Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

PL EN


2018 | 23 | 39-54

Article title

Geopolityczne i polityczne przesłanki "polskiej idei imperialnej"

Content

Title variants

EN
The geopolitical and political premises of the "Polish imperial idea"

Languages of publication

PL

Abstracts

PL
W manifeście „Polska idea imperialna” opisano postulaty polskich konserwatystów w stosunku do polskiej polityki zagranicznej późnego Międzywojnia. Sytuacja międzynarodowa była dla Polski niekorzystna: otoczenie przez dwa totalitaryzmy przejawiające charakter ekspansjonistyczny wymuszało konieczność odpowiedzi gwarantującej zachowanie stanu posiadania. Tytułowy imperializm miał służyć obronie samej niepodległości. Utożsamianie go z chęcią ekspansji jest sprzeczne z przyjętą hierarchią celów. Warunkiem wytworzenia ducha imperialnego było wcześniejsze zagwarantowanie warunków bytowych, które – zdaniem twórców manifestu – były zagrożone. Opisywał on tylko stworzenie fundamentów państwa, nie zaś zasady jego działania w przyszłości. Manifest ten został omówiony z dwóch perspektyw: geopolitycznej i politycznej. W perspektywie geopolitycznej zbadano zgodność polityki zagranicznej postulowanej przez autorów manifestu z przesłankami geopolitycznymi. Analiza polityczna z kolei miała na celu krytyczną ocenę propozycji ustrojowych autorów manifestu.
EN
The manifesto titled “The Polish imperial idea” describes the postulates of Polish conservative circles in relation to the Polish foreign policy of the late Interbellum period. The international situation was then unfavorable for Poland, which was a state bordered by two totalitarian powers, displaying the expansionist character. It required the political response guaranteeing the very existence of the state and preservation of the possession. The term “imperialism” was to denote the defense of independence itself. Equalizing it with the will to expand is against the adopted hierarchy of goals. The condition for the creation of the imperial spirit was the earlier guarantee of living conditions, which - according to the creators of the manifesto - were in danger. They described only the creation of the foundations of the state, not the principle of its operation in the future. This manifesto is discussed from two perspectives: geopolitical and political. In the geopolitical perspective, the conformity of foreign policy postulated by the authors of the manifesto with geopolitical premises was examined. Political analysis, in turn, aimed at critically evaluating the political proposals of the authors of the manifesto.

Year

Volume

23

Pages

39-54

Physical description

Contributors

  • Uniwersytet Jagielloński

References

  • Ambrożek, M., 2016, Idea imperialna Adolfa Bocheńskiego [w:] Filozofia-politykaintegracja. Prace KNHD.
  • Antoszewski, A., Herbut, R. (red.), 1999, Leksykon politologii, Wyd. Atlas, Wrocław.
  • Bobrzyński, M., 1879, Dzieje Polski w zarysie, Gebethner i Wolff, Warszawa.
  • Bocheński, A., 2008, Granice relatywizmu politycznego,[w:] Zamiary, przestrogi, nadzieje.„Bunt Młodych”, „Polityka” 1931-1939. Wybór publicystyki, R. Habielski, J. Jaruzelski, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2008.
  • Bocheński, A., 1928, Ustrój a racja stanu, Księgarnia Polska Bernarda Połonieckiego, Lwów.
  • Bocheński, A., 1937, Między Niemcami a Rosją, Ośrodek Myśli Politycznej, Warszawa.
  • Bocheński, A., 1947, Koniunktury geopolityczne w dziejach upadku Polski, [w:] Dzieje głupoty w Polsce. Pamflety dziejopisarskie, Czytelnik, Warszawa.
  • Cat-Mackiewicz, S., 2012, Historia Polski od 11 listopada 1918 r. do 17 września 1939 r., Wyd. Puls, Kraków.
  • Chynczewska-Hennel, T., 1993, Rzeczpospolita w oczach cudzoziemców, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław.
  • Domke, R., 2010, Położenie geopolityczne Rzeczypospolitej w latach 1918-1939 oraz 1989-2009. Próba porównania, Przegląd Geopolityczny, 2, s. 143-152.
  • Ekes, J., 2008, Polska – Rosja – Europa, Pressje, Kraków.
  • Głębocki, H., 2000, Fatalna sprawa. Kwestia polska w rosyjskiej myśli politycznej w latach 1856-1866, Arcana, Kraków.
  • Halecki, O., Sobieski, W., Krajewski, J., Konopczyński, W., 1923, Historia polityczna Polski Cz. II od R. 1506 do R. 1775, Polska Akademia Umiejętności, Kraków.
  • Jasienica, P., 1967, Rzeczpospolita Obojga Narodów, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa.
  • Jędruszczak, H., Jędruszczak, H., 1970, Ostatnie lata Drugiej Rzeczypospolitej (1935- 1939), Książka i Wiedza, Warszawa.
  • Kalinka, W., 1881, Sejm Czteroletni, Wyd. Seyfarth i Czajkowski, Lwów.
  • Kant, I., 1995, O wiecznym pokoju, Wyd. Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
  • Kaszuba, E., 2004, System propagandy państwowej obozu rządzącego w Polsce w latach 1926–1939, Wyd. Adam Marszałek, Toruń.
  • Kjellen, R., 2015, Der Staat als Lebensform, K. Vowinckel, Berlin-Grunewald.
  • Knyspel-Kopeć, R., 2013, Miejsce Polski w układzie europejskim kształtującym się w wyniku pierwszej wojny światowej w świetle czasopisma "Przegląd Narodowy" (1919-1921), Przegląd Geopolityczny, 6, s. 89-96.
  • Konopczyński, W., 1936, Dzieje Polski nowożytnej, t. 1, IW Pax, Warszawa.
  • Lewandowski, A., Wojdyło, W., Radomski, G., (red.), 2013, Rosja w polskiej myśli politycznej XX –XXI wieku, Wyd. Naukowe UMK, Toruń.
  • Lewandowski, E., 2008, Charakter narodowy Polaków i innych, Muza SA, Warszawa.
  • Łepkowski, T., 1973, Słownik historii Polski, Wiedza Powszechna, Warszawa.
  • Matuszewski, I., 1952, Wybór pism, Instytut Józefa Piłsudskiego, Nowy Jork.
  • Mirowicz, R., 1988, Edward Rydz-Śmigły. Działalność wojskowa i polityczna. Warszawa.
  • Moczulski, L., 1999, Geopolityka. Potęga w czasie i przestrzeni, Bellona, Warszawa.
  • Moczulski, L., Wojna polska, Bellona, Warszawa 2009.
  • Muszyński, W. J., 2000, W walce o Wielką Polskę. Propaganda zaplecza politycznego Narodowych Sił Zbrojnych (1939 – 1945), OW Rekonkwista i Wyd. Rachocki i Ska, Biała Podlaska-Warszawa.
  • Nowak, A., 2016, Kto powiedział, że Moskale to są bracia nas, Lechitów, Wydawnictwo Literackie, Warszawa.
  • Paruch, W., Trembicka, K., 1996, Typologia systemów bezpieczeństwa w XIX i XX wieku, Wydawnictwo UMCS, Lublin.
  • Piskozub, A., Kozłowski, A., Knoch, M., 2009, Zmarnowana szansa wyzwolenia całego terytorium dawnej Rzeczypospolitej u schyłku pierwszej wojny światowej, Przegląd Geopolityczny, 1, s. 133-160.
  • Platon, Państwo, 2006, Wyd. Antyk, Kęty.
  • Polska idea imperialna, 1938, Wyd. Polityka, Warszawa.
  • Smoleński, J., 2014, Questions concerning the political geography of Poland, [w:] W. Wilczyński (red.), A Source Book of the Polish Classical Geography, Dehon, Kraków, s. 87-99.
  • Szeremietiew, R., 2015, Siła złego. Niemcy – Polska – Rosja, Wyd. Rytm, Warszawa.
  • Szubański, R., 1994, Plan operacyjny „Wschód”, Wydawnictwo ZP, Warszawa.
  • Szujski, J., 1991, O fałszywej historii jako mistrzyni fałszywej polityki, Armoryka, Warszawa.
  • Tomczyk, R., 2007, O idei mocarstwowej w Polsce międzywojennej [w:] Res Humana, nr 6.
  • Tomczyk, R., 2008, Myśl Mocarstwowa. Z dziejów młodego pokolenia II Rzeczypospolitej, Print Group, Szczecin.
  • Wilczyński, P. L., 2006, Wybrane koncepcje państwa we współczesnej myśli politycznej, (w:) Trzciński K. (red.) Państwo w świecie współczesnym, ASPRA-JR, Warszawa, s. 81-96.
  • Wilczyński, W. J., 2014, Geografia i metageografia ziem dawnej Sarmacji, Przegląd Geopolityczny, 9, s. 9-30.

Document Type

Publication order reference

Identifiers

YADDA identifier

bwmeta1.element.desklight-9fa751b7-0415-4879-aec7-753f1a6223a5
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.