Procedura identyfikacji i kategoryzacji wyrażeń metaforycznych w tekstach publicystycznych. Analiza porównawcza wyrażeń metaforycznych dotyczących lustracji

• Authors: Plater-Zyberk Anna

Title variants

EN

Identification and categorisation procedure of metaphorical expressions in press articles. A comparative analysis of metaphorical expressions with reference to the Polish post-communist screening process

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W pracy opisuję, w jaki sposób wyrażenia metaforyczne wykorzystywane są do obrazowania pojęć, oraz przedstawiam narzędzia umożliwiające identyfikację oraz kategoryzację wyrażeń metaforycznych w dyskursie politycznym. Zgodnie z założeniami teorii metafory przyjmuję, że wyrażenia metaforyczne odnoszące się do lustracji różnią się w zależności od profilu ideologicznego źródła. W celu weryfikacji tej tezy opracowałam metodologię identyfikacji oraz kategoryzacji wyrażeń metaforycznych. Metoda identyfikacji oparta jest na podstawowych założeniach procedury MIPVU1, a procedura kategoryzacji wyrażeń metaforycznych polega na analizie domeny nośnika, analizie ról semantycznych oraz wartości aksjologicznej. Mimo że zastosowana metodologia identyfikacji nie ujmuje wszystkich przypadków języka metaforycznego, to przedstawione przeze mnie wyniki wskazują na obszary, w których przyjęta metodologia okazuje się przydatnym narzędziem analizy.

EN

Within the current paradigm of cognitive linguistics a metaphor is considered not only a linguistic device but rather a ‘figure of thought’. According to the Cognitive Metaphor Theory (CMT), developed by Lakoff and Johnson, metaphors are mental constructs, which shape our understanding of the world and play a central role in the construction of social and political reality. Lustracja, or the post-communist screening process, has developed into an excellent research field which allows for the testing of the CMT on a corpus of Polish press articles. For years, attitudes towards the historical past continued to be a key national issue, which divided Poles, Polish political parties and Polish media, including two of the largest national newspapers. Following the claims of the CMT, I assumed that metaphorical expressions used to present the screening process in these ideologically opposed newspapers revealed different images and different aspects of this political phenomenon. In this paper, I present and discuss the main dilemmas related to the metaphorical expression identification process, the vehicle domain analysis procedure, and the analysis of semantic role and axiological charge. I also present the results of a comparative analysis of metaphorical expressions published in both newspapers and discuss the major differences in the way the screening process is presented in metaphorical expressions identified in texts. Finally, even though the MIPVU procedure used in this study is not able to capture all examples of metaphorical language, in this paper I show how it can be successfully applied to the research on metaphorical language and political ideology.

Keywords

PL

metafora; analiza dyskursu; lustracja; dyskurs polityczny; procedura MIPVU

EN

metaphor; discourse analysis; „lustracja”; political discourse; MIPVU

• Publisher: Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
• Journal: Socjolingwistyka
• Year: 2017
• Issue: 31
• Pages: 21–38

Dates

published

2017

Contributors

author

Plater-Zyberk Anna

• Uniwersytet Jagielloński, Kraków

References

• Apresjan J.D. 2000: Semantyka leksykalna. Synonimiczne środki języka, tłum. Z. Kozłowska, A. Markowski, Wrocław: Ossolineum.
• Bougher L.D. 2012: The Case for Metaphor in Political Reasoning and Cognition, Political Psychology 33(1), 145–163.
• Cameron L. 2007: Confrontation or complementarity? Metaphor in language use and cognitive metaphor theory, Annual Review of Cognitive Linguistics 5(1), 107–135.
• Cameron L. 2010: What is metaphor and why does it matter?, [w:] Cameron L., Maslen R. (red.), Metaphor Analysis: Research Practice in Applied Linguistics, Social Sciences, and the Humanities, London: Equinox, 3–25.
• Charteris-Black J. 2004: Corpus Approaches to Critical Metaphor Analysis, Basingstoke, Hampshire: Palgrave MacMillan.
• Fillmore Ch.J. 1968: The Case for Case, [w:] Bach E., Harms R.T. (red.), Universals in Linguistic Theory, New York: Holt, Rinehart, and Winston, 1–88.
• Krennmayr T. 2011: Metaphors in Newspapers, Utrecht: LOT Publications.
• Krzeszowski T. 1997: Angels and Devils in Hell. Elements of Axiology in Semantics, Warszawa: Wydawnictwo Energeia.
• Krzeszowski T. 1999: Aksjologiczne aspekty semantyki językowej, Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
• Lakoff G. 1979: The Contemporary Theory of Metaphor, [w:] Ortony A. (red.), Metaphor and Thought, Cambridge: Cambridge University Press.
• Lakoff G., Johnson M. 1980: Metaphors We Live By, Chicago: University of Chicago Press.
• Lakoff G., Johnson M. 1988: Metafory w naszym życiu, tłum. i wstęp T.P. Krzeszowski, Warszawa: PIW.
• Plater-Zyberk A. 2015: Rozbrajanie, dozbrajanie. Metafory w dyskursie politycznym, Rocznik Kognitywistyczny 8, 35–41, <http://www.ejournals.eu/Rocznik-Kognitywistyczny /2015/Rocznik-Kognitywistyczny-8-2015/art/5900/>.
• Romanowski A. 2007: Rozkosze lustracji. Wybór publicystyki (1998–2007), Kraków: Universitas.
• Rundell M. 2002: Macmillan English Dictionary for Advanced Learners, Oxford: Macmillan Education.
• Steen G.J., Dorst A.G., Herrmann B.J., Kaal A., Krennmayr T., Pasma T. 2010: A Method for Linguistic Metaphor Identification: From MIP to MIPVU, Amsterdam–Philadelphia: John Benjamins Publishing Company.
• Stefanowitsch A. 2006: Words and their metaphors: A corpus based approach, [w:] Stefanowitsch A., Gries S.Th. (red.), Corpus Based Approaches to Metaphor and Metonymy, Berlin–New York: Mouton de Gruyter.
• Van Valin R.D., Jr. 2010: An Introduction to Syntax, Cambridge: Cambridge University Press.
• Zawisławska M. 2011: Metafora w języku nauki na przykładzie nauk przyrodniczych, Warszawa: Wydział Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego.

Identifiers

DOI

10.17651/SOCJOLING.31.2