Koncepcja „sądu” na potrzeby postępowania w sprawie odesłania prejudycjalnego

• Authors: Matusiak-Frącczak Magdalena
• Languages of publication: EN

Abstracts

PL

Przedmiotem badania są kryteria uznania danego organu za „sąd” na potrzeby postępowania w sprawie odesłania prejudycjalnego. Badany w artykule problem przekłada się bezpośrednio na zapewnienie jednostkom prawa do skutecznego środka kontroli sądowej i jednolitego stosowania prawa UE. Co do zasady, kryteria uznania za „sąd” są ugruntowane w orzecznictwie. W pierwszej części analiza dotyczyć będzie tych wybranych orzeczeń, w których TSUE uznał status „sądu” w rozumieniu prawa UE w odniesieniu do różnych komisji, którym prawo krajowe przyznało kompetencje rozpoznawania określonego rodzaju sporów. Przedstawiona diagnoza pozwoli odpowiedzieć na pytanie, jakie są kryteria autonomicznego pojęcia „sądu” w prawie UE. Ze względu na fakt, że w ostatnich latach szczególnie rozwinęło się orzecznictwo w przedmiocie interpretacji kryterium niezawisłości, zagadnieniu temu zostanie poświęcona kolejna, odrębna część badania. W artykule wykorzystano metodę deskryptywną z elementami metod socjologicznych, co pozwoliło na ocenę, jak w praktyce wygląda zastosowanie przez TSUE kryteriów uznania organu krajowego za „sąd” w rozumieniu prawa UE. Analiza wskazuje, że w aktualnym orzecznictwie badaniu TSUE podlega procedura powoływania i odwoływania sędziów. Należy podkreślić, że praktyka Trybunału bywa niekoherentna.

Keywords

PL

prawo UE; pytanie prejudycjalne; sąd; niezawisłość; TSUE; orzecznictwo

• Publisher: Wydział Nauk Politycznych i Studiów Międzynarodowych, Uniwersytet Warszawski
• Journal: Przegląd Europejski
• Year: 2025
• Issue: 2(76)
• Pages: 63 - 75

Dates

published

2025

Contributors

author

Matusiak-Frącczak Magdalena

• University of Lodz

References

• BODNAR Adam (2023), Poland After Elections in 2023: Transition 2.0 in the Judiciary, w: Michal Bobek, Adam Bodnar, Armin von Bogdandy, Pál Sonnevend (red.), Transition 2.0. Re-establishing Constitutional Democracy in EU Member States, Baden-Baden. DOI: 10.5771/9783748914938-299
• BOGHIRNEA Iulia (2015), The importance and utility of the “preliminary ruling” procedure of the Court of Justice of the European Union, „Research and Science Today”, nr 1(9).
• CZAPLIŃSKA Anna (2017), The Preliminary Reference Procedure as an Instrument of Judicial Dialogue in the EU – the CEE Perspective, w: Anna Wyrozumska (red.), Transnational Judicial Dialogue on International Law in Central and Eastern Europe, Łódź.
• DAKA Marija (2020), The relationship between the preliminary ruling and a fair trial – ECHR perspective, „Regional Law Review”, nr 141.
• DECYZJA EUROPEJSKIEGO TRYBUNAŁU (2009) z dnia 8 grudnia 2009 r., Herma przeciwko Niemcom, skarga nr 54193/07.
• HGrG (1969), Gesetz über die Grundsätze des Haushaltsrechts des Bundes und der Länder (Haushaltsgrundsätzegesetz), 19.08.1969, BGBl. I S. 1273.
• IGLESIAS SÁNCHEZ Sara (2022), La independecia judicial como principio constitucional en la UE: Los límites del control por el Tribunal de Justicia de la UE, „Teoría y Realidad Constitucional”, nr 50.
• KARTA Praw Podstawowych UE, Dz.U. UE C 202 z 07.06.2016.
• KONSTYTUCJA Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., Dz. U. 1997 nr 78, poz. 483.
• KONWENCJA o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności z dnia 4 listopada 1950 r., Dz. U. 1993 nr 61, poz. 284.
• ŁĘTOWSKA Ewa (2020), Czego uczą odpowiedzi na pytania prejudycjalne dotyczące polskiego wymiaru sprawiedliwości, „Palestra”, nr 5.
• MAJIĆ Helena, MINTAS HODAK Ljerka (2019), Preliminary reference procedure and the scope of judicial review of the European Court of Human Rights, „EU and Comparative Law Issues and Challenges Series”, nr 3.
• MILLET François-Xavier (2023), From the Duty to Refer to the Duty to State Reasons: The Past, Present and Future of the Preliminary Reference Procedure, „European Journal of Legal Studies”, vol. 15, no. 3.
• POSTANOWIENIE (2018) z dnia 27 września 2018 r., II GW 28/18.
• POSTANOWIENIE TRYBUNAŁU (2014) z dnia 13 lutego 2014 r., Merck Canada Inc. przeciwko Accord Healthcare Ltd i in. w sprawie C-555/13.
• RODRIGUEZ MEDAL Jaime (2015), Concept of a Court or Tribunal under the Reference for a Preliminary Ruling: Who can Refer Questions to the Court of Justice of the EU?, „European Journal of Legal Studies”, vol. 8, no. 1.
• SAFJAN Marek (2020), Prawo do skutecznej ochrony sądowej – refleksje dotyczące wyroku TSUE z 19.11.2019r. w sprawach połączonych C-585/18, C-624/18, C-625/18, „Palestra”, nr 5.
• STANEVIČIUS Mantas (2024), Admissibility of Requests for a Preliminary Ruling in the Case Law of the CJEU on Judicial Independence, „Teisė”, nr 132.
• TFUE, Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, Dz.U. UE C 202 z 07.06.2016.
• TUE, Traktat o Unii Europejskiej, Dz.U. UE C 202 z 07.06.2016.
• USTAWA (2024/1564) z dnia 26 maja 1982 r. prawo o adwokaturze, Dz. U. 2024, poz. 1564.
• WYROK (2021) z dnia 21 września 2021 r., II GOK 10/18.
• WYROK EUROPEJSKIEGO TRYBUNAŁU (2021) z dnia 8 listopada 2021 r., Dolińska-Ficek i Ozimek przeciwko Polsce, skargi nr 49868/19 i 57511/19.
• WYROK EUROPEJSKIEGO TRYBUNAŁU (2023) z dnia 23 listopada 2023 r., Wałęsa przeciwko Polsce, skarga nr 50849/21.
• WYROK TRYBUNAŁU (1966) z dnia 30 czerwca 1966 r., Wdowa po G. Vaassen-Göbbels przeciwko Bestuur van Beambtenfonds voor het Mijnbedrijf w sprawie 61/65.
• WYROK TRYBUNAŁU (1971) z dnia 14 grudnia 1971 r., Politi s.a.s. przeciwko Ministero delle Finanze della Repubblica Italiana w sprawie 43/71.
• WYROK TRYBUNAŁU (1981) z dnia 6 października 1981 r., C. Broekmeulen przeciwko Huisarts Registratie Commissie w sprawie 246/80.
• WYROK TRYBUNAŁU (1982a) z dnia 23 marca 1982 r., "Nordsee" Deutsche Hochseefischerei GmbH przeciwko Reederei Mond Hochseefischerei Nordstern AG & Co. KG i Reederei Friedrich Busse Hochseefischerei Nordstern AG & Co. KG. w sprawie 102/81.
• WYROK TRYBUNAŁU (1982b) z dnia 6 października 1982 r., Srl CILFIT i Lanificio di Gavardo SpA przeciwko Ministero della sanità w sprawie 283/81.
• WYROK TRYBUNAŁU (1987) z dnia 11 czerwca 1987 r., Pretore di Salò przeciwko X w sprawie 14/86.
• WYROK TRYBUNAŁU (1997) z dnia 17 września 1997 r., Dorsch Consult Ingenieurgesellschaft mbH przeciwko Bundesbaugesellschaft Berlin mbH w sprawie C-54/96.
• WYROK TRYBUNAŁU (2010) z dnia 21 października 2010 r., Nidera Handelscompagnie BV przeciwko Valstybinė mokesčių inspekcija prie Lietuvos Respublikos finansų ministerijos w sprawie C-385/09.
• WYROK TRYBUNAŁU (2015) z dnia 6 października 2015 r., Consorci Sanitari del Maresme przeciwko Corporació de Salut del Maresme i la Selva w sprawie C-203/14.
• WYROK TRYBUNAŁU (2018a) z dnia 27 lutego 2018 r., Associação Sindical dos Juízes Portugueses przeciwko Tribunal de Contas w sprawie C-64/16.
• WYROK TRYBUNAŁU (2018b) z dnia 4 października 2018 r., Komisja Europejska przeciwko Republice Francuskiej w sprawie C-416/17.
• WYROK TRYBUNAŁU (2019) z dnia 24 czerwca 2019 r., Komisja Europejska przeciwko Rzeczypospolitej Polskiej w sprawie C-619/18.
• WYROK TRYBUNAŁU (2020a) z dnia 21 stycznia 2010 r., Banco de Snatandar w sprawie C-274/14
• WYROK TRYBUNAŁU (2020b) z dnia 9 lipca 2020 r., VQ przeciwko Land Hessen w sprawie C-272/19.
• WYROK TRYBUNAŁU (2022a) z dnia 13 stycznia 2022 r., Minister Sprawiedliwości przeciwko Prokuratorowi Krajowemu – Pierwszemu Zastępcy Prokuratora Generalnego i Rzecznikowi Dyscyplinarnemu Izby Adwokackiej w Warszawie w sprawie C-55/20.
• WYROK TRYBUNAŁU (2022b) z dnia 29 marca 2022 r., BN i in. przeciwko Getin Noble Bank S.A. w sprawie C-132/20.
• WYROK TRYBUNAŁU (2023) z dnia 21 grudnia 2023 r., L.G. przeciwko Krajowej Radzie Sądownictwa w sprawie C-718/21.
• WYROK TRYBUNAŁU (2024a) z dnia 7 maja 2024 r., Nada i in. w sprawie C-115/22.
• WYROK TRYBUNAŁU (2024b) z dnia 7 listopada 2024 r., C.W.S.A. i inni przeciwko Prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w sprawie C-326/23.
• ZAWIDZKA-ŁOJEK Anna (2022), Zasada niezawisłości sędziowskiej i nieusuwalności sędziów w świetle zasad skuteczności i pierwszeństwa prawa Unii Europejskiej oraz art. 19 ustęp 1 akapit drugi TFUE – wyrok w sprawie C-487/19 W.Ż., w: Jan Barcz, Agnieszka Grzelak, Rafał Szyndlauer (red.), Problem praworządności w Polsce w świetle orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości UE (2021). Księga I, Warszawa.