W kierunku skandynawskiego modelu monarchii parlamentarnej? Zmiany w brytyjskim prawie konstytucyjnym wobec Fixed-term Parliaments Act 2011

• Authors: Łukaszewski Marcin
• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Przedmiotem artykułu jest przyjęta w 2011 r. ustawa (Fixed-term Parliaments Act 2011), na mocy której monarcha brytyjski utracił obowiązujące od początków parlamentaryzmu angielskiego prawo rozwiązywania parlamentu. Autor dokonuje analizy nielicznych w polskiej i anglosaskiej literaturze naukowej komentarzy do ustawy, a także wskazuje na konsekwencje poszczególnych rozwiązań prawnych na konstrukcję brytyjskiej konstytucji. W efekcie przyjęcia Fixed-term Parliaments Act 2011 w konstytucji brytyjskiej doszło do pewnej zmiany: konwencja Lascelles Principles utraciła swoją moc, a ponadto wcześniejsza prerogatywa monarchy utraciła moc i do tzw. ustaw ustrojowych (składników brytyjskiej konstytucji) dopisano kolejny akt prawny. Autor zauważył też, że przyjęcie ustawy doprowadziło do zahamowania ewolucyjnego wzmacniania się pozycji premiera pośród innych organów państwa.

EN

Subject of the paper is Fixed -term Parliaments Act which was adopted in 2011, under which the British monarch lost power to dissolve the parliament, which was in force since the beginning of the English parliamentarism. The author analyzes the few Polish and Anglo-Saxon literature comments to the Act, and also indicates the consequences of different legal solutions to the structure of the British constitution. As a result of the adoption of the Fixed-term Parliaments Act 2011 there has been a change in the British Constitution: constitutional convention of Lascelles Principles lost its power, and also the earlier prerogative of the monarch expired and the so-called statute laws was added yet another piece of legislation. The author also notes that the adoption of the Act led to the inhibition of evolutionary strengthening the position of Prime Minister, among other organs of the state.

Keywords

PL

kadencja; parlament brytyjski; rozwiązanie parlamentu; wybory parlamentarne; proklamacja

EN

fixed-term; Parliament of the UK; dissolution of the parliament; general elections; royal proclamation

• Publisher: Wydawnictwo Adam Marszałek
• Journal: Przegląd Prawa Konstytucyjnego
• Year: 2014
• Issue: 6 (22)
• Pages: 29-54

Dates

published

2014-12-31

Contributors

author

Łukaszewski Marcin

• Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu

References

• Bowden J. W. J., Reining in the Crown’s Power on Dissolution: The Fixed-Term Parliaments Act of the United Kingdom Versus the Fixed-Election Laws in Canada, http://ssrn.com/abstract=2347542 (26.06.2014).
• Bradley A. W., Ewing K. D., Constitutional and Administrative Law, London 2007.
• Brazier R., Constitutional Practice. The Foundations of British Government, New York 2007.
• Brazier R., The Monarchy, [w:] The British Constitution in the Twentieth Century, red. V. Bogdanor, Oxford 2007.
• Cameron D., Clegg N., The Coalition: our programme for government, London 2010.
• Carroll A., Constitutional and Administrative Law, Edinburgh 2007.
• Gebethner S., Rząd i opozycja JKM w systemie politycznym Wielkiej Brytanii, Warszawa 1967.
• Goldie M., Annual Parliaments and Aristocratic Whiggism, [w:] Anthony Ashley Cooper, First Earl of Shaftesbury, red. J. Spurr, Farnham 2011.
• Halme O., A View on the Constitutional Monarchy from Magna Carta to the 21st Century, Pori 2011.
• Hames T., Leonard M., Modernising the monarchy, London 1998.
• Hazell R., Fixed Term Parliaments, London 2010.
• James T. S., Elite Statecraft and Election Administration: Bending the Rules of the Game?, Basingstoke 2012.
• Jennings I., The British Constitution, London 1966.
• Łukaszewski M., Czy parlament może zmienić mężczyznę w kobietę? Granice i miejsce zasady supremacji parlamentu w brytyjskim porządku konstytucyjnym wobec europejskich procesów integracyjnych (wybrane problemy), „Przegląd Politologiczny” 2013, nr 2.
• Michalak A., Projekty reformy sposobu głosowania w wyborach do Izby Gmin i kadencji parlamentu w Wielkiej Brytanii, „Studia wyborcze” 2010, nr 10, s. 100–101.
• Mock D. B., Triennial Act, [w:] Historical Dictionary of Stuart England, 1603–1689, red. R. H. Fritze, W. B. Robison, Westport 1996.
• Turpin C., Tomkins A., British Government and the Constitution: Text and Materials, Cambridge 2007.
• Urbaniak K., Projekt bezpośrednich wyborów do brytyjskiej Izby Lordów, [w:] Prawo wyborcze i wybory: doświadczenia dwudziestu lat procesów demokratyzacyjnych w Polsce, red. A. Stelmach, Poznań 2010.
• Walters R., The House of Lords, [w:] The British Constitution in the Twentieth Century, red. V. Bogdanor, Oxford 2007.
• Wieciech T., Monarcha brytyjski jako gwarant konstytucyjnych podstaw ustroju, „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2011, nr 4.
• Wieciech T., Rozwiązanie parlamentu w Wielkiej Brytanii na podstawie ustawy o kadencji parlamentarnej z 2011 roku „Przegląd Sejmowy” 2013, nr 3(116).
• Wilson G. P., Cases and Materials on Constitutional and Administrative Law, Cambridge 1977.

Identifiers

DOI

https://doi.org/10.15804/ppk.2014.06.02