiadająca na różnorodność problemów i potrzeb rodziny. W Polsce przepisy prawne dotyczące alternatywnego sposobu rozwiązywania konfliktów i sporów, stanowiące podstawę do pojednawczego działania poza sądem, w pełni akceptowanego przez Państwo, po raz pierwszy pojawiły się w prawie polskim w ustawie z 23 maja 1991 roku o rozwiązywaniu sporów zbiorowych. Następnie w kodeksach karnych z 1997 roku, nowelizacji ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich w 2001 roku, w postępowaniu przed sądami administracyjnymi w 2004 roku. Natomiast 10 grudnia 2005 roku weszła w życie mała nowelizacja kodeksu postępowania cywilnego, wprowadzająca procedurę mediacji w sprawach cywilnych, w tym także w sprawach rodzinnych. Skonfliktowanym członkom rodzin dało to szanse na rezygnacje z procedury sądowej w zamian za polubowne rozwiązanie sporów, w mniej sformalizowanej atmosferze, poszukując rozstrzygnięć najlepszych dla danej rodziny. Wymiar Sprawiedliwości zyskał nadzieję na zmniejszenie obciążenia sądów przy jednoczesnym zabezpieczeniu stron korzystających z mediacji. Systematyczne wprowadzanie mediacji do polskiej rzeczywistości prawnej jest realizacją postulatu przystosowywania wymiaru sprawiedliwości do współczesnych przeobrażeń cywilizacyjnych. Coraz więcej rodzin decyduje się na skorzystanie z mediacji przed rozpoczęciem lub bez rozpoczynania postępowania sądowego, jak również coraz więcej spraw kierowanych jest do mediacji z sądów.

EN

This article takes the issue of mediation as an instrument for resolving disputes about divorce. Modern family is subject of many social change. We observe the changing model of the family-alongside traditional marriage so. legalized, with or without children, in the country are functioning informal relationships, often as a family after the divorce, functioning in separation that also raise children. The contemporary period is characterized by the fact that roles in a marriage are becoming more flexible, requiring mutual agreement between the partners. The current socio-economic conditions affect the fact that more and more of the compounds falling apart and an increasing number of children grow up in single-parent families, families or reconstructed in two houses in parallel. Against the background of the traditional justice mediation presents itself as an alternative conveys the responsibility for the dispute concerned, less formalized, offering time-saving and economic costs and better reflecting the diversity of problems and needs of the family. In Poland, the legal provisions relating to alternative means of resolving conflicts and disputes, forming the basis for conciliation action out of court, fully accepted by the State, first appeared in the Polish law in the Act of 23 May 1991 on the resolution of collective disputes. Then, in the penal codes of the 1997 amendment to the Act on proceedings in juvenile cases in 2001, in the proceedings before administrative courts in 2004. And 10 December 2005, entered into force a small amendment to the Civil Procedure Code, introducing a mediation procedure in civil matters, including in family matters. Es-tranged family members gave a chance for the resignations of the judicial procedure, in exchange for an amicable solution of disputes in a less formal atmosphere, seeking the best decisions for family. Justice gained the hope of reducing the workload of courts while protecting parties using mediation. Systematic introduction of mediation to the Polish legal reality is the prerogative of adapting justice to the modern transformation of civilization . More and more families are choosing to use mediation before or without starting legal proceedings , as well as the growing number of cases referred to mediation with the courts.

Keywords

PL

rodzina; rozwód; separacja; mediacja; postępowanie sądowe

EN

family; divorce; separation; mediation; litigation

• Publisher: Wyższa Szkoła Biznesu i Przedsiębiorczości w Ostrowcu Świętokrzyskim
• Journal: Acta Scientifica Academiae Ostroviensis. Sectio A, Nauki Humanistyczne, Społeczne i Techniczne
• Year: 2016
• Issue: 7(1)/2016
• Pages: 233-244

Dates

online

2016-08-02

Contributors

author

PIETRZKIEWICZ Adam

• Warszawskie Stowarzyszenie Rodzina Policyjna „1939”, Oddział 3 w Krośnie

References

• Białecki M., Mediacja w postępowaniu cywilnym, Warszawa 2012.
• Bodio J., Mediacje w sprawach rodzinnych-zarys problematyki [w:] Mediacje w teorii i praktyce, red. A.Gretkowski, D.Korbarz, Stalowa Wola 2009.
• Cebula R., Mediacje w polskim prawie cywilnym, MS Warszawa 2012.
• Cybulko A., Siedlecka-Andrychowicz A., Mediacje. Teoria i praktyka [w:] Mediator: role, umiejętności, osobowość, red. E.Gmuryńska, R. Morek, Warszawa 2014.
• Czerederecka A., Rozwód a rywalizacja o opiekę nad dziećmi, LexisNexis, Warszawa 2010.
• Gójska A., Mediacja w sprawach rodzinnych, MS Warszawa 2011
• Gójska A., Boch R. , Obligatoryjna mediacja w sprawach rodzinnych – refleksje praktyków, „Mediator”, nr 37, czerwiec 2006.
• Gójska A., Huryn V., Mediacja w rozwiązywaniu konfliktów rodzinnych, Warszawa 2007.
• Kalisz A., Zienkiewicz A., Mediacja sądowa i pozasądowa .Zarys wykładu, Warszawa 2009.
• Lewicka A., Profesjonalny Mediator, Warszawa 2010.
• Mazowiecka L., Mediacja dla każdego, Warszawa 2010.
• Piasecki K., Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, Warszawa 2011.
• Rękas A., Mediacja w polskim prawie karnym. Warszawa 2011.
• Rylski P., Kodeks postępowania cywilnego, Warszawa 2013
• Stadniczeńko S.L., Prawno-psychologiczne uwarunkowania mediacji i negocjacji, Opole 2006.
• Tytuła M., Okaramus J., Słownik wyrazów obcych, Warszawa 2011.
• Winiarz J., Gajda.J., Prawo rodzinne, Warszawa 1999.
• Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy, Dz. U.1964, nr 9, poz.59.
• Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny, Dz. U.1964, nr 16, poz.93.
• Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego, T. j. Dz. U. z 2014 r. poz. 101 z późn. zm.
• Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich, Dz. U. z 1982 r. nr 35, poz. 228 z późn. zm.
• Ustawa z dnia 23 maja 1991 r. o rozwiązywaniu sporów zbiorowych, T. j. Dz. U z 2015 r. poz. 295 z późn. zm.