Standaryzowane techniki badawcze jako szczególny sposób komunikowania się

• Authors: Natalia Hipsz

Title variants

EN

Standardized research techniques as a special type of communication – the comparison of the personal standardized interview, the telephone interview and the auditorium survey

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Badania ilościowe w Polsce i na świecie realizowane są z wykorzystaniem technik badawczych zróżnicowanych w aspekcie warunków technologicznych i komunikacyjnych realizacji. Wysiłki naukowe podejmowane przez socjologów pozwalają przypuszczać, że zróżnicowane uwarunkowanie komunikacyjne pomiarów może przesądzać o braku ekwiwalentności, mniejszej bądź większej wiarygodności zgromadzonych danych. W niniejszym opracowaniu analizie poddano trzy standaryzowane techniki badawcze: osobisty wywiad kwestionariuszowy, telefoniczny wywiad kwestionariuszowy oraz ankietę audytoryjną. Artykuł, częściowo w drodze syntezy wyników prac empirycznych, dokonuje deskrypcji ilościowych podejść badawczych w kategoriach teorii komunikacji.

EN

Quantitative researches which are conducted in Poland and all over the world use techniques varied in terms of technological and communication conditions of realization. Scientific efforts which have been made by sociologists suggest that the differential communication conditioning of measurement may prejudge of nonequivalence, higher or lower level of reliability of gathered data. The paper analyzes three standardized research techniques: the personal standardized interview, the telephone interview and the auditorium survey. The article, partly by synthesis of empirical studies’ results, makes a description of quantitative research methods in the context of the theory of communication.

Keywords

PL

sytuacja komunikacyjna; pytania drażliwe; aprobata społeczna; wysiłek umysłowy; osobisty wywiad kwestionariuszowy telefoniczny wywiadkwestionariuszowy; ankieta audytoryjna

EN

communication context; sensitive survey questions; mental effort; social desirability; personal standardized interview telephone interview; auditorium survey

• Publisher: Łódzkie Towarzystwo Naukowe, Stowarzyszenie
• Journal: Przegląd Socjologiczny
• Year: 2012
• Volume: 61
• Issue: 1
• Pages: 113 - 132

Dates

published

2012

Contributors

author

Natalia Hipsz

• Centrum Badania Opinii Społecznej

References

• Beavin J., Jackson D., Watzlawick P. [1967], Pragmatics of human communication, New York: W. W. Norton..
• Bielawska B., Słomczyński K.M. [1968], Z doświadczeń realizacji ankiety audytoryjnej i wywiadu zbiorowego w środowisku studenckim, [w:] Z. Gostkowski, J. Lutyński (red.), Analizy i próby technik badawczych w socjologii, t. 2, Wrocław: Ossolineum.
• Crossley H.M., Parry H. J. [1950], Validity of responses to survey questions, “Public Opinion Quarterly”, vol. 14.
• Crowne D.P., Marlowe D. [1964], The approval motive, New York: Wiley Publishing.
• Daniłowicz P. [1999], Analiza efektu kontekstu w interpretacji danych surveyowych: Koncepcja Norberta Schwarza, „Przegląd Socjologiczny”, t. XLVIII/1.
• DeMaio Th. J. [1984], Social desirability and survey measurement: A review, [w:] Ch.E. Turner, E. Martin (eds), Surveying subjective phenomena, vol. 2, New York: Russel Sage Foundation.
• Edwards A.L. [1957], The social desirability variable in personality assessment and research, New York: Dryden.
• Edwards A.L. [1990], Construct validity and social desirability, “American Psychologist”, vol. 45.
• Fowler F.J., Mangione Th. W. [1990], Standardized survey interviewing: Minimizing interviewer–related error, London: Sage.
• Frankfort-Nachmias Ch., Nachmias D. [2001], Metody badawcze w naukach społecznych, Poznań: Zysk i S-ka.
• Głodowski W. [2006], Komunikowanie interpersonalne, Warszawa: Studio Emka.
• Gostkowski Z. [1965], Badania adekwatności technik badawczych w krajach na drodze rozwoju, „Przegląd Socjologiczny”, t. XIX/2.
• Gostkowski Z. (red.) [1966], Analizy i próby technik badawczych w socjologii, t. 1, Wrocław: Ossolineum.
• Gostkowski Z. [1983], Sytuacja społeczna wywiadu kwestionariuszowego: Społeczno-kulturowe uwarunkowanie wywiadu kwestionariuszowego: O założeniach i potrzebie empirycznych badań nad wywiadem kwestionariuszowym, [w:] K. Lutyńska, A.P. Wejland (red.), Wywiad kwestionariuszowy: Analizy teoretyczne i badania empiryczne, Wrocław: Ossolineum.
• Gostkowski Z. (red.) [1990], Analizy i próby technik badawczych w socjologii, t. 8, Wrocław: Ossolineum.
• Gostkowski Z. (red.) [1992], Analizy i próby technik badawczych w socjologii, t. 9, Wrocław: Ossolineum.
• Gostkowski Z., Lutyński J. (red.) [1968], Analizy i próby technik badawczych w socjologii, t. 2, Wrocław: Ossolineum.
• Gostkowski Z., Lutyński J. (red.) [1970], Analizy i próby technik badawczych w socjologii, t. 3, Wrocław: Ossolineum.
• Gostkowski Z., Lutyński J. (red.) [1972], Analizy i próby technik badawczych w socjologii, t. 4, Wrocław: Ossolineum.
• Green M.C., Krosnick J.A., Holbrook A.L. [2001], The survey response process in telephone and face-to-face surveys: Differences in respondent satisficing and social desirability response bias, b.m.w.
• Groves R.M. [1989], Survey errors and survey costs, New York: Wiley-Interscience.
• Hoinville G., Sykes W. [1985], Telephone interviewing on a survey of social attitudes: A comparison with face-to-face procedures, London: Social and Community Planning Research.
• Hyman H. [1954], Interviewing in social research, Chicago: University of Chicago Press.
• Jabkowski P. [2007], Wpływ niezrealizowania części wywiadów na trafność wnioskowania statystycznego w badaniach społecznych: Technika wywiadu kwestionariuszowego oraz telefonicznego w świetle błędów nielosowych, „ASK: Społeczeństwo. Badania. Metody”, vol. 16.
• Klecka W.R., Tuchfarber A.J. [1978], Random Digital dialing: A comparison to personal survey, “Public Opinion Quarterly”, vol. 42.
• Krosnick J.A. [1991], Response strategies for coping with the cognitive demands of attitude measures in surveys, “Applied Cognitive Psychology”, vol. 5.
• Kubiak A., Przybyłowska I., Rostocki W.A. [1992], Społeczna przestrzeń wywiadu kwestionariuszowego, [w:] Z. Gostkowski (red.), Analizy i próby technik badawczych w socjologii, t. 9, Wrocław: Ossolineum.
• Lee R.M. [1993], Doing research on sensitive topics, London: Sage.
• Lutyńska K. [1972], Miejsce przeprowadzania wywiadu i jego oddziaływanie, [w:] Z. Gostkowski, J. Lutyński (red.), Analizy i próby technik badawczych w socjologii, t. 4, Wrocław: Ossolineum.
• Lutyńska K. [1983], Sytuacja społeczna wywiadu kwestionariuszowego: Wprowadzenie, [w:] K. Lutyńska, A.P. Wejland (red.), Wywiad kwestionariuszowy: Analizy teoretyczne i badania empiryczne. Wrocław: Ossolineum.
• Lutyńska K. [1997], Wpływ ankieterski w pierwszej fazie badań kwestionariuszowych, „ASK: Społeczeństwo. Badania. Metody”, vol. 1–2 (5–6).
• Lutyńska K. [2000], Problemy drażliwe w badaniach socjologicznych w Polsce, „ASK: Społeczeństwo. Badania. Metody”, vol. 9.
• Lutyńska K., Wejland A.P. (red.) [1983], Wywiad kwestionariuszowy: Analizy teoretyczne i badania empiryczne, Wrocław: Ossolineum.
• Lutyński J. [1977], Ankieta i jej rodzaje, Warszawa: WSNS.
• Lutyński J. [1983], Wywiad kwestionariuszowy jako technika otrzymywania danych: Techniki otrzymywania materiałów i ich podział, [w:] K. Lutyńska, A.P. Wejland (red.), Wywiad kwestionariuszowy: Analizy teoretyczne i badania empiryczne, Wrocław: Ossolineum.
• Lutyński J. [1994], Metody badań społecznych: Wybrane zagadnienia, Łódź: Łódzkie Towarzystwo Naukowe.
• Nowak S. [2006], Metodologia badań społecznych, Warszawa: PWN.
• Nowak S. (red.) [1965], Metody badań socjologicznych, Warszawa: PWN.
• Oppenheim A. V. [2004], Kwestionariusze, wywiady, pomiary postaw, Poznań: Zysk i S-ka.
• Ossowski S. [1967], Z zagadnień psychologii społecznej, Warszawa: PWN.
• Presser S., Schuman H. [1996], Questions and answers in attitude measurement, „Psychological Bulletin”, vol. 103, no. 3. surveys, London: Sage.
• Rostocki W.A. [1999], Socjologia a prywatność, „Przegląd Socjologiczny”, t. XLVIII/1.
• Słomczyński K.M. [1966], Wpływ oficjalnej i prywatnej sytuacji wywiadu na wypowiedzi respondentów, [w:] Z. Gostkowski, J. Lutyński (red.), Analizy i próby technik badawczych w socjologii, t. 1, Wrocław: Ossolineum.
• Słomczyński K.M. [1983], Sytuacja społeczna wywiadu kwestionariuszowego: Społeczno-kulturowe uwarunkowanie wywiadu kwestionariuszowego. O założeniach i potrzebie empirycznych badań nad wywiadem kwestionariuszowym, [w:] K. Lutyńska, A.P. Wejland (red.), Wywiad kwestionariuszowy: Analizy teoretyczne i badania empiryczne, Wrocław: Ossolineum.
• Słomczyński K.M. [2004], Polska metodologia socjologicznych badań empirycznych na tle międzynarodowym, [w:] P.B. Sztabiński, F. Sztabiński, Z. Sawiński (red.), Nowe metody, nowe podejścia badawcze w naukach społecznych, Warszawa: IFiS PAN.
• Sołoma L. [1970], Analiza porównawcza wartości danych zdobytych przy pomocy różnych technik, [w:] W. Gostkowski, J. Lutyński (red.), Analizy i próby technik badawczych w socjologii, t. 3, Wrocław: Ossolineum.
• Stoop I.A.L. [2005], The hunt for the last respondent: Nonresponse in sample surveys, Hague: Social and Cultural Planning Office.
• Sułek A. [1990], W terenie, w archiwum i w laboratorium: Studia nad warsztatem socjologa, Warszawa: Wydawnictwo IS UW.
• Sułek A. [2002], Ogród metodologii socjologicznej, Warszawa: Scholar.
• Sztabiński F. [1992], Wywiad kwestionariuszowy jako technika badawcza, [w:] P. Daniłowicz, Z. Sawiński, F. Sztabiński, P.B. Sztabiński, A.P. Wejland, Podręcznik socjologicznych badań ankietowych: Ankieter w procesie badawczym, Warszawa: IFiS PAN.
• Sztabiński F., Sztabiński P.B. [1997], Wartość odpowiedzi w wywiadzie telefonicznym ze wspomaganiem komputerowym (CATI), „ASK: Społeczeństwo. Badania. Metody”, vol. 1–2 (5–6).
• Sztabiński P.B. [1999a], Wywiad telefoniczny ze wspomaganiem komputerowym (CATI) a wywiad kwestionariuszowy: Problem porównywalności wyników, [w:] H. Domański, K. Lutyńska, A. W. Rostocki (red.), Spojrzenie na metodę: Studia z metodologii badań socjologicznych, Warszawa: IFiS PAN.
• Sztabiński P. B. [1999b], Wywiad telefoniczny ze wspomaganiem komputerowym: Nowa technika badawcza czy wywiad kwestionariuszowy przez telefon?, „Przegląd Socjologiczny”, t. XLVIII/1.
• Sztabiński P.B. [2006], Dlaczego respondenci uczestniczą lub nie uczestniczą w badaniach? Porównanie 1999 –2004, „ASK: Społeczeństwo. Badania. Metody”, vol. 15.
• Tangney J.P., Fischer K. [1995], Self-conscious emotions: shame, guilt, embarrassment, and prid, New York: Guilford Press.
• Tangney J.P., Miller R.W., Flicker L., Barlow D.H. [1996], Are shame, guilt and embarrassment distinct emotions?, „Journal of Personality and Social Psychology”, vol. 70.
• Tourangeau R., Rasinski K. [1988], Cognitive process underlying context effect in attitude
• Tourangeau R., Rips L.J., Rasinski K. [2008], The psychology of survey response, New York: Cambridge University Press.

Identifiers

ISSN

0033-2356