Ku biograficznemu badaniu doświadczenia klasy ludowej. Krytyka metodologicznego podejścia Pierre’a Bourdieu

• Authors: Kamil Łuczaj

Title variants

EN

Towards a Biographical Study of Working Class Experience. The Critique of Pierre Bourdieu’s Methodological Approach

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Pierre’a Bourdieu jedynie w znikomym stopniu korzysta ze źródeł biograficznych, przez co obraz kultur ludowych (w tym obraz socjalizacji samego autora) pozostaje niepełny. Wykorzystanie źródeł autobiograficznych pochodzących z różnych kultur i okresów historycznych umożliwia omówienie relatywnie niezmiennych wzorów kulturowych klasy ludowej. Artykuł porównuje dwa oparte na autobiograficznych wspomnieniach obrazy wzorów kultury robotniczej (ludowej) pochodzące z klasycznej pracy Richarda Hoggarta na temat brytyjskiej klasy robotniczej w połowie XX wieku oraz portretu współczesnej klasy robotniczej w USA, który stworzył Alfred Lubrano. Porównanie tych prac pozwala wyodrębnić siedem grup wzorów kulturowych, związanych kolejno (1) ze wspólnotowym życiem skoncentrowanym wokół domu, (2) wartościami (pozornie paradoksalne współistnienie konserwatyzmu i tolerancji w klasie ludowej), (3) wykorzystywaniem ciała jako towaru, (4) przyjętymi sposobami komunikacji, (5) trzema rodzajami „praktycyzmu”, a także (6) gustem kulinarnym i (7) sposobami gospodarowania domowym budżetem. Materiał ten pozwala pokazać metodologiczne możliwości, jakie stwarza rozszerzenie perspektywy metodologicznej Pierre’a Bourdieu o podejście biograficzne.

EN

Keywords

PL

klasa ludowa; wzory kulturowe; praktyki kulturowe; autobiografia; autoetnografia

EN

working class; patterns of culture; cultural practices; autobiography; autoethnography

• Publisher: Institute of Philosophy and Sociology, Polish Academy of Sciences
• Journal: Studia Socjologiczne
• Year: 2018
• Issue: 2(229)
• Pages: 93-114

Contributors

author

Kamil Łuczaj

• Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania z siedzibą w Rzeszowie, ul. Sucharskiego 2, 35-225 Rzeszów

References

• Abriszewski, Krzysztof. 2016a. Humanistyka półperyferii. W: K. Abriszewski, A. Kola, J. Kowalewski (red.). Humanistyka (pół)peryferii. Olsztyn: UWM, s. 99–138.
• Abriszewski, Krzysztof. 2016b. Nauka w walizce. „Zagadnienia Naukoznawstwa” 1: 87–111.
• Anderson, Leon. 2006. Analytic Autoethnography. „Journal of Contemporary Ethnography” 35: 373–395.
• Bachtin, Michaił. 1975. Twórczość Franciszka Rabelais’go a kultura ludowa średniowiecza i renesansu. Tłum. A. i A. Goreniowie. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
• Bogacka-Kisiel, Ewa (red.). 2012. Finanse osobiste. Zachowania-Produkty-Strategie. Warszawa: WN PWN.
• Bokszański, Zbigniew. 1976. Młodzi robotnicy a awans kulturalny. Warszawa: PWN.
• Bourdieu, Pierre. 2005. Dystynkcja. Społeczna krytyka władzy sądzenia. Tłum. P. Biłos. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Bourdieu, Pierre. 1988. Homo Academicus. Stanford: SUP.
• Bourdieu, Pierre. 2000. Pascalian Meditaions. Stanford: SUP.
• Bourdieu, Pierre. 2004. Męska dominacja. Tłum. L. Kopciewicz. Warszawa: Oficyna Naukowa.
• Bourdieu, Pierre. 2008. Sketch for a Self-Analysis. Chicago and London: The University of Chicago Press.
• Bourdieu, Pierre. 2013. Homo Academicus. Posłowie – Dwadzieścia lat później. Tłum. M. Janik. „Praktyka Teoretyczna” 1: 31–50.
• Bourdieu, Pierre i Passeron Jean-Claude. 2006. Reprodukcja. Elementy teorii systemu nauczenia. Tłum. E. Neyman. Warszawa: WN PWN.
• Brooks, David. 2000. Bobos in Paradise. New York: Simon & Schuster.
• Cebula, Michał. 2014. Społeczne zróżnicowanie umiejętności informatycznych. Redukcja czy reprodukcja nierówności społecznych? „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 1: 256–268.
• Charmaz, Kathy. 2010. Teoria ugruntowana. Praktyczny przewodnik po analizie jakościowej. Tłum. B. Komorowska. Warszawa: WN PWN.
• Curteanu, Craita. 2013. Living the middle class dream: the case of SUV consumption in Romania. Budapest: Central European University [praca magisterska].
• Domański, Henryk. 1998. Klasa robotnicza w tle innych klas. „Ruch prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 60: 373–395.
• Domański, Henryk, Zbigniew Karpiński, Dariusz Przybysz i Justyna Straczuk. 2015. Wzory jedzenia a struktura społeczna. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Gdula, Maciej, Mikołaj Lewicki i Przemysław Sadura. 2014. Praktyki kulturowe klasy ludowej. Warszawa: Instytut Studiów Zaawansowanych.
• Geertz, Clifford. 2005. Interpretacja kultur. Wybrane eseje. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Golczyńska-Grondas, Agnieszka. 2004. Mężczyźni z enklaw biedy. Rekonstrukcja pełnionych ról społecznych. Łódź: Instytut Socjologii UŁ.
• Gorman, Thomas. 2017. Growing up working class. Hidden Injuries and the Development of Angdy White Man and Woman. London: Palgrave Macmillan.
• Halawa, Mateusz i Marta Olcoń-Kubicka. 2015. Społeczne życie pieniądza. „Futu” 27.
• Hałas, Elżbieta. 2006. Interakcjonizm symboliczny. Warszawa: WN PWN.
• Hochschild, Arlie. 2016. Strangers in Their Own Land: Anger and Mourning on the American Right. New York: The New Press.
• Hoggart, Richard. 1976. Spojrzenie na kulturę robotniczą w Anglii. Tłum. A. Ambros. Warszawa: PIW.
• Kacperczyk, Anna. 2014. Autoetnografia – technika, metoda, nowy paradygmat? „Przegląd Socjologii Jakościowej” 10: 32–75.
• Kępa, Ewa. 2014. Autoetnografia nie wzięła się znikąd – rozważania o ciągłości i zmianie. „Parezja” 1: 79–89.
• Kłoskowska, Antonina. 1976. Przedmowa. W: R. Hoggart. Spojrzenie na kulturę robotniczą w Anglii. Tłum. A. Ambros. Warszawa: PIW.
• Knutsen, Oddbjørn. 2010. Spadek znaczenia klasy społecznej? W: R. Dalton, H.-D. Klingemann (red.). Zachowania polityczne. Tom 2. Warszawa: WN PWN, s. 42–73.
• Lareau, Annette. 2002. Invisible Inequality: social class and childrearing in black families and white families. „American Sociological Review” 67: 747–776.
• Lubrano, Alfred. 2004. Limbo: Blue-Collar roots, White-Collar dreams. Hoboken: John Wiley & Sons.
• Matuchniak-Krasuska, Anna. 1988. Gust i kompetencja. Społeczne zróżnicowanie recepcji malarstwa. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Olcoń-Kubicka, Marta. 2016. Oznaczenia i liczenie domowych pieniędzy. „Studia Socjologiczne” 3: 51–77.
• Ostrowska, Antonina. 1999. Styl życia a zdrowie. Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN.
• Pobłocki, Kacper. 2014. Wódka jako forpoczta kapitalizmu. W: W. Dochnal. Od etnografii wsi do antropologii współczesności. Poznań: Instytut im. Oskara Kolbego, s. 139–148.
• Prelec, Drazen i Duncan Simester. 2001. Always Leave Home Without It: A Further Investigation of the Credit-Card Effect on Willingness to Pay. „Marketing Letters” 12: 5–12.
• Raghubir, Priya i Joydeep Srivastava. 2008. „Monopoly Money”: The Effect of Payment Coupling and Form on Spending Behavior”. „Journal of Experimental Psychology: Applied” 14: 213–225.
• Riemann, Gerhard i Fritz Schütze. 1991. Trajectory as a basic theoretical concept for analyzing suffering and disorderly social processes. W: D. Maines (red.). Social organization and social process: essays in honor of Anselm Strauss. New York: de Gruyter, s. 333–357.
• Robbins, Derek. 2000. Bourdieu and Culture. Sage: London, Thousand Oaks, New Delhi.
• Ryan, Jake i Charles Sackrey. 1996. Strangers in Paradise: Academics form the Working Class. Lanham: Univeristy Press of America.
• Schütze, Fritz. 2012. Analiza biograficzna ugruntowana empirycznie w autobiograficznym wywiadzie narracyjnym. Jak analizować autobiograficzne wywiady narracyjne. Tłum. K. Waniek. W: K. Kaźmierska (red.). Metoda biograficzna w socjologii. Kraków: Nomos, s. 141–278.
• Stachowski, Zbigniew. 2004. Przedsiębiorczość czy zaradność? Społeczne rozterki Polaków. Tyczyn: Wyższa Szkoła Społeczno-Gospodarcza.
• Stahler, Charles. 2006. How Many Adults Are Vegetarian? „Vegetarian Journal” 4: 1–5.
• Szczepański, Jan. 1970. Elementarne pojęcia socjologii. Warszawa: PWN.
• Szlendak, Tomasz. 2011. Nic? Aktywność kulturalna na wsi i w małych miastach. W: I. Bukraba-Rylska i W. Burszta (red.). Stan i zróżnicowanie kultury wsi i małych miast w Polsce. Warszawa: Narodowe Centrum Kultury, s. 53–101.
• Szostek, Dawid. 2009. Przedsiębiorczość i jej przejawy. „Marketing i Rynek” 6: 25–31.
• Thomas, Isaac William. 2012. Regulowanie pragnień. W: K. Kaźmierska (red.). Metoda biograficzna w socjologii. Kraków: Nomos, s. 31–48.
• Walley, Christine. 2013. Exit Zero. Family and Class in Postindustrial Chicago. Chicago and London: The University of Chicago Press.
• Wengraf, Tom. 2002. Biographical work and agency innovation: relationships, reflexivity and theory-in-use. W: P. Chamberlayne, M. Rustin i T. Wengraf. Biographical work and agency innovation: relationships, reflexivity 247 and theory-in-use. The Policy Press, s. 247–268.
• Wengraf, Tom. 2012. Interpretacja historii życiowych, sytuacji życiowych i doświadczeń osobistych: biograficzno-narracyjna metoda interpretacyjna (BNIM-Biographic-Narrative Interpretative Method). Tłum. K. Kaźmierska. W: K. Kaźmierska (red.). Metoda biograficzna w socjologii. Kraków: Nomos, s. 351–370.
• Zarycki, Tomasz. 2008. Kapitał kulturowy. Inteligencja w Polsce i w Rosji. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
• Zweig, Michael. 2000. The Working Class Majority: Americas best kept secret. Ithaca: ILR Press.