Dyskrecja i obsceniczność. Prolegomena do lektur Kronosa Witolda Gombrowicza

• Authors: Marian Bielecki

Title variants

EN

Discretion and obscenity. A prolegomena to the reading of Kronos by Witold Gombrowicz

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł jest poświęcony nie tyle interpretacji Kronosa Witolda Gombrowicza, ile rozważaniu trudności interpretacji tej książki. Trudności te wynikają z niejasnego statusu genologicznego i ontologicznego tego tekstu, ponieważ nie jest pewne, czy jest on dziennikiem czy autobiografią, dokumentem czy literaturą. Ascetyczna poetyka wskazywałaby, że Kronos zawiera prawdę i tylko prawdę. Zdaniem autora artykułu, książka ta nie jest zbiorem czystych faktów, ale konstruktem stworzonym na pograniczu prawdy i fikcji, egzystencji i tekstów Witolda Gombrowicza. Jeśli Kronos przynosi jakieś fakty, to w każdym wypadku podlegają one interpretacji, co wyklucza ich jednoznaczność i oczywistość.

EN

This article is devoted not so much to the interpretation of Witold Gombrowicz’s Kronos, but considering difficulties of interpretation this book. This difficulties stem from the unclear genological and ontological status of the text, because it is not certain whether it is diary or autobiography, document or literature. Ascetic poetics indicate that Kronos tells the truth and nothing but the truth. According to the article’s author, this book is not collection of pure facts, but a construct created on the border between truth and fiction, existence and texts of Witold Gombrowicz. If Kronos brings some facts, they are in any cases subject to interpretation, which excludes their explicitness and obviousness.

Keywords

PL

Gombrowicz; dziennik; autobiografia; fakt; fikcja

EN

Gombrowicz; diary; autobiography; fact; fiction

• Publisher: Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
• Journal: Autobiografia. Literatura. Kultura. Media
• Year: 2013
• Issue: 1
• Pages: 69–85

Contributors

author

Marian Bielecki

• Uniwersytet Wrocławski

References

• Bielecki Marian, Interpretacja i płeć. Szkice o twórczości Witolda Gombrowicza, Wydawnictwo Uczelniane Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Wałbrzychu, Wałbrzych 2005. Colonna Vincent, Autofiction et autres mythomanies littéraires, Éditions Tristram, Paris 2003. Derrida Jacques, The Ear of the Other. Otobiography, Transference, Translation. Texts and Discussions with Jacques Derrida, edit. Christie McDonald, transl. Avital Ronell, University of Nebraska Press, Lincoln 1988. Kenneth J. Dover, Homoseksualizm grecki, przeł. Janusz Margański, Wydawnictwo Homini, Kraków 2004. Gombrowicz Rita, Gombrowicz w Argentynie. Świadectwa i dokumenty 1939–1963, przeł. Zofia Chądzyńska i Anna Husarska, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2004. Gombrowicz Witold, Bakakaj, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1986. Gombrowicz Witold, Dziennik 1953–1956, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1986. Gombrowicz Witold, Dziennik 1957–1961, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1986. Gombrowicz Witold, Dziennik 1961–1966, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1986. Gombrowicz Witold, Dziennik 1967–1969, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1992. Gombrowicz Witold, Kronos. Wstęp Rita Gombrowicz, posłowie Jerzy Jarzębski, przypisy Rita Gombrowicz, Jerzy Jarzębski, Klementyna Suchanow, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2013. Gusdorf Georges, Warunki i ograniczenia autobiografii, przeł. Janusz Barczyński. W: Autobiografia, red. Małgorzata Czermińska, Słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2009. Kowalska Małgorzata, Strategie stylistyczne w „Dzienniku” Witolda Gombrowicza, rozprawa doktorska napisana pod kierunkiem Michała Głowińskiego. Lejeune Philippe, Czy można zdefiniować autobiografię? W: Wariacje na temat pewnego paktu. O autobiografii, przeł. Wincenty Grajewski, Stanisław Jaworski, Aleksander Labuda, Regina Lubas-Bartoszyńska, red. Regina Lubas-Bartoszyńska, Universitas, Kraków 2007. Lejeune Philippe, Pakt autobiograficzny (bis). W: Wariacje na temat pewnego paktu. O autobiografii, przeł. Wincenty Grajewski, Stanisław Jaworski, Aleksander Labuda, Regina Lubas-Bartoszyńska, red. Regina Lubas-Bartoszyńska, Universitas, Kraków 2007. Lejeune Philippe, „Drogi zeszycie…”, „drogi ekranie…”. O dziennikach osobistych, przeł. Agnieszka Karpowicz, Magda i Paweł Rodakowie. Wybór, wstęp i opracowanie Paweł Rodak, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2010. Madejski Jerzy, Deformacje biografii, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 2004. Man Paul de, Autobiografia jako od-twarzanie, przeł. Maria Bożenna Fedewicz. W: Dekonstrukcja w badaniach literackich, red. Ryszard Nycz, Słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2000. Markowski Michał Paweł, Mieszczaństwo kontraatakuje, „Tygodnik Powszechny” 2013, nr 24, 16 czerwca. Mosse George L., Nationalism and Sexuality. Respectability and Abnormal Sexuality in Modern Europe, Howard Fertig Inc., New York 1997. Mosse George L., The Image of Man. The Creation of Modern Masculinity, Oxford University Press, New York 1998. Nietzsche Friedrich, Ecce homo. Jak się staje, czym się jest. Przełożył i przedmową opatrzył Bogdan Baran, Wydawnictwo Baran i Suszczyński, Kraków 1995. Nietzsche Friedrich, Narodziny tragedii. Niewczesne rozważania, przeł. Paweł Pieniążek, Małgorzata Łukasiewicz, Oficyna, Łódź 2012. Rodak Paweł, Między zapisem a literaturą. Dziennik polskiego pisarza w XX wieku (Żeromski, Nałkowska, Dąbrowska, Gombrowicz, Herling-Grudziński), Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2011. White Hayden, Metahistory. The Historical Imagination on Nineteenth-century Europe, Johns Hopkins University Press, Baltimore&London 1975. White Hayden, Poetyka pisarstwa historycznego, przeł. Ewa Domańska, Mirosław Loba, Arkadiusz Marciniak, Marek Wilczyński, red. Ewa Domańska i Marek Wilczyński, Universitas, Kraków 2000. White Hayden, Proza historyczna, przeł. Rafał Borysławski, Tomasz Dobrogoszcz, Ewa Domańska, Dorota Kołodziejczyk, Jacek Mydla, Maciej Nowak, Arkadiusz Żychliński, red. Ewa Domańska, Universitas, Kraków 2009.

Identifiers

ISSN

2353-8694