Przekłady prozy rosyjskiej w „Tygodniku Wileńskim” (Sierra Morena Nikołaja Karamzina i Trzy siostry czyli Widmo Minwany Wasilija Żukowskiego

• Authors: Dąbrowska Magdalena

Title variants

EN

Translations of Russian Prose in “Tygodnik Wileński” (Sierra--Morena by Nikolay Karamzin and Three Sisters or a Phantom of Minvanaby Vasily Zhukovsky)

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł zawiera omówienie dwóch zapomnianych przekładów prozy rosyjskiej na język polski: opowieści preromantycznej Sierra-Morena Nikołaja Karamzina („Tygodnik Wileński” 1821, nr 13, s. 8–16) i opowieści moralizatorskiej Trzy siostry, czyli Widmo Minwany Wasilija Żukowskiego („Tygodnik Wileński” 1822, nr 9, s. 200–206). Przedstawiono tu polemikę z Wiktorem i Haliną Czernianinami, badaczami przede wszyst-kim atrybucji utworów, ich przynależności do gatunku literackiego (powieść – opowieść) i kierunku literackiego (sentymentalizm – preromantyzm). W artykule omówiono przekłady Sierry-Moreny i Trzech sióstr... w świetle: 1) programu, struktury i tematyki „Tygodnika Wileńskiego” – działy, literatura polska i zachodnioeuropejska, tłumaczenia utworów Karamzina oraz 2) specyfiki tłumaczenia – porównanie przekładu Sierry-Moreny z 1821 i 1839 roku („Rozmaitości” 1839, nr 18, s. 137–140).

EN

This paper presents two forgotten Polish translations of Russian prose works: the pre-Romantic story Sierra-Morena by Nikolay Karamzin (“Tygodnik Wileński” 1821, no 13, pp. 8−16) and the moral novel Three sisters, or a Phantom of Minvana by Vasily Zhukovsky (“Tygodnik Wileński” 1822, no 9, pp. 200−206). It contains the polemics with Wiktor and Halina Czernianin, whose research primarily concerned the attribution of the works and their belonging to the literary genre (both the novels or a novel) and movement (sentimentalism or pre-Romanticism). The paper presents the translations of Sierra-Morenaand Three sisters... in the light of: 1. the programme, structure and themes of “Tygodnik Wileński” – sections, Polish and West-European literature, translations of Karamzin’s works and 2. the specificity of translation – comparison of the translations of Sierra-Morenain 1821 and 1839 (“Rozmaitości” 1839, no 18, pp. 137−140).

Keywords

EN

Nikolay Karamzin; Vasily Zhukovsky; Sierra-Morena; Three Sisters; or a Phantom of Minvana; “Tygodnik Wileński”; translation

• Publisher: Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
• Journal: Acta Polono-Ruthenica
• Year: 2020
• Volume: Tom 4 Nr XXV
• Pages: 147-162

Dates

published

2020-12-30

Contributors

author

Dąbrowska Magdalena

• Uniwersytet Warszawski, Polska

References

• Balcerzan Edward. 1999. Literatura z literatury (strategie tłumaczy). Przekład. Katowice: Śląsk.
• Bracia Anglicy. 1819. [s.auct.]. Bracia Anglicy, albo przygody familii Howard. „Tygodnik Wileński” t. 7, nr 134, 15 marca: 145–162.
• Czernianin Wiktor, Czernianin Halina. 2011. Wokół „Tygodnika Wileńskiego” 1815–1822. Studia i szkice. Wrocław: Oficyna Wydawnicza ATUT–Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe.
• Dąbrowska Magdalena. 2003. Rosyjska opowieść sentymentalna przełomu XVIII i XIX wieku. Warszawa: Instytut Rusycystyki Uniwersytetu Warszawskiego.
• Dąbrowska Magdalena. 2019. „W prozie nie ma on sobie równego...”.„Wieś” Nikołaja Karamzina w „Tygodniku Wileńskim” (1820). „Studia Rossica Gedanensia” nr 6: 71–82.
• Filozofia moralna. 1821. [s.auct.]. Filozofia moralna. Z francuskiego przez M. Olszewskiego. „Tygodnik Wileński” t. 1, nr 5, 15 marca: 105–116, nr 9, 15 maja: 201–210, nr 11, 15 czerwca: 255–260.
• Galster Bohdan. 1987. Paralele romantyczne. Polsko-rosyjskie powinowactwa literackie. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Historia zakonnicy. 1819. [s.auct.]. Historia zakonnicy Beatryx, przełożonej klasztoru S. Maryi. Ustęp z powieści „Bracia Anglicy” i t.d. „Tygodnik Wileński” t. 7, nr 140, 15 czerwca: 345-361.
• Karamzin Nikołaj. 1820a. Wieś. „Tygodnik Wileński” nr 174, 15 listopada: 258–265.
• Karamzin Nikołaj. 1820b. Wyznanie moje. List do wydawcy dziennika. „Tygodnik Wileński” nr 175, 30 listopada: 291–303.
• Karamzin Nikołaj. 1821. Sierra-Morena. Wyjątek z pism pewnego Rosjanina, tłumaczenie z rosyjskiego, przez W.S.P. „Tygodnik Wileński” nr 13, 15 lipca: 8–16.
• Karamzin Nikołaj. 1839. Sierra Morena. Z rosyjskiego podług Karamzyna. „Rozmaitości. Pismo dodatkowe do Gazety Lwowskiej” nr 18, 4 lipca: 137–140.
• Kostkiewiczowa Teresa. 1996. Sentymentalizm. W: Słownik literatury polskiego oświecenia. Red. Kostkiewiczowa T. Wrocław–Warszawa–Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich: 566–574.
• Kowalczyk Witold. 1977. O polskich tłumaczeniach utworów Mikołaja Karamzina. „Slavia Orientalis” nr 1: 3–16.
• Kowalczyk Witold. 1985. Proza Mikołaja Karamzina. Problemy poetyki. Lublin: Uniwersytet Marii Skłodowskiej-Curie.
• Legeżyńska Anna. 1999. Tłumacz i jego kompetencje autorskie. Na materiale powojennych tłumaczeń z A. Puszkina, W. Majakowskiego, I. Kryłowa, A. Błoka. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Możejko Edward. 2000. Przekład w kontekście studiów porównawczych. W: Komparatystyka literacka a przekład. Red. Fast P., Żemła K. Katowice: Śląsk. Wydawnictwo Naukowe: 37–48.
• Pigoń Stanisław. 1929. Z dawnego Wilna. Szkice obyczajowe i literackie. Wilno: Wydawnictwo Magistratu m. Wilna.
• Prospekt. 1821. [s.auct.]. Prospekt. „Tygodnik Wileński” t. 1, nr 1, 15 stycznia: 15–16.
• Seliko. 1818. Seliko. Powieść afrykańska. (Z Floryana). „Tygodnik Wileński” t. 5, nr 108, 15 lutego: 94–111.
• Sinko Zofia. 1996. Gotycyzm. W: Słownik literatury polskiego oświecenia. Red. Kostkiewiczowa K. Wrocław–Warszawa–Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich: 158–163.
• Suchanek Lucjan. 1974. Rosyjska ballada romantyczna. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
• Suchanek Lucjan. 1991. Preromantyzm w Rosji. Kraków: Uniwersytet Jagielloński.
• Sudolski Zbigniew. 1975. Czasopiśmiennictwo w Galicji i Krakowie do Wiosny Ludów. W: Literatura krajowa w okresie romantyzmu 1831–1863. T. 1. Red. Janion M., Zakrzewski B., Dernałowicz M. Kraków: Wydawnictwo Literackie: 387–398.
• Tamara. 1818. Tamara, albo Jezioro pokutników. (Powieść indyjska z Bufflera). „Tygodnik Wileński” t. 5, nr 106, 15 stycznia: 28–43.
• Uwiadomienie. 1819. [s.auct.]. Uwiadomienie. „Tygodnik Wileński” nr 153, 31 grudnia: 383–384.
• Wyjątki. 1820. [Bartoszewicz Z.]. Wyjątki z pism Karamzina prozą. „Tygodnik Wileński” nr 174, 15 listopada: 257–258.
• [Żukowski Wasilij]. 1822. Trzy siostry, czyli Widmo Minwany. Z rosyjskiego przez M. Korzeniewskiego. „Tygodnik Wileński” nr 9, 15 maja: 200–206.
• Вацуро Вадим. 1999. „Сиерра-Морена” Н.М. Карамзина и литературная традиция. „XVIII век”. Сб. 21 (Памяти Павла Наумовича Беркова (1896–1969). Санкт-Петербург: Наука: 327–336.
• Вацуро Вадим. 2002. Готический роман в России. Москва: Новое литературное обозрение.
• Веселовский Александр. 1999. В.А. Жуковский.Поэзия чувства и „сердечного воображения”. Москва: INTRADA.
• [Жуковский Василий]. 1808. Три сестpы. (Видение Минваны). «Вестник Европы» ч. 37, No 2: 148–154.
• [Карамзин Николай]. 1795. Сиерра Морена. «Аглая» т. 2: 7-18.
• Никонова Н. 2014. Примечания. Три сестры. (Видение Минваны). (online) http://az.lib.ru/z/zhukowskij_w_a/text_1808_tri_sestry.shtml (доступ 26.07.2020)
• Рак Вадим. 2008. Статьи о литературе XVIII века. Санкт-Петербург: Издательство Пуш-кинский дом.