Teologia rubryk

• Authors: Wojciech Malesa

Title variants

EN

Theology of Rubrics

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Rubryki, czyli drukowane na czerwono instrukcje dotyczące sprawowania kultu, mają swoje źródło już w księgach starotestamentalnych. Z czasem zaczęły pojawiać się w liturgii katolickiej, a obecnie stanowią niemal nieodłączną część ksiąg liturgicznych. Ich celem jest nadanie liturgii właściwej dynamiki, która symbolizuje dynamikę wewnętrzną zgromadzenia. Rubryki posiadają funkcję prawodawczą – stanowią jedno z podstawowych źródeł prawa liturgicznego. Niektóre z nich spełniają także rolę dydaktyczną wobec celebransa i uczestników liturgii oraz unifikują zachowania członków zgromadzenia. Gdyby pozbawić liturgię wszystkiego tego, co kryje się za rubrykami, stałaby się ona statycznym modlitewnym monologiem celebransa, wobec czego stanowią one część liturgii. Tak rozumiane mogą stać się locus theologicus dla różnych gałęzi teologii, choćby przez wskazanie sposobów wewnętrznego działania Boga kryjącego się za poszczególnymi instrukcjami liturgicznymi zawartymi w rubrykach.

EN

Rubrics, which are red-printed instructions concerned with the performance of worship, date back as early as to the Old Testament Books. As the time went on, they started to appear in the Catholic liturgy, and currently they are the indispensable part of the liturgical books. Their aim is to provide the liturgy with the proper dynamics which symbolizes the internal dynamics of the community. Rubrics perform a legislative function—they constitute one of the sources of the liturgical law. Some of them fulfil a didactic role towards the celebrant and the participants of the liturgy and unify the behaviours of the members of the community. If the liturgy was deprived of everything that is hidden behind the rubrics, it would become a static prayer monologue of the celebrant, so they indeed constitute the part of the liturgy. Defined in such a way, they can become locus theologicus for other theology branches, for instance thanks to the indication of the ways in which God’s internal action is hidden in particular liturgical instructions contained in rubrics.

Keywords

PL

rubryki; prawo liturgiczne; księgi liturgiczne

EN

rubrics; liturgical law; liturgical books

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
• Journal: Roczniki Teologiczne
• Year: 2015
• Volume: 62
• Issue: 8: Liturgika
• Pages: 71-85

Contributors

author

Wojciech Malesa

• doktorant, Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie

References

• Araszczuk S.: Obrzędy poświęcenia kościoła i ołtarza w odnowionej liturgii Soboru Watykańskiego II. Opole 2007.
• Araszczuk S.: Struktura i teologia modlitwy poświęcenia kościoła i ołtarza. „Roczniki Liturgiczne” 1(56):2009 s. 51-68.
• Augé M.: Obnażyć nadużycia i celebrować w sposób godny. „Anamnesis” 18:2012 nr 68 s. 83.
• Brzeziński D.: Procesje w liturgii chrześcijańskiej. Geneza, teologia, duszpasterstwo. „Anamnesis” 13:2007 nr 48 s. 62-71.
• Cembrowicz P.: Piękno celebracji eucharystycznych – procesje mszalne. „Anamnesis” 10:2004 nr 38 s. 81-87.
• Czerwik S.: Piękno celebracji eucharystycznej. Refleksje nad piątym rozdziałem encykliki Ojca Świętego Jana Pawła II „Kościół żyje Eucharystią” (17 IV 2003). „Anamnesis” 10:2004 nr 36 s. 39-46.
• Decyk J.: Dedykacja kościoła i ołtarza. W: B. Nadolski (red.), Mszał księgą życia chrześcijańskiego. Poznań 1989.
• Frąszczak K.: Liturgia światem znaków i symboli – uzasadnienie teologiczne stosowania symboli w liturgii. „Anamnesis” 15:2009 nr 60 s. 31-39.
• Górzyński J.: Ritus servandus czy ars celebrandi? „Anamnesis” 10:2004 nr 38 s. 67-71.
• Jan Paweł II: Encyklika Ecclesia de Eucharistia (17.04.2003). AAS 95:2003 s. 433-475.
• Janiec Z.: Komunikacja w liturgii za pomocą gestów i ciała. „Anamnesis” 11:2005 42 s. 95-101.
• Janiec Z.: Wierność przepisom i twórczość liturgiczna w celebracji Mszy świętej. „Roczniki Teologiczne” 53:2006 z. 8 s. 253-266.
• Konecki K.: Postawy w liturgii. „Seminare” 17:2001 s. 145-156.
• Kongregacja dla Seminariów i Uniwersytetów: Instrukcja o liturgicznym wychowaniu alumnów Doctrina et exemplo (25.12.1965). „Seminarium” 1:1966 s. 37-65.
• Koperek S.: Liturgia źródłem przepowiadania. W: W. Przyczyna (red.). Liturgia i przepowiadanie. Kraków 2010 s. 115-126.
• Kornaś T.: Teatr, taniec, liturgia. Część 1. „Zarządzanie w kulturze” 12:2011 s. 203-219.
• Krakowiak Cz.: Dedykacja ołtarza według Pontyfikału Rzymskiego z 1977 r. „Ruch Biblijny i Liturgiczny” 6:1981 s. 361-372.
• Kulbacki P.: Modlitwa powszechna jako modlitwa wiernych. „Roczniki Liturgiczno-Homiletyczne” 1(57):2010 s. 141-158.
• Lijka K.: Symbolika czynności przy poświęcaniu ołtarza. „Poznańskie Studia Teologiczne” 15:2003 s. 175-189.
• Majewski M.: Znaki i symbole w liturgii sakramentów świętych. „Anamnesis” 2010 nr 60 s. 75-94.
• Matuszewski M.: Symbolika gestów w liturgii. „Anamnesis” 16:2010 nr 65 s. 56-64.
• Matuszewski M.: Symbolika postaw w liturgii. „Anamnesis” 16:2010 nr 60 s. 53-58.
• Matwiejuk K.: Celebracja Mszy świętej w wierności lex orandi Kościoła. „Roczniki Liturgiczno- Homiletyczne” 2(58):2011 s. 55-69.
• Matwiejuk K.: Czynne uczestnictwo w celebracji Eucharystii. „Anamnesis” 19:2013 nr 73 s. 74-82.
• Migut B.: Misteryjna natura liturgii. „Roczniki Liturgiczno-Homiletyczne” 1(57):2010 s. 159-183.
• Nadolski B. (red.): Ars celebrandi. Materiały z sympozjum liturgicznego w UKSW (29 kwietnia 2003). Katowice 2003.
• Nowak J.: Prawo w służbie wydarzeń zbawczych. Zarys prawodawstwa liturgicznego. Poznań 2004.
• Nowowiejski A.: Wykład liturgii Kościoła katolickiego. T. I. Cz. I. Warszawa 1893.
• Ratzinger J.: Sakrament i misterium. Teologia liturgii. Kraków 2011.
• Sielepin A.: Milczenie w liturgii. „Anamnesis” 12:2006 nr 44 s. 74-81.
• Towarek P.: Średniowieczny dramat liturgiczny i jego oddziaływanie na współczesną liturgię Kościoła. „Studia Elbląskie” 9:2008 s. 101-111.
• Wit Z.: Ołtarz chrześcijański miejscem ofiary i uczty (cz. I). „Anamnesis” 13:2007 nr 48 s. 40-55.

Identifiers

DOI

10.18290/rt.2015.62.8-5