Fundamentalizm religijny zagrożeniem dla etosu społeczeństwa obywatelskiego w nauczaniu Benedykta XVI

• Authors: Szulist Janusz

Title variants

EN

Religious Fundamentalism as a Threat to the Ethos of Civil Society in the Teaching of Benedict XVI

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł prezentuje fundamentalizm jako zagrożenie dla społeczeństwa obywatelskiego w oparciu o nauczanie Benedykta XVI. Współcześnie wskazuje się na liczne tendencje do myślenia w kategoriach fundamentalizmu, obecne w sferze religii, kultury, polityki, a nawet gospodarki. Największy rozgłos zdobywa jednak fundamentalizm religijny, skutkujący często atakami terrorystycznymi islamistów. W nauczaniu Benedykta XVI pojawiają się liczne wskazówki, a nawet analizy zjawiska fundamentalizmu, który zagraża współczesnej koncepcji społeczeństwa obywatelskiego. Kościół stoi zawsze na pozycji ochrony osoby w zakresie godności osobowej oraz praw człowieka, gdyż takie stanowisko jest koniecznym warunkiem rozwoju, także w wymiarze globalnym. Równie kluczowe w tym kontekście jest stwierdzenie, iż religijność człowieka, ukierunkowana na Boga będącego miłością, z założenia wyklucza przemoc, stwarzając tym samym przestrzeń dla kształtowania prawdziwie ludzkich odniesień.

EN

The article, which is based on the teaching of Benedict XVI, presents fundamentalism as a threat to civil society. Nowadays there are numerous tendencies of thinking in the terms of fundamentalism which are present in the sphere of religion, culture, politics and even economy. However, the form of religious fundamentalism that frequently results in terrorist attacks by Islamists enjoys the greatest publicity. In the teaching of Benedict XVI, there are numerous indications and deeper analyses of the phenomenon of fundamentalism, which endangers the contemporary concept of civil society. The Church always protects a person when it comes to personal dignity and human rights, as this attitude is a necessary condition of development, also in the global dimension. In this context it is equally important to state that human religiosity is directed towards God who is love, and this assumption excludes violence, thus creating a space for shaping truly human relations.

Keywords

PL

fundamentalizm religijny; społeczeństwo obywatelskie; nauczanie Benedykta XVI; przemoc; osoba; rozwój

EN

religious fundamentalism; civil societies; teaching of Benedict XVI; violence; person; development

• Publisher: Gdańskie Seminarium Duchowne, Kuria Metropolitalna Gdańska
• Journal: Studia Gdańskie
• Year: 2017
• Issue: 41
• Pages: 263-274

Contributors

author

Szulist Janusz

• Wydział Teologiczny Uniwersytet Mikołaja Kopernika Toruń

References

• Balcerzak-Paradowska, B., Polityka społeczna i rodzina w wymiarze lokalnym – podstawy koncepcyjne, w: Sytuacja rodzin i polityka rodzinna, red. B. Balcerzak-Paradowska, Warszawa 2009, s. 19-32.
• Benedikt XVI., Rede im Deutschen Bundestag am 22. September 2011, http://www.bundestag.de/ parlament/geschichte/gastredner/benedict/rede/250244 [5.12.2016].
• Benedykt XVI, Budujemy sprawiedliwość, pojednanie i pokój, „L’Osservatore Romano” (wyd. pol.) 1/2012, s. 25-27.
• Benedykt XVI, Chcę być rzecznikiem tych, którzy nie mają głosu, „L’Osservatore Romano” (wyd. pol.) 10-11/2007, s. 16-19.
• Benedykt XVI, Dobro i społeczeństwo nie mogą przetrwać bez wolontariatu, „L’Osservatore Romano” (wyd. pol.) 10-11/2007, s. 30-32.
• Benedykt XVI, Encyklika “Caritas in veritate”, Watykan 2009.
• Benedykt XVI, Imię Boga jest imieniem sprawiedliwości, „L’Osservatore Romano” (wyd. pol.) 2/2008, s. 32-35.
• Benedykt XVI, Osoba ludzka sercem pokoju, „L’Osservatore Romano” (wyd. pol.) 2/2007, s. 4-8.
• Benedykt XVI, Pielęgnowanie autentycznego życia modlitwy podstawą rozwoju społecznego w pokoju, „L’Osservatore Romano” (wyd. pol.) 7-8/2009, s. 51-52.
• Benedykt XVI, Poszukiwanie prawdy nie stanowi zagrożenia dla tolerancji czy pluralizmu kulturowego, „L’Osservatore Romano” (wyd. pol.) 11-12/2009, s. 13-15.
• Benedykt XVI, Poznanie Boga pozwala pojąć człowieka i budować lepszy świat, „L’Osservatore Romano” (wyd. pol.) 2/2008, s. 12-15.
• Benedykt XVI, Prawo do wolności religijnej jest pierwszym z praw, „L’Osservatore Romano” (wyd. pol.) 2/2011, s. 39-43.
• Benedykt XVI, Sprawiedliwy i pokojowy ład społeczny w świecie jest możliwy i nieodzowny, „L’Osservatore Romano” (wyd. pol.) 2/2011, s. 21-23.
• Benedykt XVI, Trzeba zwalczać społeczne i kulturowe nierówności w zglobalizowanym świecie, „L’Osservatore Romano” (wyd. pol.) 7/2011, s. 29-31.
• Benedykt XVI, W obronie chrześcijańskiego dziedzictwa Europy, „L’Osservatore Romano” (wyd. pol.) 8/2006, s. 19-20.
• Benedykt XVI, Walczcie z relatywizmem, ukazując prawdę o człowieku, „L’Osservatore Romano” (wyd. pol.) 2/2008, s. 41-43.
• Benedykt XVI, Wartości uniwersalne ukształtowane przez chrześcijaństwo są duszą Europy, „L’Osservatore Romano” (wyd. pol.) 6/2007, s. 34-35.
• Benedykt XVI, Wiara, rozum i uniwersytet – wspomnienia i refleksje, „L’Osservatore Romano” (wyd. pol.) 11/2006, s. 25-29.
• Benedykt XVI, Wojna nigdy niczego nie rozwiązuje, „L’Osservatore Romano” (wyd. pol.) 2/2009, s. 4-8.
• Benedykt XVI, Wszyscy jesteśmy odpowiedzialni za sprawę pokoju, „L’Osservatore Romano” (wyd. pol.) 1/2012, s. 27-29.
• Benedykt XVI, Życie gospodarcze to działalność prowadzona „przez” i „dla” ludzi, „L’Osservatore Romano” (wyd. pol.) 7/2010, s. 40-41.
• Bronk, A., Fundamentalizm, w: Leksykon teologii fundamentalnej, red. M. Rusecki i in., Kraków 2002, s. 411-515.
• Jan Paweł II papież dialogu, w: http://nowy.ekai.pl/media/szuflada/Jan_Pawe_II______.htm [8.8.2017].
• Jan Paweł II, Encyklika “Evangelium vitae”, Watykan 1995.
• Jan Paweł II, Encyklika “Redemptor hominis”, Watykan 1979.
• Kowalski, J., Solidaryzujemy się z wszystkimi w trosce o dobro człowieka, „L’Osservatore Romano” (wyd. pol.) 3/2007, s. 55-56.
• Otowicz, R., Ideologia a moralnospołeczne nauczanie Kościoła, Warszawa 1991.
• Pietrzyk-Reeves, D., Społeczeństwo obywatelskie, w: Słownik społeczny, red. B. Szlachta, Kraków 2004, s. 1281-1291.
• Rusecki, M., Fundamentalizm, w: Encyklopedia katolicka, t. 4, red. A. Szostek, Lublin 1995, kol. 763.
• Skorowski, H., Problematyka praw człowieka. Studium z nauki społecznej Kościoła, Warszawa 1996. Szacka, B., Wprowadzenie do socjologii, Warszawa 2008.
• Szulist, J., Człowiek jest drogą Kościoła (RH 14). Wprowadzenie do katolickiej nauki społecznej, Pelplin 2012.
• Wciórka, L., J. Maritaina koncepcja życia społecznego, w: Jacques Maritain prekursor soborowego humanizmu. Myśl filozoficzno-teologiczna Jacquesa Maritaina, red. S. Kowalczyk – E. Balawajder, Lublin 1992, s. 145-154.
• Zabielski, J., Przemoc współczesnego świata a chrześcijańska cnota męstwa, w: Przemoc i terror. Książka dedykowana Księdzu Profesorowi Stanisławowi Olejnikowi w 80tą rocznicę urodzin i 50tą rocznicę pracy naukowej, red. P. Góralczyk – J. A. Sobkowiak, Warszawa 2001, s. 195-214.