Naukowiec na kwerendzie. Listy Ludwika Krzywickiego z Londynu do żony

• Authors: Zawiszewska Agata

Title variants

EN

A scholar on a research visit. Ludwik Krzywicki’s letters from London to his wife

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł analizuje listy polskiego socjologa, działacza ruchu socjalistycznego i społecznika, Ludwika Krzywickiego (1859–1941) do żony, Racheli z domu Feldberg (1863/4–1924), pisane z Londynu w lipcu i sierpniu 1895 roku, gdzie przebywał na kwerendzie w bibliotece British Museum. Listy te są świadectwem, że połowa lat dziewięćdziesiątych XIX wieku to czas: podjęcia przez Krzywickiego ostatecznej decyzji o poświęceniu się pracy naukowej; rozpoczęcia poważnych badań nad dziełem jego życia – Hordą pierwotną, wydaną pośmiertnie jako Pierwociny więzi społecznej; okrzepnięcia modelu małżeństwa zawartego z pobudek i dla osiągnięcia celów ideowych: zgodnego życia, wspólnego działania na rzecz demokratycznego porządku społecznego; ustalenia modelu życia codziennego: skromnego, regularnego i pracowitego, podporządkowanego nauce. Swoistą egzystencjalną ramą kompozycyjną tej dekady są narodziny synów: Aleksandra (1887–1971) i Jerzego (1896–1940).

EN

The article examines the letters of Ludwik Krzywicki (1859–1941) – Polish sociologist, a socialist movement activist and a community worker – to his wife Rachel, nee Feldberg (1863/4–1924). The letters were written in London in July and August 1895 when he did research in the British Museum Library. They show that mid-90s of the 19th century were the time when Krzywicki made a final decision to dedicate himself to academic work and to start research on his monumental book – Horda pierwotna [Primordial Horde], published posthumously as Pierwociny więzi społecznej [The Rudiments of a Social Bond]. It was also the period of strengthening of the model of a marriage contracted for ideological reasons: amicable life, concerted action to promote democratic social order as well as of the establishing a model of everyday life: modest, regular, busy and subordinated to science. The major events of the decade were the birth of his two sons: Aleksander (1887–1971) and Jerzy (1896–1940).

Keywords

PL

historia socjologii polskiej; polskie relacje z podróży; korespondencja Ludwika Krzywickiego

EN

history of Polish sociology; Polish travel reports; letters of Ludwik Krzywicki

• Publisher: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
• Journal: Autobiografia. Literatura. Kultura. Media
• Year: 2016
• Issue: 1(6)
• Pages: 119–137

Contributors

author

Zawiszewska Agata

• Uniwersytet Szczeciński

References

• Brykalska, Maria. Aleksander Świętochowski. Biografia. T. 1–2. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1987. Kłosowicz-Krzywicka, Barbara. „Rodowód Ludwika Krzywickiego”. Notatki Płockie 54/3–220 (2009): 14–23. Kowalik, Tadeusz. „Ludwik Krzywicki”. Polski słownik biograficzny. T. 15, 572–578. Wrocław–Warszawa–Kraków: PAN, 1970. Krzeczkowski, Konstanty. „Zarys życia i pracy Ludwika Krzywickiego”. W: Ludwik Krzywicki. Praca zbiorowa poświęcona jego życiu i twórczości, V–CXXXVI. Warszawa: Instytut Gospodarstwa Społecznego, 1938. Krzywicka, Irena. Wyznania gorszycielki. Posłowie przypisy i indeks Agata Zawiszewska. Wyd. 1, w tym oprac. Warszawa: Czytelnik, 2013. Krzywicka, Irena. Żywot uczonego. O Ludwiku Krzywickim. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1951. Krzywicki, Ludwik. Dzieła. T. 1 Pierwociny więzi społecznej, red. Jan Lutyński. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1957. Krzywicki, Ludwik. Dzieła T. 2 Artykuły i rozprawy 1880–1886, red. Henryk Holland. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1958. Krzywicki, Ludwik. Dzieła T. 3 Artykuły i rozprawy 1886–1888, red. Tadeusz Kowalik. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1959. Krzywicki, Ludwik. Dzieła T. 4 Artykuły i rozprawy 1888–1889, red. Alina Osiadacz-Molska. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1960. Krzywicki, Ludwik. Dzieła. T. 5 Artykuły i rozprawy 1890–1891, red. Jan Chałasiński. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1962. Krzywicki, Ludwik. Dzieła. T. 6 Artykuły i rozprawy 1890. Kurpie, red. Jan Chałasiński. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1962. Krzywicki, Ludwik. Dzieła. T. 7 Prace antropologiczne, red. Henryka Hołda-Róziewicz. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1969. Krzywicki, Ludwik. Dzieła. T. 8 Kwestia rolna, red. Jan Chałasiński. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1967. Krzywicki, Ludwik. Dzieła. T. 9 Szkice socjologiczne. Część pierwsza, red. Henryka Hołda-Róziewicz. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1974. Krzywicki, Ludwik. Wspomnienia. T. 1. Słowo wstępne i przyp. Janusz Wilhelmi, posł. Henryk Holland, tekst do druku przygotowała Teresa Karwacka, Janusz Wilhelmi, Warszawa: Czytelnik, 1957. Krzywicki, Ludwik. Wspomnienia. T. 3. Tekst ustalili, przygotowali do druku i opatrzyli przyp. Wanda Jedlicka, Janusz Wilhelmi, posł. Henryk Holland. Warszawa: Czytelnik, 1959. Kwiatek, Anna. „Nihiliści czy romantycy? Postawy polskich socjalistów wobec małżeństwa na przełomie XIX i XX w. (do 1914 r.) w świetle pamiętników, listów i literatury pięknej”. Przegląd Historyczny 2 (2010): 171–196. Kwiatek, Anna. „Socjalistyczna wizja małżeństwa w polskim dyskursie publicznym na przełomie XIX i XX wieku”. Studia Historyczne 3 (2010): 285–299. Ludwik Krzywicki. Praca zbiorowa poświęcona jego życiu i twórczości. Warszawa: Instytut Gospodarstwa Społecznego, 1938. Lutyński, Jan. „Posłowie”. W: Ludwik Krzywicki, Dzieła. T. 1 Pierwociny więzi społecznej, red. Jan Lutyński, 781–804. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1957. O Ludwiku Krzywickim. W setną rocznicę urodzin Ludwika Krzywickiego 1859–1959. Warszawa: Instytut Gospodarstwa Społecznego, 1959. Sułek, Antoni. „Ludwik Krzywicki w Ameryce. Podróż do nowoczesności”. W: Za Atlantykiem. Wrażenia z podróży po Ameryce, Ludwik Krzywicki. Wstęp Antoni Sułek, V–XXXIV. Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN, 2011. Wawrzykowska-Wierciochowa, Dioniza. Wysłouchowa. Opowieść biograficzna. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 1975. Wizjoner i realista. Szkice o Ludwiku Krzywickim, red. Józefa Hrynkiewicz. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, 2012.

Identifiers

ISSN

2353-8694

DOI

10.18276/au.2016.1.6-09