Jewish Birth and Marriage Registrations in 19th-century Cracow and What They Reveal about the Dynamics of Ritual Marriage

• Authors: Marek Jerzy Minkaowski , Anna Lebet-Minakowska

Title variants

PL

Żydowska rejestracja metrykalna w XIX-wiecznym Krakowie a dynamika małżeństwa rytualnego

• Languages of publication: EN

Abstracts

EN

The authors attempted a reconstitution of Jewish families whose children were born in Cracow between October 1855 and December 1876. There were over 15,024 such children; 5,340 are called legitimate and 9,299 are called illegitimate. They were born to 3,314 distinct couples while only 1,001 couples married within the period. The reconstitution was not complete because death records have too little data to allow for identification. As a background, the birth records for 1891–1895 were also analyzed. The results were used to analyze the phenomenon of “ritual marriages,” that is, couples who lived as ordinarily married and were seen as such by society, but public statistics considered them non-existent (or mere concubinage) and their children were illegitimate and officially were forced to take their mother’s maiden surname. It appeared that “ritual marriages” were present in Cracow when it was still independent and used the Napoleonic Civil Code. When, starting in 1844, Jews were forced to provide their marriage certificate during child registration, it appeared that 24% of the children’s parents were not married. The rate of officially unmarried parents grew from then on: in 1876 only 230 children were born legitimate while 676 were registered as illegitimate. Out of these 230, we have an official marriage record for 192. For the whole period 1855–1876 we managed to confirm marriages in the parents of 78% of legitimate births. In the same period, for 9,048 illegitimate births we found a subsequent marriage in parents of 3,023 children (33%). The median time for the subsequent marriages was 20 years after the birth of their first child. It was often related to the first marriage of the couple’s child (the same year or a few years earlier).

PL

Autorzy podjęli próbę rekonstrukcji rodzin żydowskich, których dzieci rodziły się w Krakowie między październikiem 1855 a grudniem 1876 roku. Dzieci takich zarejestrowano 15 024, z czego 5340 zapisano jako potomstwo ślubne, a 9299 jako nieślubne. Urodziły się one 3314 parom, przy czym jedynie 1001 par wzięło w tym czasie ślub. Rekonstrukcja nie była zupełna, ponieważ akta zgonu z tego okresu zawierają zbyt mało danych do utożsamienia osób. Do porównania użyto urodzeń z lat 1891–1895. Wyniki zostały użyte do analizy tzw. małżeństw rytualnych, czyli rodzin, które żyły jak zwykłe małżeństwa i jako takie były traktowane przez społeczeństwo, ale statystyka publiczna traktowała je jak nieistniejące (lub jedynie konkubinaty), a dzieci w nich wychowywane były określane jako nieślubne i oficjalnie nosiły nazwiska panieńskie swych matek. Okazało się, że „małżeństwa rytualne” były obecne w Krakowie jeszcze w czasach Rzeczypospolitej Krakowskiej, gdy obowiązywał tam Kodeks Cywilny Napoleona. Kiedy (od 1844 r.) Żydzi zostali zmuszeni do okazywania aktu małżeństwa przy rejestracji dziecka, okazało się, że 24% rodziców dzieci nie miało ślubu cywilnego. Odsetek oficjalnie nieślubnych rodziców rósł od tej pory: w roku 1876 jedynie 230 dzieci zostało zarejestrowanych jako ślubne, a 676 jako nieślubne. Spośród dzieci ślubnych dla 192 dysponujemy urzędowym aktem małżeństwa ich rodziców. Dla całego okresu 1855–1876 udało się potwierdzić małżeństwa rodziców 78% dzieci określonych jako ślubne. Dla zarejestrowanych w tym samym czasie 9048 urodzeń nieślubnych udało się odnaleźć późniejsze śluby rodziców 3023 dzieci (33%). Średni czas (mediana) dla tych spóźnionych małżeństw to 20 lat po urodzeniu pierwszego dziecka. Często wiązało się to z pierwszym ślubem dzieci danej pary (w tym samym roku bądź kilka lat wcześniej).

Keywords

EN

Jewish family; Jewish marriage; ritual marriage; family reconstitution; illegitimacy

PL

rodzina żydowska; ślub żydowski; małżeństwo rytualne; rekonstrukcja rodzin; urodzenia nieślubne

• Publisher: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
• Journal: Przeszłość Demograficzna Polski
• Year: 2018
• Volume: 40
• Pages: 171-196

Contributors

author

Marek Jerzy Minkaowski

• Dr Minakowski Publikacje Elektroniczne

author

Anna Lebet-Minakowska

• National Museum in Cracow

References

• Bałaban, Majer. Historja Żydów w Krakowie i na Kazimierzu, 1304–1868. Vol. 2: 1656– 1868. Kraków: “Nadzieja” Towarzystwo ku Wspieraniu Chorej Młodzieży Żydowskiej Szkół Średnich i Wyższych w Krakowie, 1936.
• Borzymińska, Zofia. “Żydowska narzeczona, żydowska żona. Obyczajowość ujęta w ramy prawa.” In: Kobieta i małżeństwo. Społeczno-kulturowe aspekty seksualności: wiek XIX i XX, eds. Anna Żarnowska, Andrzej Szwarc, 119–41. Warszawa: Wydawnictwo DiG, 2012.
• Cichoń, Paweł. “Z orzecznictwa Dyrekcji Policji Wolnego Miasta Krakowa – casus Oszyków.” Studia Iuridica Lublinensia 25 (2016), 3: 179–90. https://doi.org/10.17951/ sil.2016.25.3.179.
• Dobroszycki, Lucjan. “The Fertility of Modern Polish Jewry.” In: Modern Jewish Fertility, ed. Paul Ritterband, 64–77. Leiden: E.J. Brill, 1981.
• Freeze, ChaeRan. Jewish Marriage and Divorce in Imperial Russia. Hanover, NH: Brandeis University Press, 2002.
• Hirschberg, Dan. “Jewish Krakow Genealogical Documents.” Accessed September 6, 2018. https://www.ics.uci.edu/~dan/genealogy/Krakow/index.html.
• Jacobs, Joseph. “Statistics.” In: The Jewish Encyclopedia. Vol. 11. New York: Funk and Wagnalls, 1901.
• Jakimyszyn, Anna. Żydzi krakowscy w dobie Rzeczypospolitej Krakowskiej: status prawny, przeobrażenia gminy, system edukacyjny. Kraków: Austeria, 2008.
• Jankowski, Tomasz M. “Małżeństwa Żydów w Piotrkowie Trybunalskim w latach 1808– 1870.” Przeszłość Demograficzna Polski 37 (2015), 3: 39–91. https://doi.org/10.18276/ pdp.2015.3.37-02.
• Lebet-Minakowska, Anna. Judaizm poznać znaczy zrozumieć: kultura i sztuka Żydów w przedwojennej Polsce. Kraków: Muzeum Narodowe w Krakowie, 2008.
• Markowski, Artur. Między Wschodem a Zachodem: rodzina i gospodarstwo domowe Żydów suwalskich w pierwszej połowie XIX wieku. Warszawa: Neriton, 2008.
• Minakowski, Marek Jerzy. “Family Network of Emerging Jewish Intelligentsia (Cracow 1850–1918).” Journal of Historical Network Research 2 (2018), 1: 53–75. https://doi. org/10.25517/jhnr.v2i1.39.
• Minakowski, Marek Jerzy. “Gęstość Sieci Koligacji w Parafii Kampinos w XIX Wieku.” Przeszłość Demograficzna Polski 35 (2014): 65–74.
• Nathansohn, Hugo. “Die unehelichen Geburten bei den Juden.” Zeitschrift für Demographie und Statistik der Juden 6 (1910): 102–106.
• Śliż, Małgorzata. “Rytualne Małżeństwa Żydów w Galicji w drugiej połowie XIX wieku.” Studia Judaica 4 (2001), 1–2: 97–110.
• Żbikowski, Andrzej. Żydzi krakowscy i ich gmina w latach 1869–1919. Warszawa: Wydawnictwo DiG, 1995.
• Zyblikiewicz, Lidia A. Ludność Krakowa w drugiej połowie XIX wieku. Struktura demograficzna, zawodowa i społeczna. Kraków: Historia Iagellonica, 2014.

Identifiers

DOI

10.18276/pdp.2018.40-07