Maroboduus Romanorum una hostis et amicus

• Authors: Olędzki Marek

Title variants

EN

Marbod – once an enemy and once a friend of Romanis

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Postać Marboda ze wszystkich znanych nam władców swebskich jest najlepiej zarysowana przez historiografię, jemu też poświęcono współcześnie największą liczbę opracowań. Za młodu Marbod przebywał w Rzymie, gdzie zaskarbił sobie łaski i protekcję samego Augusta. Około roku 8 p.n.e. Rzymianie pomogli mu objąć panowanie nad Markomanami i Kwadami i zapewne wtedy odgrywał on rolę władcy klientelnego względem Cesarstwa . Wkrótce jednak zaczął samodzielne rządy, podbił lub zhołdował większość plemion środkowoeuropejskich, np . Lugiów (Lugiorum nomen), Gotów (?), Longobardów i Semnonów, i z ich pomocą stworzył potężne imperium sięgające od środkowego Dunaju po ujście Łaby i wybrzeże Bałtyku. To doprowadziło do rychłego konfliktu z Rzymem. Punkt kulminacyjny stanowił rok 6 n.e., kiedy Rzymianie podjęli kroki w celu zniszczenia marbodowego władztwa. Uratowały Marboda niepowodzenia Rzymian na innych frontach: np . pannońsko-iliryjskim, a w szczególności klęska Warusa w Lesie Teutoburskim (rok 9). Pomimo to ów moment wyznacza zarazem początek końca markomańskiego króla, który traci dotychczasową charyzmę na rzecz Arminiusza, okrzykniętego „oswobodzicielem” świata germańskiego. Do konfrontacji z tym ostatnim dochodzi w roku 17 n .e ., w wyniku czego Marbod ponosi porażkę i całkowicie traci polityczne znaczenie . Na domiar złego atakuje go i pozbawia tronu zbuntowany arystokrata markomański – Katualda. Finałem kariery niegdyś potężnego władcy jest ofiarowany mu przez Rzymian azyl w Rawennie, w której – jak mówi Tacyt – dożywa sędziwego wieku.

EN

Of all Suebian rulers known to us, the figure of Marbod has been best described by historiography and it is to him that the greatest number of works have been devoted . Marbod stayed in Rome in his youth and it was there that he won friendship, favours and protection from Augustus himself . About the year 8 B .C . Romans helped him to gain power and rule over Marcomanii and Quadi . It was probably at that time that he performed the role of the client ruler in the face of the Empire . However, he began to rule independently soon after that . He conquered the majority of middle European tribes and made them pay tribute to him . Those tribes, for example the Lugii (Lugiorum nomen), Goths, Longobardii and Semnones helped Marbod to create a powerful empire spreading from the middle Danube to the mouth of Elbe and to the coast of the Baltic sea . This fact led to the rapid conflict with Rome, the culminating point of which was the year 6th A .D . when Romans took steps in order to annihilate Marbod’s rule and power . Marbod was saved by the failures of the Romans in other frontlines; for instance in Pannonia, Illiria and, especially, by defeat of Varus in the Teutoburg Forest (year 9) . However, that moment marks also the beginning of the end of the Marcomanian king losing his hitherto charisma in favour of Arminius, proclaimed “liberator” of the germanic world . The confrontation with the latter took place in the year 17 A .D . and it resulted in the defeat of Marbod who completely lost his political significance . To make matters worse, he was attacked and deprived of the throne by a rebellious Marcomanian aristocrat – Catualda . The ending of the career of the once powerful ruler was, offered to him by Romans, the asylum in Ravenna, where, as Tacitus said, he (Marbod) lived to the old age .

Keywords

PL

Marbod; Markomanowie; Kwadowie; Rzym; Regnum Marobodui

EN

Marbod; Marcomanni; Quadi; Rome; regnum Marobodui

• Publisher: Instytut Historii Uniwersytetu Zielonogórskiego
• Journal: In Gremium. Studia nad Historią, Kulturą i Polityką
• Year: 2018
• Volume: 12
• Pages: 39-47

Dates

published

2018

Contributors

author

Olędzki Marek

• Uniwersytet Łódzki

References

• Dobiaš J ., Dĕjiny československeho uzemi před vystupenim Slovanů, Praha 1964 .
• Droberjar E ., Dobřichov – Pičhora. Ein Brandgräberfeld der ältern römischen Kaiserzeit In Böhmen (Ein Beitrag zur Kenntnis des Marbod – Reiches), „Fontes Archaeologici Pragenses”, t . 23, Praha 1999 .
• Droberjar E ., Přibĕh o Marobudovi a jeho řiši, Praha 2000 .
• Grünert H ., Zur Bevölkerungsstärke der Markomannen in Böhmen in Beginn u.Z., „Zeitschrift für Archäologie” 1968, t . 2 .
• Józefów-Czerwińska B ., Przemiany zachodzące pod wpływem interakcji środkowoeuropejskiego Barbaricum z Imperium Romanum w I wieku naszej ery, [w:] Kultura przeworska. Odkrycia – interpretacje – hipotezy, red . A . Jaszewska, M . Olędzki, t . 3, Zielona Góra 2014, s . 179–195 .
• Kehne P ., Das Reich der Markomannen und seine auswärtigen Beziechungen unter König Marbod (Maroboduus) ca. 3 v. – 18 n., [w:] Mitteleuropa zur Zeit Marbods, Praha–Bonn 2009, s . 53–66 .
• Klose J ., Roms Klientel – Randstaaten am Rhein Und an der Donau, Breslau 1934 .
• Kokowski A ., Archeologia Gotów. Goci w Kotlinie Hrubieszowskiej, Lublin 1999 .
• Kolendo J ., Ausmass und Charakter der Ausdehnung des Reiches von Marbodnach Norden, [w:] Mitteleuropa zur Zeit Marbods, red . V . Salač, J . Bemmann, Praha–Bonn 2009, s . 67–74 .
• Malinowski G ., Cztery plemiona „śląskie” Zoumoi, Boutones, Mougilones, Sibinoi w Geografii Strabona (VII, 1, 3), [w:] Tradycje kultury antycznej na Śląsku, t . 1, red . J . Roztropowicz, Opole 1997, s . 23–42 .
• Olędzki O ., Catualda and the Goths, [w:] Archeologie Barbarů 2006, red . E . Droberjar, Česke Budĕjovice 2007, s . 295–300 .
• Pitts F .L ., Relations between Rome and the German „Kings” on the Middle Danube In the First to Fourth Centuries A.D., „Journal of Roman Studies” 1989, t . 79, s . 45–58 .
• Salač V ., 2000 Jahre seit dem römischen Feldzug gegen Marbod und methodische Probleme der Erforschung der älteren römischen Kaiserzeit In Böhmen und Mitteleuropa, [w:] Mitteleuropa zur Zeit Marbods, red . V . Salač, J . Bemmann, Praha–Bonn 2009, s . 107–138 .
• Seyer R ., Antike Nachrichten zu germanischen Stammessitzen, „Zeitschrift für Archöologie” 1968, t . 2, s . 232–255 .