Nieznane monumentum z biblioteki Zygmunta II Augusta w zbiorach Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie

• Authors: Muraszko Michał

Title variants

EN

Unknown monumentum from the library of Sigismund II August in the collection of the Archdiocesan Archives in Gniezno

DE

Das unbekannte Monumentum aus der Bibliothek von Sigismund II. August in den Beständen des Erzdiözesanen Archivs in Gnesen

• Languages of publication: PL EN DE

Abstracts

PL

Cel: Celem komunikatu jest zaprezentowanie nieznanego dotąd w literaturze przedmiotu monumentum króla Zygmunta II Augusta. Natrafiono na nie w trakcie prac prowadzonych w ramach projektu grantowego: „Inwentaryzacja zasobu biblioteki katedralnej w Gnieźnie”. Metoda badawcza: Analiza formalna woluminu uzupełniona przez przegląd literatury. Wyniki/Wnioski: Księga skrywa dzieło Germaniae exegeseos, autorstwa Franciszka Irenicusa, które ukazało się w 1518 r. w Hagenau w oficynie Thomasa Anshelma, nakładem Johanna Kobergera. Oprawa druku, opatrzona księgoznakami monarchy, powstała w 1560 r. w drugiej introligatorni wileńskiej. Wolumin jest wyzbyty dawnych sygnatur, not i znaków własnościowych, które mogłyby wskazać, w jaki sposób trafił on do zbiorów Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie.

EN

Aim: The presented volume constitutes the monumentum of King Sigismund II August, hitherto unknown to the literature on the subject. It was discovered during works carried out under the grant project: “Inventory of the library of the cathedral library in Gniezno”. Research method: A formal analysis of the volume supplemented by a review of the literature of the subject matter. Conclusions: The book contains the work Germaniae exegeseos written by Franciszek Irenicus, which appeared in 1518 in Hagenau in the publishing house of Thomas Anshel, being issued by Johann Koberger. The book binding, bearing the monarch’s bookmarks, was created in 1560 in the second bookbindery in Vilnius. The volume is deprived of old signatures, notes and property marks that could indicate how it had become part of the collection of the Archdiocesan Archives in Gniezno.

DE

Ziel: Der vorgestellte Band ist eines der in der Fachliteratur bisher unbekannten Monumenta des Königs Sigismund II. August. Er wurde während der Inventarisierungsarbeiten im Rahmen des Projektes „Inwentaryzacja zasobu biblioteki katedralnej w Gnieźnie“ [Die Inventarisierung des Bestands der Dombibliothek in Gnesen] entdeckt. Forschungsmethode: Formalanalyse der Handschrift und Literaturübersicht. Ergebnisse/Schlussfolgerungen: Das Buch enthält das Werk Germaniae exegeseos von Franz Irenicus, das 1518 in Hagenau im Verlagshaus Thomas Anshelms von Johann Koberger veröffentlicht wurde. Der Druckeinband, mit Buchzeichen des Königs versehen, entstand 1560 in der zweiten Buchbindewerkstatt in Vilnius. Der Band besitzt weder alte Signaturen, Noten noch Eigentumszeichen, die es bestätigen könnten, wie er sich in den Beständen des Erzdiözesanen Archivs in Gnesen fand.

Keywords

PL

Zygmunt II August; biblioteka królewska; tegumentologia; Wilno; Gniezno

EN

Sigismund II August; royal library; tegumentology; Vilnius; Gniezno

DE

Sigismund II. August; Königsbibliothek; Einbandforschung; Vilnius; Gnesen

• Publisher: The Nicolaus Copernicus Public Provincial Library in Torun, Poland
• Journal: Folia Toruniensia
• Year: 2018
• Volume: 18
• Pages: 187-196

Dates

published

2018-12-04

Contributors

author

Muraszko Michał

• Adam Mickiewicz University in Poznań. Faculty of Historical Studies, Umultowska 89d, 61-614 Poznan, Poland

References

• Archiwum Archidiecezjalne w Gnieźnie, sygn. BK 3861.
• Archiwum Archidiecezjalne w Gnieźnie, Katalog Biblioteki Katedralnej w Gnieźnie z 1877 r. [bez sygnatury].
• Hartleb, Kazimierz. 1928. Biblioteka Zygmunta Augusta. Studium z dziejów kultury królewskiego dworu, Lwów: Towarzystwo Miłośników Książki we Lwowie.
• Katalog książek z biblioteki króla Zygmunta II Augusta w zbiorach Rosyjskiej Biblioteki Narodowej w Sankt Petersburgu, oprac. M.I. Tkaczenko, M. Brynda. 2015. Warszawa: Biblioteka Narodowa.
• Kawecka-Gryczowa, Alodia. 1988. Biblioteka ostatniego Jagiellona. Pomnik kultury renesansowej, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
• Krynicka, Maria. 1980. „Oprawy książkowe z herbami ostatnich Jagiellonów w zbiorach Muzeum Narodowego w Krakowie”. Rozprawy i Sprawozdania Muzeum Narodowego w Krakowie 12: 23–59.
• Laucevičius, Edmundas. 1976. XV–XVIII a. knygų įrišimai Lietuvos bibliotekose. Vilnius: Mokslas.
• Majkowski, Edmund. 1928. Materiały do dziejów biblioteki Zygmunta Augusta. Książki Zygmunta Augusta przechowywane w Bibliotece Archidiecezjalnej w Poznaniu. Poznań: Towarzystwo Bibliofilów.
• Ososiński, Tomasz. 2015. „Biblioteka Zygmunta Augusta i jej monumenta w berlińskiej Staatsbibliothek”. Rocznik Biblioteki Narodowej 46: 11–44.
• Płaszczyńska-Herman, Katarzyna. 2013. „Nieznane książki króla Zygmunta Augusta w Bibliotece Zgromadzenia Księży Misjonarzy na Stradomiu w Krakowie”. Biuletyn Biblioteki Jagiellońskiej 63: 71–81.
• Pokora, Piotr. Muraszko, Michał. 2015. Skarby drukarstwa i introligatorstwa ze zbiorów dawnej Biblioteki Katedralnej w Gnieźnie. Katalog wystawy w Bibliotece Raczyńskich, Poznań 5–30 maja 2015, Poznań–Gniezno: Instytut Historii UAM.
• Radziszewska, Julia. 1982. „Warsztat naukowy Marcina Kromera w jego dziele De origine et rebus gestis Polonorum”, W Historia i współczesność. Z zagadnień historiografii od czasów antyku do XVI wieku, red. A. Kunisz, 131–162. Katowice: Uniwersytet Śląski.
• Sipayłło, Maria. 1988. Polskie superexlibrisy XVI–XVIII wieku w zbiorach Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX.
• Wagner, Arkadiusz. 2016. Superekslibris polski. Studium o kulturze bibliofilskiej i sztuce od średniowiecza do połowy XVII wieku. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
• Winiarczyk, Marek [rec.]. 2000. Walther Ludwig, „Hellas in Deutschland. Darstellungen der Gräzistik im deutschsprachigen Raum aus dem 16. und 17. Jahrhundert”. Eos 87, z. 1: 173–177.
• Wyszomirska, Krystyna. 2013. „Nieznana księga z biblioteki króla Zygmunta Augusta w Książnicy Kopernikańskiej w Toruniu”. Folia Toruniensia 13: 125–130.

Notes

PL

Tekst powstał w ramach projektu grantowego: „Inwentaryzacja zasobu Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie: starodruki z Kolekcji Seminaryjnej Biblioteki Katedralnej i nowo odnalezione dokumenty papierowe konsystorza gnieźnieńskiego z XV i pocz. XVI w.” finansowanego z Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki MNiSW (11H 16 0124 84), kierownik: dr Piotr Pokora (Instytut Historii UAM w Poznaniu).

Identifiers

DOI

10.12775/FT.2018.010