Miernictwo elektryczne na politechnice w Gdańsku w latach 1904–1945

• Authors: Świsulski Dariusz

Title variants

EN

Electric Metrology at Gdańsk (German: Danziger) Polytechnic in 1904–1945

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

EN

Gdańsk (German: Danziger) Polytechnic was founded in 1904. The functioning of the Polytechnic was strongly related to Gdańsk; that is why in its history up to 1945 there are three periods: Prussian, die Freie Stadt Danzig (the Free City of Danzig), and the Second World War. Since the beginning one of the most important fields of teaching was electric engineering. The development in that field would not have been possible without electric metrology. That is why at the Polytechnic there had always been classes and lectures concerning that sphere, which required well-equipped labs and competent teaching staff. The classes in metrology at Gdańsk Polytechnic were taught by dozent dr Konrad Simons, dozent Heinrich Roth, a registered engineer, professor Waldemar Grix, professor Karl Küpfmüller, professor Hans Schwenkhagen, an engineer. From the very beginning the classes included such issues as measurement of electric current, voltage and power, electric current meters, testing of machines, the theory and precise mesurement of electric quantities. Until the mid-1930s many Poles studied at Gdańsk University, among whom there were some outstanding specialists in electric metrology working later at Polish universities: Edmund Romer (Silesian Polytechnic), and Stefan Jerzy Lebson (Warsaw Polytechnic). By virtue of the edict of the Ministers’ Council dated May 24th, 1945 the polytechnic was transformed into a Polish higher school and called ‘Politechnika Gdańska’. The labs of metrology are located in the same rooms, and the same equipment was used still a few years after the war.

Keywords

EN

electric metrology; Gdańsk University of Technology; the history of electrotechnics

• Publisher: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
• Journal: Przegląd Zachodniopomorski
• Year: 2016
• Issue: 3
• Pages: 163-182

Dates

published

2016

Contributors

author

Świsulski Dariusz

• Politechnika Gdańska

References

• Białkiewicz Z., Włodzimierz Krukowski (1887–1941), w: Polacy zasłużeni dla elektryki, red. J. Hickiewicz, Warszawa–Gliwice–Opole 2009.
• Bukowski B., Odbudowa Politechniki Gdańskiej, „Politechnika – Czasopismo Naukowo-Techniczne Studentów Politechnik Krajowych” 1947, nr 5–6.
• Czajewski J., Stefan Jerzy Lebson (1906–1972), w: Jubileusz 100-lecia Wydziału Elektrotechniki i Automatyki na politechnice w Gdańsku, Witryna wspomnień,
• www.ely.pg.gda.pl/jubileus/index.php?SID=&menu=06&article=./content/06_witryna_wspomnien/articles/doc_Lebson_Czajewski.html&SID.
• Dekret z dnia 24 maja 1945 r. o przekształceniu Politechniki Gdańskiej w polską państwową szkołę akademicką, Dz.U. Rz. P. Nr 21, Warszawa dnia 11 czerwca 1945 r., Ustawa 121.
• Flügel G., Die Fakultät für Maschinenbau und Elektrotechnik, Schiffs- und Flugtechnik, w: Die Technische Hochschule Danzig, Berlin 1930.
• Frączek J., Profesor Edmund Romer (1904–1988), absolwent politechniki w Gdańsku z 1927 r., „Pismo PG” 2004, nr 9.
• Gierlotka S., Historia elektrotechniki, Katowice 2012.
• Jakubiak M., Akademickie szkolnictwo techniczne w Drugiej Rzeczypospolitej, Warszawa 2015.
• König W., Technikwissenschaften. Die Entstehung der Elektrotechnik aus Industrie und Wissenschaft zwischen 1880 und 1914, Chur 1995.
• Küpfmüller K., Über die Dynamik der selbsttätigen Verstärkungsregler, „Elektrische Nachrichtentechnik” 1928, Vol. 5, No. 11.
• Lambertin G., Doppeltarifzähler für Gleichstrom von der Zentrale umzuschalten durch übergelagerten Wechselstrom von 5000 Perioden, Nürnberg 1911.
• Loew P.O., Tradycja bez ciągłości? Kilka uwag z okazji 110-lecia Politechniki Gdańskiej, „Pismo PG” 2014, nr 8.
• Mazurkiewicz B., Początki politechniki w Gdańsku, w: Wydział Elektrotechniki wczoraj i dziś. Księga jubileuszowa 1904–2004, Gdańsk 2004.
• Mikos S., Polacy na politechnice w Gdańsku w latach 1904–1939, Warszawa 1987.
• Musiał E., Dzieje Wydziału Elektrotechniki i Automatyki (1904–2004), w: Wydział Elektrotechniki wczoraj i dziś. Księga jubileuszowa 1904–2004, Gdańsk 2004.
• Niewitecki S.., Historia jednej belki z Gmachu Głównego Politechniki Gdańskiej, „Przegląd Budowlany” 2016, nr 4.
• Politechnika Gdańska 1945–1955, Księga pamiątkowa, red. M. des Loges, Warszawa 1958.
• Politechnika Gdańska 50 lat, red. B. Ząbczyk-Chmielewska, B. Hakuć, Gdańsk 1995.
• Programm für das Studienjahr 1907–1908, Danzig 1907.
• Programm für das Studienjahr 1910–1911, Danzig 1910.
• Programm für das Studienjahr 1912–1913, Danzig 1912.
• Programm für das Studienjahr 1921–1922, Danzig 1921.
• Programm für das Studienjahr 1922–1923, Danzig 1922.
• Programm für das Studienjahr 1926–1927, Danzig 1926.
• Programm für das Studienjahr 1930–1931, Danzig 1930.
• Rektorzy i prorektorzy Politechniki Gdańskiej 1904–2014, red. B. Mazurkiewicz, Gdańsk 2014.
• Roessler G., Das Elektrotechnische Institut der Technischen Hochschule in Danzig-Langfuhr, „Elektrotechnischen Zeitschrift” 1909, Heft 47–48, 50.
• Sawicki J., Inżynier wynalazca, w: Pionierzy Politechniki Gdańskiej, Gdańsk 2005.
• Sawicki J., Parteigenosse prof. Schwenkhagen, „Pismo PG” 2002, nr 6.
• Sawicki J., Początki Katedry Miernictwa Elektrycznego Politechniki Gdańskiej, Zeszyty Naukowe Wydziału Elektrotechniki i Automatyki Politechniki Gdańskiej nr 14, 2000.
• Siemińska D., Odzyskiwanie pamięci. Rozmowa z doc. Andrzejem Januszajtisem o polskiej i niemieckiej historii PG, „Pismo PG” 2014, nr 8.
• Szczęsny A., Kuśmierek Z., Analogowe przyrządy pomiarowe wielkości elektrycznych w historii rozwoju metrologii, Łódź 2015.
• Świsulski D., I Sympozjum Historia Elektryki, „Pismo PG” 2015, nr 7.
• Świsulski D., Nauczanie metrologii elektrycznej na Politechnice Gdańskiej, Zeszyty Naukowe Politechniki Rzeszowskiej nr 223, seria Elektrotechnika z. 28, 2005.
• Świsulski D., Nauczanie miernictwa elektrycznego na Politechnice Gdańskiej, w: Metrologia dziś i jutro, Gdańsk 2009.
• Świsulski D., Szkolnictwo wyższe w zakresie elektrotechniki, w: Z kart historii elektryki na Pomorzu, Gdańsk 2012.
• Vorlesungs-Verzeichnis für das 1. Trimester 1940, Danzig.
• Vorlesungs-Verzeichnis für das Sommersemester 1936, Danzig.
• Vorlesungs-Verzeichnis für das Sommersemester 1939, Danzig.
• Vorlesungs-Verzeichnis für das Sommersemester 1943, Danzig.
• Vorlesungs-Verzeichnis für das Studienjahr 1940/41 3. Trimester 1940, Danzig.
• Vorlesungs-Verzeichnis für das Studienjahr 1940/41, Danzig.
• Vorlesungs-Verzeichnis für das Wintersemester 1935/36, Danzig.
• Vorlesungs-Verzeichnis für das Wintersemester 1944/45, Danzig.
• Warsza Z., Uwagi ogólne i refleksje o metrologii i służbie miar w Polsce w ostatnim półwieczu, „Przemysł Chemiczny” 2015, nr 12.
• Wittbrodt E., Politechnika Gdańska, w: Zarys dziejów politechniki w Gdańsku 1904–2004, Gdańsk 2004.
• Włodarski J., Politechnika w Gdańsku w latach 1904–1945, w: Zarys dziejów politechniki w Gdańsku 1904–2004, Gdańsk 2004.