NIEJEDNOZNACZNY FUNDAMENT. WOKÓŁ ROMANTYZMU SŁOWACKIEGO

• Authors: Bystrzak Magdalena

Title variants

EN

AMBIGUOUS FOUNDATION. ON SLOVAK ROMANTICISM

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł koncentruje się na dyskusjach wokół romantyzmu w kulturze słowackiej. Wskazuje na monolityczne i pluralistyczne interpretacje romantyzmu na gruncie słowackiego literaturoznawstwa i rozróżnia dwa paradygmaty światopoglądowe – tradycjonalistyczny i progresywny – które w kulturze słowackiej prowadzą z romantyzmem dialog. Szczególnie Niejednoznaczny fundament. Wokół romantyzmu słowackiego 103 ważnym głosem w dyskusji jest esej Michala Chorvátha Romantyczne oblicze Słowacji z 1939 roku, który rozwija tezę o długim trwaniu romantyzmu w kulturze słowackiej. Autorka śledzi krytyczne spory o romantyzm, żywotne zwłaszcza w okresie międzywojennym, które traktują romantyzm nie tylko jako zjawisko estetyczne, ale także jako formację kulturową i światopoglądową.

EN

The article focuses on an overview of the discussions around the meanings of romanticism in Slovak culture. It distinguishes “monolithic” and “pluralistic” romantic interpretations and confronts these models with world-view paradigms, namely “traditionalism” and “progressivism”. A key introduction to understanding the issue is Michal Chorváth’s essay Romantic face of Slovakia from 1939, probing a comprehensive recognition of the romantic heritage in Slovakia’s culture. The author follows critical disputes on romanticism, vital especially in the interwar period, treated romanticism not only as an aesthetic phenomenon, but also as a cultural and worldview formation. The article shows that traces of interwar discussions may be also found in polemics after 1989.

Keywords

PL

romantyzm; Słowacja; polemiki; tożsamość; tradycja; modernizacja

EN

romanticism; Slovakia; polemics; identity; tradition; modernization

• Publisher: Wydawnictwo Naukowe AP
• Journal: Świat Tekstów. Rocznik Słupski
• Year: 2020
• Volume: 18
• Pages: 91–103
• Physical description: oryginalny artykuł badawczy

Dates

published

2020-06-10

Contributors

author

Bystrzak Magdalena

• Instytut Literatury Słowackiej Słowackiej Akademia Nauk

References

• Čepan O., Ideové rozpory slovenského romantizmu, „Slavia” 1979, nr 4.
• Chmel R., Kompleks słowacki, tłum. M. Bystrzak, T. Grabiński, Kraków 2014.
• Chmel R., Romantizmus v globalizme. Malé národy – veľké mýty, Bratysława 2009.
• Chorváth M., Romantyczne oblicze Słowacji. W: Kwestia słowacka w XX wieku, R. Chmel (red.), Gliwice 2002.
• Dąbrowska D., Wprowadzenie. W: Romantyzm użytkowy. Długie trwanie romantyzmu w kulturze polskiej, D. Dąbrowska (red.), Szczecin 2014.
• Goszczyńska J., Wielkie spory małego narodu, Warszawa 2015.
• Kobylińska A., Falski M., Filipowicz M., Peryferyjność. Habsbursko-słowiańska historia nieoczywista, Kraków 2016.
• Kochol V., Vyvrcholenie obrodeneckej literatúry (Štúrovský romantizmus). W: Dejiny slovenskej literatúry II, M. Pišút, K. Rosenbaum, V. Kochol (red.), Bratysława 1960.
• Kováč L., Premýšľanie o vede a našich dejinách, „Slovenské pohľady 1989, nr 3.
• Lipták Ľ., Slovensko v dvadsiatom storoči, Bratysława 2011.
• Lipták Ľ., Úloha a postavenie historiografie v našej spoločnosti. W: Storočie dlhšie ako sto rokov, idem, Bratysława 2011.
• Matuška A., Ideológia J. M. Hurbana a jej vzťahy k slovenskej súčasnosti. W: „Slovenská literatúra” 1980, nr 6.
• Matuška A., O romantizme, „Litteraria” 1974, nr 16.
• Pácalová J., Zrodenie legendy: medzi Hurbanom a Vlčkom, „Slovenská literatúra“ 2014, nr 4.
• Pácalová J., Od rozprávok k alegórii národného života (Ku konštituovaniu alegórie zakliatej krajiny v slovenskom romantizme), „Slovenská literatúra” 2017, nr 1.
• Pavlů B., Pokrokovosť a konzervatizmus na Slovensku. W: Hlasy v prúdoch času, R. Chmel (red.), Bratysława 1983.
• Pichler T., Národ, národnosť, štát: politike etnického entuziazmu, „Historický časopis” 2006, nr 4.
• Pichler T., Národovci a občania: O slovenskom politickom myslení v 19. storočí, Bratysława 1998.
• Somolayová (Schmarcová) Ľ., Čepanov pluralitný model slovenského literárneho romantizmu. W: Osobnosť Oskára Čepana, Trnawa 2006.
• Taranenková I., Fenomén Vajanský, Bratysława 2010.
• Zajac P. (red.), Štúr, štúrovci, romantici, obrodenci, Bratislava 2016.
• Zajac P., Koncepcie slovenského romantizmu, „World Literature Studies” 2016, nr 8
• Zajac P., Konštrukty romantizmu v českej a slovenskej literatúre. W: Hledání literárních dějin v diskusi, J. Wiendl (red.), Praga–Litomyšl 2006.
• Zajac P., Slovenské kargo, Bratysława 2016.
• Zajac P., Model slovenského romantizmu. W: Slovenský romantizmus. Synopticko-pulzačný model kultúrneho javu, P. Zajac (red.), Ľ. Schmarcová, Brno 2019.