Działania artystyczne w więzieniu: konteksty, funkcje i przykłady zastosowań

• Authors: Przemysław Piotrowski

Title variants

EN

Arts-related activities in prison: contexts, funcions and examples of application

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Możliwości oddziaływania sztuki w warunkach izolacji więziennej są wieloaspektowe i stwarzają szansę podniesienia poziomu efektywności resocjalizacji. Fakt ten został dostrzeżony przez penitencjarystów już kilkadziesiąt lat temu, jednak próby naukowego opisu zjawiska więziennej terapii z wykorzystaniem sztuki pojawiają się z większą częstotliwością dopiero w minionych dwóch dekadach. W pierwszej części artykułu została krótko scharakteryzowana specyfika dolegliwości związanych z izolacją więzienną; opisano także strategie adaptacyjne więźniów. Następnie skupiono się na znaczeniu, funkcjach i wybranych przykładach programów oddziaływań artystycznych w wymiarze penitencjarnym. W dalszej części artykułu dokonano charakterystyki projektu„Labirynt Wolności”, zrealizowanego w 2012 roku w Zakładzie Karnym w Nowym Wiśniczu, ze szczególnym uwzględnieniem wypowiedzi osadzonych na temat wolności. Podsumowaniem opracowania są wnioski dotyczące możliwości diagnostycznego i terapeutycznego wykorzystania artystycznych wypowiedzi osób pozbawionych wolności.

EN

During the last twenty years one can observe the intensification of research on the influence of art on prisoners. The results of studies conducted show, that artistic activities in penitentiaries have therapeutic, educational and recreational value. Artistic activity can also improve prisoner’s chances of successfully adapting to their social environment. In the first part of the paper specific problems associated with prison isolation, including prisoners adaptation strategies, have been described. Then selected examples of prison art programs, their meaning and functions are characterized. The aim of third part of the article is to present„Labyrinth of Freedom” project conducted in 2012 in Nowy Wiśnicz prison. The project described creates an opportunity to use means of expression offered by art, and so develop the inmate’s consciousness.

Keywords

PL

sztuka; więzienie; resocjalizacja; terapia; wolność

EN

art; prison; correction; therapy; freedom

• Publisher: Fundacja Pedagogium
• Journal: Resocjalizacja Polska
• Year: 2013
• Issue: 4/2013
• Pages: 83-101

Dates

published

2013-07-31

Contributors

author

Przemysław Piotrowski

• Uniwersytet Jagielloński

References

• Bajek Z. (red.) (2012). Labirynt Wolności. Kraków: Akademia Sztuk Pięknych.
• Belton S., Barclay L. (2008). J Block Women of Art Project Report: Evaluating Community Education in a Prison Setting. Darwin: Charles Darwin University. http://www.cdu.edu.au/gshp/
• documents/JBlockwomenofArtprojectreport.pdf [data pobrania: 25.08.2012].
• Bonta J., Gendreau P. (1990). Reexamining the Cruel and Unusual Punishment of Prison Life. Law and Human Behavior 14 (4), 347–372.
• Breiner M.J., Tuomisto L., Bouyea E., Gussak D.E., Aufderheide D. (2011). Creating an Art Therapy Anger Management Protocol for Male Inmates Through a Collaborative Relationship. International Journal of Offender Therapy and Comparative Criminology 20 (10), 1–20.
• Brown S.L., Ireland C.A. (2006). Coping Style and Distress in Newly Incarcerated Male Adolescents. Journal of Adolescent Health 38, 656–661.
• Ciosek M. (1996). Człowiek w obliczu izolacji więziennej. Gdańsk: Stella Maris.
• Ciosek M. (2003). Psychologia sądowa i penitencjarna. Warszawa: Lexix Nexis.
• Clements P. (2004). The Rehabilitative Role of Arts Education in Prison: Accommodation or Enlightenment? The International Journal of Art & Design Education 23 (2), 169–178.
• Crewe B. (2007). Power, adaptation and resistance in a late-modern men’s prison. British Journal of Criminology 47, 256–275.
• Czerkawski A. (2006). Możliwości wykorzystania dramatoterapii w resocjalizacji. Chowanna 2, 109–115.
• European Commission (2011). Prison education and training in Europe – a review and commentary of existing literature, analysis and evaluation. Birmingham: Directorate General for Education and Culture.
• Florczykiewicz J. (2009). Sztuka w resocjalizacji – terapeutyczne aspekty twórczości plastycznej. W: A. Jaworska (red.). Resocjalizacja: zagadnienia prawne, społeczne i metodyczne, Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”, 271–287.
• Foucault M. (1977). Discipline and Punish: The Birth of the Prison. Harmondsworth: Penguin.
• Foucault M. (1982). The Subject and Power. W: H.L. Dreyfus, P. Rabinow (red.). Michel Foucault: Beyond Structuralism and Hermeneutics, Chicago: Chicago University Press, 208–226.
• Foucault M. (1991). Governmentality. W: G. Burchell, C. Gordon, P. Miller (red.). The Foucault Effect. Hemel Hempstead: Harvester Wheatsheaf, 87–104.
• Fromm E. (1941/2008). Ucieczka od wolności. Warszawa: Czytelnik.
• Fromm E. (1998). Anatomia ludzkiej destruktywności. Warszawa: Rebis.
• Goffman E. (1961). On the characteristics of total institutions: the inmate world. W: D.R. Cressey (red.). The Prison: Studies in Institutional Organization and Change. New York: Holt, Rinehart and Winston, 15–67.
• Gussak,D., Cohen-Liebman M.S. (2001). Investigation vs. intervention: Forensic art therapy and art therapy in forensic settings. American Journal of Art Therapy 40, 123–135.
• Gussak D. (2004). A pilot research study on the efficacy of art therapy with prison inmates. Arts in Psychotherapy 31, 245–259.
• Gussak D. (2006). The effects of art therapy with prison inmates: A follow-up study. Arts in Psychotherapy 33, 188–198.
• Gussak D. (2007). The effectiveness of art therapy in reducing depression in prison populations. International Journal of Offender Therapy and Comparative Criminology 5, 444–460.
• Gussak D. (2009). The effects of art therapy on male and female inmates: Advancing the research base. Arts in Psychotherapy 36, 5–12.
• Gussak D. (2009a). Comparing the effectiveness of art therapy on depression and locus of control of male and female inmates. Arts in Psychotherapy 36, 202–207.
• Heenan D. (2006). Art as therapy: an effective way of promoting positive mental health? Disability & Society, 21 (2), 179–191.
• Jaworska A. (2008). Readaptacyjna wartość sztuki w zakładach karnych. Słupsk: Akademia Pomorska.
• Johnson L.M. (2007). Jail Wall Drawings and Jail Art Programs: Invaluable Tools for Corrections. International Journal of Criminal Justice Sciences 2 (2), 66–84.
• Johnson L.M. (2008). A place for art in prison: Art as a tool for rehabilitation and management. Southwest Journal of Criminal Justice 5 (2), 100–120.
• Konieczna J. (2004). Arteterapia w praktyce. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
• Konopczyński M. (2006). Metody twórczej resocjalizacji. Warszawa: PWN.
• Koziełło D. (2002). Taniec i psychoterapia. Poznań: KMK Promotions.
• Latała J. (2011). Zastosowanie metody terapii przez teatr w Zakładzie Karnym dla kobiet w Lublińcu. Probacja 3, 100–106.
• Lazarus R.S., Folkman S. (1984). Stress, appraisal, and coping. New York: Springer.
• Łaguna M., Lachowska B. (red.) (2003). Rysunek projekcyjny jako metoda badań psychologicznych. Lublin: Wydawnictwo Naukowe KUL.
• Malchiodi C. (red.) (2003). Handbook of art therapy. New York: Guilford.
• Matza D., Sykes G. (1962). Techniques of Neutralization: A Theory of Delinquency. W: M.E. Wolfgang, L. Savitz, N. Johnston (red.), The Sociology of Crime and Delinquency. New York: Wiley.
• Moos R.B., Billings A.G. (1982). Conceptualizing and measuring coping resources and processes. W: L. Goldberger, S. Breznitz (red.). Handbook of stress. New York: The Free Press, s. 212–230.
• Niełaczna M. (2011). Zmiany za murami? Stosowanie standardów postępowania z więźniami w Polsce. Warszawa: Stowarzyszenie Interwencji Prawnej.
• Parkes R., Bilby C. (2010). The Courage to Create: The Role of Artistic and Spiritual Activities in Prisons. The Howard Journal of Criminal Justice 49 (2), 97–110.
• Picken J. (2012). The coping strategies, adjustment and well being of male inmates in the prison environment. Internet Journal of Criminology, 1–29. http://www.internetjournalofcriminology.com/Picken_The_Coping_Strategies_Adjustment_and_Well_Being_of_Male_Inmates_IJC_July_2012.pdf [data pobrania 25.10.2012].
• Piotrowski P. (2011). Rozbój. Uwarunkowania psychospołeczne, motywacja i racjonalność sprawców. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.
• Popek S. (2001). Człowiek jako jednostka twórcza. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
• Przybyliński S. (2007). Podkultura więzienna – wielowymiarowość rzeczywistości penitencjarnej. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
• Pytka L. (2000). Pedagogika resocjalizacyjna. Wybrane zagadnienia teoretyczne, diagnostyczne i metodyczne. Warszawa: Wydawnictwo APS.
• Ratajczak Z. (2000). Stres – radzenie sobie – koszty psychologicze. W: I. Heszen-Niejodek, Z. Ratajczak (red.). Człowiek w sytuacji stresu. Katowice: Wydawnictwo UŚ, s. 65–87.
• Rembowski J. (1986). Metoda projekcyjna w psychologii dzieci i młodzieży: zarys technik badawczych. Warszawa: PWN.
• Renzetti C.M., Curran D.J. (2005). Kobiety, mężczyźni i społeczeństwo. Warszawa: PWN.
• Sęk H. (red.) (1984). Metody projekcyjne: tradycja i współczesność. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
• Smeijsters H., Cleven G. (2006). The treatment of aggression using arts therapies in forensic psychiatry: Results of a qualitative inquiry. The Arts in Psychoteraphy 33, 37–58.
• Sobin D. (2010). Art on the Inside. Understanding and Helping Imprisoned Artists. Washington, DC: Foundation House Publishing.
• Strelau J. (red.) (2007). Psychologia. Podręcznik akademicki. Gdańsk: GWP.
• Szmidt K.J. (red.) (2003). Dydaktyka twórczości. Koncepcje – problemy – rozwiązania. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
• Tucholska K. (2007). Kompetencje temporalne jako wyznacznik dobrego funkcjonowania. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
• Urban B., Stanik J. (red.) (2007). Resocjalizacja. Warszawa: PWN.
• Walters G.D. (1990). The criminal lifestyle: Patterns of serious criminal conduct. Newbury Park, CA: Sage Publications.
• Walters G.D. (2006). Appraising, researching and conceptualizing criminal thinking: a personal view. Criminal Behaviour and Mental Health 16, 87–99.
• Weiten W., Dunn D.S., Hammer E.Y. (2011). Psychology Applied to Modern Life: Adjustment in the 21st Century. Belmont: Wadsworth.
• Wooldredge J.D. (1999). Inmate Experiences and Psychological Well-Being. Criminal Justice and Behavior 26 (2), 235–250.
• Zimbardo P., Boyd J. (2009). Paradoks czasu. Warszawa: PWN.

Identifiers

ISSN

2081-3767