Wszechmoc i istnienie

• Authors: Stanisław Judycki

Title variants

EN

Omnipotence and existence

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł podejmuje z filozoficznego punktu widzenia zagadnienie wszechmocy jako atrybutu przypisywanego Bogu w tradycji tzw. klasycznego teizmu. Najpierw zreferowane są główne problemy, które pojawiły się w dyskusji na ten temat w dziejach filozofii, poczynając od filozofii średniowiecznej (Augustyn, Piotr Damiani, Anzelm z Canterbury, Tomasz z Akwinu, Jan Duns Szkot), poprzez filozofię nowożytną (Kartezjusz), aż do czasów współczesnych (m.in. J.L. Mackie, P. Geach, G. van den Brink). W drugiej części autor proponuje własną interpretację wszechmocy, według której wszechmoc przekracza jakiekolwiek rozumienie istnienia, którym dysponujemy. Stąd zaś należy przyjąć, że Bóg jest wszechmocny w sensie absolutnym, to znaczy jest w stanie dokonywać rzeczy logicznie niemożliwych. Na tym tle zostają rozważone problem cierpienia i zła oraz zagadnienia eschatologiczne.

EN

Article takes up from a philosophical point of view the problem of omnipotence as an attribute of God in the tradition of so-called classical theism. It first presents the main problems that emerged in the discussion on this subject in the history of philosophy, ranging from medieval philosophy (Augustine, Peter Damian, Anselm of Canterbury, Thomas Aquinas, John Duns Scotus), through modern philosophy (Descartes), until modern times (e.g. J. L. Mackie, P. Geach, G. van den Brink). In the second part, the author proposes his own interpretation of omnipotence, in which omnipotence goes beyond any understanding of existence that we have. Hence, it must be assumed that God is omnipotent in an absolute sense, that is, He is able to do things that are logically impossible. Against this background, the article considers the problem of suffering, evil, and eschatological issues.

• Publisher: Instytut Filozofii - Uniwersytet Jagielloński
• Journal: Diametros
• Year: 2009
• Issue: 21
• Pages: 30-62

Contributors

author

Stanisław Judycki

• Katolicki Uniwersytet Lubelski

References

• Anzelm z Canterbury [1946-61] – Anzelm z Canterbury, Cur Deus Homo, [w:] Opera omnia II, red. F.S. Schmitt, Edinburgh 1946-61.
• Augustyn [1844-64a] – Augustyn, Contra Gaudentium, [w:] Patrologiae cursus completus ... latinae, Paris 1844-64, 43.
• Augustyn [1844-64b] – Augustyn, De natura et gratia, [w:] Patrologiae cursus completus ... latinae, Paris 1844-64, 44.
• Brink [1993] – G. van den Brink, Almighty God. A Study of the Doctrine of Divine Omnipotence, Kok Pharos Publishing House, Kampen 1993.
• Courtenay [1990] – W.J. Courtenay, Capacity and Volition. A History of the Distinction of Absolute and Ordained Power, Pierluigi Lubriana Editore, Bergamo 1990.
• Descartes [1958] – Medytacje o pierwszej filozofii wraz z Zarzutami uczonych mężów i Odpowiedziami autora oraz Rozmowa z Burmanem, tłum. M. Ajdukiewicz, K. Ajdukiewicz, S. Swieżawski, I. Dąmbska, PWN, Warszawa 1958.
• Duhem [1909] – P. Duhem, Etudes sur Léonard de Vinci, t. 2, Paris 1909.
• Duhem [1954] – P. Duhem Le système du monde, t. 6, Paris 1954, s. 20-29.
• Everitt [2004] – N. Everitt, The Non-Existence of God, London – New York, Routledge 2004.
• Geach [1973] – P. Geach, Omnipotence, „Philosophy” (43) 1973, s. 7-20.
• Goris [1997] – H.J.M.J. Goris, Free Creatures of an Eternal God. Thomas Aquinas on God’s Infallible Foreknowledge and Irresistible Will, Thomas Institute te Utrecht, Nijmegen 1997.
• Hartshorne [1984] – Ch. Hartshorne, Omnipotence and Other Theological Mistakes, State University of New York Press, Albany 1984.
• Hoffman, Rosenkrantz [1997] – J. Hoffman, G. Rosenkrantz, Omnipotence, [w:] A Companion to Philosophy of Religion, red. Ph.L. Quinn, Ch. Taliaferro, Blackwell, Cambridge, MA, 1997, s. 229-235.
• Hughes [1995] – G.J. Hughes, The Nature of God, Routledge, London 1995.
• Judycki [2005] – S. Judycki, Dwa aprioryczne dowody na istnienie Boga, tekst wystąpienia w trakcie dyskusji p.t. „Co wiemy o istnieniu Boga?” „Internetowe Czasopismo Filozoficzne Diametros” www.diametros.iphils.uj.edu.pl (kwiecień 2005).
• Koyré [1949] – A. Koyré, La vide et l’espace infini au XIVe siècle, „Archives d’histoire doctrinale et littéraire du moyen âge” (24) 1949, s. 45-91.
• Mackie [1955] – J.L. Mackie , Evil and Omnipotence, „Mind” (64) 1955, s. 200-212.
• McCord Adams [2006] – M. McCord Adams, Christ and Horrors. The Coherence of Christology, Cambridge University Press, Cambridge 2006.
• Moonan [1998] – L. Moonan, Omnipotence, [w:] Philosophy of Religion, red. B. Davis OP, Georgetown University Press, Washington 1998, s. 80-86.
• Murdoch, Sylla – [1975] – J. Murdoch, E. Sylla (red.), The Cultural Context of Medieval Learning, Dordrecht 1975.
• Damiani [1844-64] – Piotr Damiani, Disputatio super quaestione qua quaeritur, si Deus omipotens est [w:] Patrologiae cursus completus ... latinae, Paris 1844-64, 145.
• Plantinga [1980] – A. Plantinga, Does God Have a Nature?, Marquette University Press, Milwaukee 1980.
• Platon [1956] – Platon, Sofista, tłum. W. Witwicki, PWN, Warszawa 1956.
• Pruss [2006] – A.R. Pruss, The Principle of Sufficient Reason. A Reassessment, Cambridge University Press, Cambridge 2006.
• Stump [1997] – E. Stump, Simplicity, [w:] A Companion to Philosophy of Religion, red. Ph.L. Quinn, Ch. Taliaferro, Blackwell, Cambridge, MA, 1997, s. 250-256.
• Tomasz z Akwinu [1975] – Tomasz z Akwinu, Suma teologiczna, tłum. P. Bełch OP, Katolicki Ośrodek Wydawniczy Veritas, t. 28, cz. 2, London 1975.
• Tomasz z Akwinu [2008] – Św. Tomasz z Akwinu, Kwestie dyskutowane o mocy Boga, O mocy Boga; O mocy rodzenia, t.1, red. M. Olszewski, M. Paluch OP, Wydawnictwo Marek Derewiecki, Kęty, Warszawa 2008.
• Wojtysiak [2008] – J. Wojtysiak, „Dlaczego istnieje raczej coś niż nic?” Analiza problemu w kontekście współczesnej filozofii analitycznej, TN KUL, Lublin 2008.

Identifiers

DOI

10.13153/diam.21.2009.353