Badania interdyscyplinarne nad polskimi zielnikami drukowanymi

• Authors: Suchecka Anna

Title variants

EN

Interdisciplinary research on Polish printed herbals

RU

Междисциплинарные исследования польских печатных гербариев

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Badania interdyscyplinarne nad polskimi zielnikami drukowanymi okresu renesansu mają już ponad stuletnią tradycję. Ich specyfika polega na łączeniu źródeł i metod stosowanych w obszarze nauk humanistycznych i przyrodniczych. Autor pokazuje ten interdyscyplinarny charakter badań podkreślając, że przenikają się w nich takie dziedziny, jak historia botaniki, farmacji, medycyny oraz innych nauk przyrodniczych, z dziejami kultury i antropologii kulturowej, czy bibliologią historyczną (dzieje druku i typografii), a także z językoznawstwem w zakresie nomenklatury przyrodniczej.

EN

Interdisciplinary research on Polish printed herbariums from the Renaissance pe-riod has over a hundred years of tradition. Their specificity consists in combining sources and methods used in the field of humanities and natural sciences. The author shows this interdisciplinary nature of research, emphasizing that such fields as the history of botany, pharmacy, medicine and other natural science inter-twine with the history of culture and the cultural anthropology, or the historical bibliology (the history of printing and typography), as well as with the linguistics in the field of nature nomenclature.

RU

Междисциплинарные исследования польских печатных гербариев эпохи Возрождения имеют более чем столетнюю традицию. Их специфика состоит в сочетании источников и методов, используемых в области гуманитарных и естественных наук. Автор показывает междисциплинарный характер этих исследований подчеркивая, что в них переплетаются такие области науки, как история ботаники, фармации, медицины и других естественных наук, с историей культуры и культурной антропологией или исторической биб-лиологией (история печати и типографики), а также с лингвистикой в обла-сти естественной номенклатуры.

Keywords

EN

zielniki drukowane; badania interdyscyplinarne; historia nauk przyrodniczych; historia historiografii; printed herbals; interdisciplinary research; history of natural sciences; history of historiography

RU

печатные гербарии; междисциплинарные исследования; история естество-знания; история историографии

• Publisher: Towarzystwo Nauki i Kultury Libra
• Journal: Wschodni Rocznik Humanistyczny
• Year: 2020
• Volume: XVII (2020)
• Issue: 2: Rozejm w Dywilinie (1618) na tle epoki, pod red. A. Góraka
• Pages: 199-224

Dates

published

2020

Contributors

author

Suchecka Anna

• Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej

References

• Adamczewska K., Refleksje na temat zdrowej i szczęśliwej starości w „Żywocie człowieka poczciwego” Mikołaja Reja i „Zielniku” Stefana Falimirza (sfery sacrum i profanum), [w:] Starość i młodość w literaturze i kulturze, red. M. Kuran, Łódź 2015, s. 149-154.
• Alexego Pedemontaná táiemnice, faksymile, transkrypcja i objaśnienia Z. Bela, Kraków 1999.
• Arabas I., Apteczki domowe w polskich dworach szlacheckich: studium z dziejów kultury zdrowotnej, Warszawa 2006.
• Arabas I., Encyklopedie zdrowia w „epoce ciekawości”, [w:] Staropolskie kompendia wiedzy, red. I. M. Dacka-Górzyńska i J. Partyka, Warszawa 2009, s. 257–267.
• Arabas I., Wybrane rośliny o działaniu uzależniającym w renesansowych herbarzach polskich, [w:] Historia leków naturalnych, T. 2: Natura i kultura – współzależności w dziejach lekoznawstwa, pod red. B. Kuźnickiej. Warszawa 1989, s. 131-138.
• Arabas I. [rec.] R. Rembieliński, B. Kuźnicka, Historia farmacji, Warszawa 1987, „Kwartalnik Historii Nauki i Techniki” t. 33, 1988, nr 2, s. 561-562.
• Aviarium staropolskie, oprac. J. Ratajczyk, Wrocław 2014.
• Babis D., Leki naturalne stosowane do XVIII w. w leczeniu górnych dróg oddechowych, „Gazeta Farmaceutyczna” nr 6, 2016, s. 34-36.
• Barcik M., Syreński Szymon, [w:] Polski słownik biograficzny, Wrocław 2009-2010, t. 46, s. 279-281.
• Bednarski A., Okulistyka ziołopisów polskich w XVI i na początku XVII wieku, Lwów 1917.
• Bela Z., Alexego Pedemontaná táiemnice: monografia, Kraków 1999.
• Bela Z., Sposoby preparowania tzw. wódek w Herbarzu Polskim Marcina Siennika (Kraków, 1568), „Farmacja Polska” 2010; 66 (12), s. 851-858.
• Bela Z., Wódki w Herbarzu Marcina Siennika „Panacea” 2010; 4, s. 32-34.
• Bela Z., Przyczynek do sprawy narodowości Marcina Siennika, „Odrodzenie i Reformacja w Polsce” T. 60, 2016, s. 143-154.
• Bieńkowski T., Wiedza przyrodnicza w Polsce w wieku XVI, Wrocław 1985.
• Briuchin W., Zemanek A., Rękopisy rosyjskich przekładów Zielnika (1613) Syreniusza w Petersburgu, „Kwartalnik Historii Nauki i Techniki” t. 41, 1996, nr 3-4, s. 189-196.
• Brzęk G., Historia zoologii w Polsce do 1860 roku, „Prace Komisji Historii Nauki Polskiej Akademii Umiejętności” 3, 2001, s. 115-158.
• Brzęk G., Historia zoologii w Polsce: do drugiej wojny światowej, Kraków 2007.
• Czapla J., „Feles animal est familiare ac domesticus”. Przedstawienia kota domowego w kompendiach przyrodniczych XVI w., [w:] Kot w literaturze, kulturze, języku i mediach, red. E. Borkowska, A. Borkowski, M. Długołęcka-Pietrzak, S. Sobieraj, Siedlce 2018, s. 63-84.
• Czapla J., Niezwykłe zwierzęta w wyobrażeniach uczonych XVI-wiecznej Rzeczypospolitej: fauna egzotyczna w traktacie Stefana Falimirza „O ziołach y o moczy gich…”, „Rocznik Biblioteki Naukowej PAU i PAN w Krakowie”, t. 58, 2013, s. 357-368.
• Chmielińska M., Polska bibliografia zielarstwa. Za okres od początku XVI wieku do roku 1940, Warszawa 1954.
• Chojecka E., Polska grafika renesansowa. Stan i postulaty badań, [w:] Renesans. Sztuka i ideologia. Materiały Sympozjum Naukowego Komitetu Nauk o Sztuce PAN, Kraków, czerwiec 1972 oraz Sesji Naukowej Stowarzyszenia Historyków Sztuki, Kielce, listopad 1973, Warszawa 1976, s. 543-573.
• Chojecka E., Znaczenie kulturowe grafiki polskiej XVI wieku, [w:] Dawna książka i kultura: materiały międzynarodowej sesji naukowej z okazji pięćsetlecia sztuki drukarskiej w Polsce, pod red. S. Grzeszczuka i A. Kaweckiej-Gryczowej, Wrocław 1975, s. 86-114.
• Drukarze dawnej Polski od XV do XVIII wieku. T. 1: Małopolska. Cz.1: Wiek XV-XVI. pod red. A. Kaweckiej-Gryczowej. Wrocław 1983.
• Drukarze dawnej Polski od XV do XVIII wieku. T. 1: Małopolska. Cz. 2: Wiek XVII-XVIII, Vol. 1-2, red. J. Pirożyński, Kraków 2000.
• Elbanowski A., Obraz Nowego Świata w staropolskiej literaturze botanicznej i przyrodniczo-lekarskiej, „Acta Botanica Silesiaca” 2014, 10, s. 207–234.
• Falimirz S., O ziołach i mocy ich, Kraków, Florian Ungler, 1534; do druku podał W. Wydra,
• Poznań 2017.
• Frejlich K., Morbus Gallicus w Polsce ostatnich Jagiellonów, [w:] Wśród córek Eskulapa. Szkice z dziejów medycyny i higieny w Rzeczypospolitej XVI-XVIII wieku, cz. II, red. A. Karpiński, Warszawa 2015, s. 93-142.
• Furmanowa M., Michalska Z., Parczewski A., Zarębska I., Lecznictwo renesansowe w Polsce na postawie Herbarza Marcina z Urzędowa, „Studia i Materiały z Dziejów Nauki Polskiej” Ser. B, 1959, z.2, s. 233-313.
• Gajewska M., Epidemia dżumy w Rzeczypospolitej w świetle XVI-XVII-wiecznych traktatów medycznych i zielników. Profilaktyka indywidualna, [w:] Wśród córek Eskulapa. Szkice z dziejów medycyny i higieny w Rzeczypospolitej XVI-XVIII wieku, cz. I, red. A. Karpiński, Warszawa 2009, s. 9-50.
• Grębecka W., Prace Józefa Rostafińskiego na tle tradycji historii botaniki w Polsce, „Kwartalnik Historii Nauki i Techniki” t. 31, 1986, nr 2, s. 491-504.
• Grębecka W., Recepcja „Zielnika” Syreniusza na Żmudzi - rękopis Jerzego Pabreża z 1814 r., „Wiadomości Botaniczne” 41, 1997, nr 2, s. 72-74.
• Gruszecki R., Systemy klasyfikacji warzyw w polskiej literaturze ogrodniczej, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska”. Sectio EEE: Horticultura, T. 24, 2014, Nr 2, s.1-16.
• Gwioździk J., „Dialog” autorów, impresorów i czytelników w drukach 1 poł. XVI wieku ze zbiorów Biblioteki Fundacji Wiktora hr. Baworowskiego we Lwowie, [w:] Sarmackie theatrum. T. 5: Między księgami, red. M. Walińska, M. Barłowska, Katowice 2012, s. 26-44.
• Hajdukiewicz L., Marcin z Urzędowa, [w:] Polski słownik biograficzny, Wrocław 1974, t. 29, s. 575-577.
• Hajdukiewicz L., Pliniusz w Europie, [w:] Pliniusz, Historia naturalna, wybór, tł. i kom. I. i T. Zawadzcy, Wrocław-Kraków 1961, s. XLV-XLXXVIII.
• Hryniewiecki B., Historia botaniki w Polsce, Warszawa 1931.
• Hryniewiecki B., Falimirz Stefan, [w:] Polski słownik biograficzny, Wrocław 1948, t. 6, s. 354-355.
• Hryniewiecki B., Zarys dziejów botaniki, Warszawa 1949.
• Jakóbczyk-Gola A., Gabinety i ogrody. Polskie nowożytne traktaty architektoniczne wobec kultury kolekcjonowania, Warszawa 2019.
• Jakubski A.W., Czerwiec polski (Porphyrophora Polonica L.): studjum historyczne ze szczególnym uwzględnieniem roli czerwca w historji kultury, t. 1, Warszawa 1934.
• Jankowiak L. A., Słownictwo medyczne Stefana Falimirza, T. 1, Początki polskiej renesansowej terminologii medycznej, Warszawa 2005.
• Jankowiak L. A., Słownictwo medyczne Stefana Falimirza, t. 2, Słownik, Warszawa 2006.
• Jankowiak L. A., Szesnastowieczne zapożyczenia nieterminologiczne z zielnika Stefana Falimirza we współczesnej polszczyźnie, „Slavia Occidentalis” T. 67, 2010, s. 31-46.
• Jankowiak L. A., Terminologia medyczna w dziele Stefana Falimirza na tle polszczyzny XVI wieku (próba rekonesansu), „Slavia Occidentalis” T. 57, 2000, s. 37-50.
• Jankowiak L. A., Zapożyczenia w XVI-wiecznym słownictwie medycznym i ich dzisiejsze losy (na materiale zielnika Stefana Falimirza), „Linguistica Copernicana” 2010, nr 2, s. 201-213.
• Jankowiak L. A., Zielnik Stefana Falimirza a słownik Bartłomieja z Bydgoszczy z 1544 roku, „Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej” T. 44, 2009, s. 85-88.
• Jankowiak L. A., Zielnik Stefana Famlimirza z 1534 roku a słownik Calepina z 1588 roku, „Studia Językoznawcze” T. 9, 2010, s. 81-85.
• Jeszke J., Historyk i lekarz jako badacz dziejów nauk medycznych, „Medycyna Nowożytna. Studia nad Historią Medycyny” 1997, t. 4, z. 1/2, s. 63–83.
• Jeszke J., O potrzebie badań nad historią historiografii medycznej, „Medycyna nowożytna. Studia nad historią (kulturą) medyczną” 1992 [Zeszyt sygnalny], s. 39–45.
• Justyniarska-Chojak K., Alkohol i jego zastosowanie w staropolskiej medycynie (w świetle poradników medycznych z XVI wieku), [w:] Używki w świetle źródeł archeologicznych i historycznych, red. J. Żychlińska, A. Głowacka-Penczyńska, A. Klonder, Bydgoszcz 2016, s. 95-108.
• Justyniarska-Chojak K., Treacles, Knobs and Scoops. Medidicines In Polish Herbaria of the 16th Century, [w:] Human, Heath Environment: Psychosocials Factors and Historical Background, red. A. Janczyk, Sosnowiec 2011, s. 145-159.
• Justyniarska-Chojak K., Troska o zdrowie kobiet w polskich zielnikach z XVI wieku, [w:] Per mulierem… Kobieta w dawnej Polsce - w średniowieczu i w dobie staropolskiej, red. K. Justyniarska-Chojak, S. Konarska-Zimnicka, Warszawa 2012, s. 407-420.
• Juda M., Książka medyczna w dawnej Polsce, zarys problematyki, [w:] Zasługi oraz dylematy życiowe i zawodowe lekarzy chirurgów w świetle literatury i medycyny, red. nauk.: G. Wallner, E. Łoch, Lublin 2011, s. 62-72.
• Juda M., Pismo drukowane w Polsce XV-XVII wieku, Lublin 2001.
• Juda M., Przywileje drukarskie w Polsce, Lublin 1992.
• Kamper-Warejko J., Słownictwo botaniczne w polskim tłumaczeniu „Ksiąg o gospodarstwie” (1571) Piotra Kre-scencjusza na tle epoki, Toruń 2016.
• Karpiński A., W walce z niewidzialnym wrogiem: epidemie chorób zakaźnych w Rzeczypospolitej w XVI-XVIII wieku i ich następstwa demograficzne, społeczno-ekonomiczne i polityczne, Warszawa 2000.
• Kasperowicz A., Rośliny – panacea renesansowych zielników polskich [w:] Historia leków naturalnych, T. 5: Materia pharmaceutica, red. B. Kuźnicka, Warszawa1999, s. 33-41.
• Kocot A., Artyści „czarnej sztuki”. Typografia druków Floriana Unglera i Macieja Wirzbięty, Kraków 2015.
• Kołodziejczyk J., W poszukiwaniu źródeł do botanicznej księgi herbarza Stefana Falimirza, „Archiwum Historii Medycyny” t. 20, 1957, nr 1-2, s.35-44.
• Konarska-Zimnicka S., Herbaria in 16th and 17th Century Poland: Survey of Sources, [w:] Human, Health, Environment: Psychosocial Factors and Historical Background, red. A. Anczyk, Sosnowiec 2011, s. 161-188.
• Konarska-Zimnicka S., Porady gospodarcze w Herbarzu polskim Marcina z Urzędowa, [w:] Rycerze, wędrowcy, kacerze. Studia z historii średniowiecznej i wczesnonowożytnej Europy Środkowej, red. B. Wojciechowska, W. Kowalski, Kielce 2013, s. 467-477.
• Kowalska H., Siennik Marcin, [w:] Polski słownik biograficzny, Wrocław 1996-1997, t. 37, s. 234-236.
• Kowalska H., Ulewicz T., Spiczyński Hieronim, [w:] Polski słownik biograficzny, Wrocław 2002, t. 41, s. 89-91.
• Kozlowska W., Wagner C., Moore E., Matkowski A., Komarnytsky S., Botanical provenance of traditional medicines from Carpathian Mountains at the Ukrainian -Polish border, „Frontiers in Pharmacology” April 2018, Volume 9, Article 295.
• Krzak-Weiss K., Ilustracja polskiej książki drukowanej od XV do XVIII wieku. Zarys stanu badań i postulaty badawcze, [w:] Bibliologia. Problemy badawcze nauk humanistycznych, red. D. Kuźmina, Warszawa 2007, s. 142-152.
• Krzysztofik M., Elementy astrologicznej koncepcji makro- i mikrokosmosu w traktacie Stefana Falimirza „O nauce gwiazdecznej”, „Terminus”, T. 17, 2015, z. 1, s. 89–112.
• Książka specjalna dawna. Zielnik, [w:] Encyklopedia wiedzy o książce. Wrocław 1971, szp. 1295.
• Kuchowicz Z., Medycyna domowa w Polsce XVI wieku, „Rocznik Łódzki”, t. 18, 1973, s. 51-82.
• Kutaś P., Flora Tatr w dawnych zielnikach, „Pamiętnik Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego” t. 11, 2002, s. 322-337.
• Kuźnicka B., Rola artystycznego drzeworytu w rozwoju wiedzy o roślinach leczniczych, [w:] Przeszłość przyszłości. Księga ofiarowana Bohdanowi Suchodolskiemu. Warszawa 1975, s. 77-83.
• Kuźnicka B., The earliest printed Herbals and evolution of pharmacy. Studies in Renaissance Polish Botanical Studies, „Organon” Nr 16/17, 1980/81, s. 255-256.
• Kuźnicka B., The union of science and art in the Renaissance - at the sources of modern botany, [w:] Studies in Renaissance botany, ed. Z. Mirek, A. Zemanek, Kraków 1998 (Polish Botanical Studies, Guidebook Series, no. 20), s. 49-72.
• Kuźnicka B., Dziak M., Zioła i ich stosowanie: historia i współczesność, Warszawa 1992.
• Kuźnicka B., Wysakowska В., Comparative study on the use of medicinal plants in Poland (16th century and today), [w:] Médicaments et aliments, approche ethnopharmacologique (Actes du 2e colloque européen d’Ethnopharmacologie, Heidelberg 1993), Paris 1996, s. 149-152.
• Lapidarium staropolskie, oprac. A. Szczurek, Wrocław 2018.
• Letkiewicz E., Wiara w magiczną moc klejnotów w dawnej Polsce, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska”, Sectio L, Artes, 2003, s. 69-82.
• Kwapieniowa M., Początki uprawy winorośli w Polsce, „Materiały Archeologiczne” t. I, 1959, s. 353-399.
• Majewski T., Próba identyfikacji roślin zarodnikowych (z wyjątkiem paprotników) wymienionych w dziele Syreniusza Zielnik 1613, „Kwartalnik Historii Nauki i Techniki” t. 50, 2005, nr 3-4, s. 183-196.
• Matuszewski A., Leki i sposoby naturalne stosowane przy zapobieganiu epidemiom w XVI-XVII wieku (Maciej z Miechowa, Stefan Falimirz, Franciszek Paweł Lubiecki), „Kwartalnik Historii Nauki i Techniki”, t. 38, 1993, nr 4, s. 119-129.
• Morawiec N., Srogosz T., Popularyzacja antropologii wiedzy w polskiej historiografii nauki, „Sensus Historiae” Vol 18, 2015, No 1, s. 204-210.
• Muczkowski J., Zbiór odcisków drzeworytów w różnych dziełach polskich w XVI i XVII wieku odbitych a teraz w Bibliotece Uniwersytetu Jagiellońskiego zachowanych, Kraków 1849.
• Musiał K., Łąka i jej flora w gospodarstwach rolnych jako motyw literacki, „Problemy Drobnych Gospodarstw Rolnych”, 2016, 3, s. 85-97.
• Nobisowie A. i M., Kamienie drogie u Falimirza i dziś, [w:] Staropolski ogląd świata: nulla dies sine linea: księga jubileuszowa dedykowana profesorowi Bogdanowi Rokowi w 70. rocznicę urodzin, Toruń 2017, s. 491-500.
• Nowosielska E., Epilepsja w Rzeczpospolitej w XVII–XVIII w., [w:] Wśród córek Eskulapa. Szkice z dziejów medycyny i higieny w Rzeczypospolitej XVI-XVIII wieku, cz. II, red. A. Karpiński, Warszawa 2015, s. 219-258.
• Nowosielska E., Szkorbut w Rzeczypospolitej XVII i XVIII wieku, [w:] Wśród córek Eskulapa. Szkice z dziejów medycyny i higieny w Rzeczypospolitej XVI-XVIII wieku, cz. I, red. A. Karpiński, Warszawa 2009, s. 185-232.
• Odrzywolska-Kidawa A., Culture and Tradition of Wine Drinking in Poland in the Half of the Sixteenth Century, „MEST Journal”, Ed. By Zoran Čekerevac, Vol. 4, nr 2, July 2016, s. 138-147.
• Odrzywolska-Kidawa A., „Czym się ma stary leczyć na złe sprawy swoje” – Mikołaj Rej o ziołach w tradycji leczniczej, [w:] Lek roślinny – historia i współczesność, t. 2: Leki roślinne w terapii od czasów starożytnych po współczesne. Zagadnienia teoretyczne i praktyczne, red. B. Płonka-Syroka, A. Syroka i K. Sudoł, Wrocław 2013, s. 95-110.
• Odrzywolska-Kidawa A., Historia medycyny ludowej. Leki pochodzenia zwierzęcego w zielniku Marcina Siennika z 1568 roku, „Biuletyn Informacyjny”, Komisja Historyczna Polskiej Akademii Nauk, Oddział w Katowicach, nr 13, 2016, s. 22-25.
• Odrzywolska-Kidawa A., Mikrokosmos „człowieka poczciwego” według Mikołaja Reja. Studia z antropologii kultury szlachty polskiej XVI w. Zdrowie – pożywienie – higiena, Częstochowa 2016.
• Odrzywolska-Kidawa A., Jedzenie i jego kulturowa rola Mikołaja Reja, [w:] Kuchnia i stół w komunikacji społecznej. Tekst, dyskurs, kultura, red. W. Żarski, T. Piasecki, Wrocław 2016, s. 581-592.
• Odrzywolska-Kidawa A., Krew zwierząt jako surowiec leczniczy według przepisów z zielnika Stefana Falimirza z 1534 roku, [w:] Leki i choroby odzwierzęce. Wykorzystywanie w terapii surowców odzwierzęcych i próby opanowania zagrożeń zdrowia zwierząt – wybrane zagadnienia, red. L. Wdowiak, B. Płonka-Syroka, A. Syroka, t. 2, Wrocław 2019, s. 59-78.
• Odrzywolska-Kidawa A., „Łajno po polsku gówno”. Koproterapia w tradycji i kulturze XVI w., [w:] Leki i choroby odzwierzęce, red. L. Wdowiak, B. Płonka-Syroka, A. Syroka, t. 1, Wrocław 2016, s. 65-83.
• Odrzywolska-Kidawa A., Piwo w kulturze życia codziennego (połowa XVI w.), [w:] Jedzą, piją, lulki palą. Używki w świetle źródeł archeologicznych i historycznych. Kulturowe aspekty korzystania z używek na przestrzeni dziejów, red. J. Żychlińska, A. Głowacka-Penczyńska, A. Klonder, t. 1, Bydgoszcz 2016, s. 109-124.
• Odrzywolska-Kidawa A., Praktyki magiczne w XVI w. i ich kontekst kulturowy, „Klio. Czasopismo poświęcone dziejom Polski i powszechnym” t. 53, 2020, 2, s. 107–132.
• Odrzywolska-Kidawa A., Upodobania smakowe szlachty polskiej w XVI w., [w:] Historia diety i kultury odżywiania, tom II, Praktyki żywieniowe w Europie w kontekście społeczno-kulturowym, red. B. Płonka-Syroka, A. Syroka, Wrocław 2020, s. 45-60.
• Odrzywolska-Kidawa A., Usage of the Medicinal Heritage of Avicenna by the Author of Polish Herbarium Marcin Siennik (1568), [w:] Afyon Ve İstanbul Uluslararasi Türk–İslam Tip Tarihi Ve Etiği Kongreleri (2018- 2019) Bildiri Kitabi, [Afyon and Istanbul International Turkish-Islamic Medical History and Ethics Congresses (2018-2019)], ed. B. Okka, A. D. Erdemir, Ö. Usmanbaş, Konya 2020, s. 397-410.
• Olszowska M., Rośliny Tatr i Babiej Góry w starych zielnikach, „Wierchy” R. 64, 1998, s. 245-248.
• Ochmański W., Staropolskie herbarze i zielniki jako źródło do dziejów roślin uprawnych, „Studia i Materiały z Dziejów Nauki Polskiej” Ser. B, 1967, z. 13, s. 4-29.
• Ochmański W., Wiedza rolnicza w Polsce od XVI do połowy XVIII wieku, Wrocław 1965.
• Ostrowski J., Rutkowski B., Herbal treatment of the urinary system diseases based on 16th and 17th century herbals in Poland, „Giornale italiano di nefrologia”, 2016, 33, s. 1-7.
• Pankowicz, A., Najstarszy polski druk z zakresu gospodarstwa wiejskiego (Piotr Krescentyn, Księgi o gospodarstwie... Kraków 1549 r.), „Zeszyty Naukowe Akademii Rolniczej w Krakowie”, Historia rolnictwa, cz. I: 1976, nr 117, s. 61-67.
• Pankowicz, A., Najstarszy polski druk z zakresu gospodarstwa wiejskiego (Piotr Krescentyn, Księgi o gospodarstwie... Kraków 1549 r.), „Zeszyty Naukowe Akademii Rolniczej w Krakowie”, Historia rolnictwa, cz. II: 1979, nr 150, s. 47-63.
• Pękacka-Falkowska K., Jeszke J., Wczesnonowożytna medycyna, historia naturalna i filozofia przyrody (XVI–XVIII w.): miejsca spotkania, miejsca konfliktu, „Medycyna Nowożytna” T. 24, 2018, Z. 3 (suplement), s. 5-9.
• Piekiełko-Zemanek A., Rola ilustracji w historii botaniki, „Kwartalnik Historii Nauki i Techniki” t. 31, 1986, nr 2, s. 505-522.
• Piotrowski W., Medycyna polskiego renesansu, Jawor 1995.
• Płonka-Syroka B., Od historiografii nauk przyrodniczych do antropologii wiedzy – kształtowanie się nowej dyscypliny badań, [w:] Antropologia wiedzy Perspektywy badawcze dyscypliny, red. B. Płonka-Syroka, Wrocław 2005, s. 13-46.
• Polonia typographica saeculi sedecimi. Zbiór podobizn zasobu drukarskiego tłoczni polskich XVI stulecia, Z. 6, Druga drukarnia Floriana Unglera 1521-1536: tablice 246-310, red. A. Kawecka-Gryczowa, oprac. H. Bułhak, Wrocław 1966.
• Polonia typographica saeculi sedecimi. Zbiór podobizn zasobu drukarskiego tłoczni polskich XVI stulecia, Z. 7, Druga drukarnia Floriana Unglera 1521-1536: tablice 311-365, red. A. Kawecka-Gryczowa, oprac. H. Bułhak, Wrocław 1970.
• Popiołek J., Pochodzenie bursztynu w opiniach polskich przyrodników do połowy XIX wieku, „Kwartalnik Historii Nauki i Techniki”, t. 50, 2005, nr 3/4, s. 135-148.
• Privilegia typographica polonorum: polskie przywileje drukarskie 1493-1793, oprac. i wyd. M. Juda, Lublin 2010.
• Raj D., Węglorz J., Lecznicze wykorzystanie żywności w epoce nowożytnej na przykładzie kuracji owsianej, [w:] Leki roślinne w terapii od czasów starożytnych po współczesne. Zagadnienia teoretyczne i praktyczne, red. B. Płonka-Syroka, A. Syroka, K. Sudoł, Wrocław 2013, s. 147-154.
• Raj D., Węglorz J., Wódka wódce nierówna. Problematyka leczniczych ekstraktów ziołowych w epoce nowo żytnej, „Klio. Czasopismo poświęcone dziejom Polski i powszechnym”, 2017, T. 43, Nr 4, s.69-84.
• Ratajczyk J., Obraz koguta w szesnastowiecznych zielnikach polskich, „Literatura Ludowa”, 2013, 1, s. 33-40.
• Rembieliński R., Kuźnicka B., Historia farmacji, Warszawa 1972, 1987.
• Roeske W., Materiały farmaceutyczne do historii botaniki i nauk pokrewnych w Polsce, „Studia i Materiały z dziejów Nauki Polskiej” seria B, 1967, z. 12, s. 31-65.
• Rostafiński J., Botanika i zoologia w Polsce od czasów najdawniejszych aż do otwarcia Szkoły Głównej w Warszawie, [w:] Polska w kulturze powszechnej: dzieło zbiorowe. Cz. 2, red. F. Koneczny, Kraków 1918, s. 268-279.
• Rostafiński J., Nasza literatura botaniczna XVI w. oraz jej autorowie i tłumacze, „Pamiętnik Akademii Umiejętności. Wydział Matematyczno-Przyrodniczy” t. XIV, 1888, s. 152-207.
• Rostafiński J., Porównanie tak zwanych zielników Falimirza, Spiczyńskiego i Siennika. „Pamiętnik Akademii Umiejętności. Wydział Matematyczno-Przyrodniczy” t. XIV, 1888, s. 116-151.
• Rostafiński J., Słownik polskich imion rodzajów oraz wyższych skupień roślin poprzedzony historyczną rozprawą o źródłach, Kraków 1900 (Materyały do Historyi Języka i Dyalektologii Polskiej; t. 1).
• Rostafiński J., Średniowieczna historya naturalna w Polsce, cz. 1-2, Kraków 1900.
• Rostański K., Szymon Syreniusz i jego dzieło, „Wiadomości Botaniczne” 41, 1997, nr 2, s. 7-12.
• Rostański K., Zemanek A., „Habent sua fata Libelli” czyli uwagi o egzemplarzach Zielnika (1613) Syreniusza zachowanych w Polsce, „Kwartalnik Historii Nauki i Techniki” t. 41,1996, nr 3-4, s. 159-188.
• Sikorska J., Schongauerowskie echo w Herbarzu Marcina Siennika, „Rocznik Muzeum Narodowego w Warszawie”, NS 37, 2012, s. 101-110.
• Sikorska J., „None of Us is this Zeuxis Heracleotes”: The Illustrational Dilemmas of Cracow Publishers, „Ikonotheka” 27, 2017, s. 171-186.
• Skalski J., Medycyna w Polsce od czasów najdawniejszych do upadku I Rzeczpospolitej, Warszawa 2016.
• Skoczylas-Stawska H., Hieronim z Wielunia – Spiczyński w badaniach naukowych i w dydaktyce uniwersyteckiej, „Rocznik Wieluński” 5, 2005, s. 157-170.
• Słownik biologów polskich, red. S. Feliksiak, Warszawa 1987.
• Snoch J., „Jako pawa upiec”: tekst kulinarny w renesansowym zielniku polskim, Warszawa 2018.
• Snoch J., Kilka uwag nad przepisem kulinarnym XVI wieku, [w:] Kuchnia i stół w komunikacji społecznej. Tekst, dyskurs, kultura, red. W. Żarski, T. Piasecki, Wrocław 2017, s. 201-208.
• Socha K., Typografia publikacji pochodzących z drukarń Uniwersytetu Jagiellońskiego 1674-1819, Kraków 2016.
• Spólnik A., Nazwy polskich roślin do XVIII wieku, Wrocław 1990.
• Spólnik A., Nazwy polskich roślin leczniczych w źródłach od XVI do XVIII wieku, [w:] Studia językoznawcze. Streszczenia prac doktorskich XII. Studia konfrontatywne i historia, red. W. Boryś, Wrocław 1988, s. 177–228.
• Spólnik A., Nazwy roślin afrodyzjaków w staropolskich herbarzach, [w:] Historia leków naturalnych, t. 4: Z historii i etymologii polskich nazw roślin leczniczych, red. B. Kuźnicka, Warszawa 1993, s. 51–59.
• Spólnik A., Zapożyczenia w polskim słownictwie botanicznym w źródłach do wieku XVIII, [w:] Język. Teoria – dydaktyka. Materiały IX Konferencji Młodych Językoznawców-Dydaktyków, red. M. Preyzner, Kielce 1990, s. 191–206.
• Staropolskie przepisy kulinarne: receptury rozproszone z XVI-XVIII w.: źródła drukowane, wyd. i oprac. J. Dumanowski, D. Dias-Lewandowska, M. Sikorska, Warszawa 2016.
• Stasiak A. M., Mitologizacja awifauny w pracach polskich humanistów, „Roczniki Humanistyczne”, t. 61, 2013, Tom poświęcony pamięci Janusza Andrzeja Droba, pod red. H. Wąsowicza, A. M. Sta siaka, B. Szadego, s. 83-95.
• Stasiak A. M., W obronie nowej historii kulturowej. W związku z próbami podważenia binarności w relacji kultura – natura, „Roczniki Humanistyczne”, t. 62 (2014), s. 201-208.
• Suchecka A., Sandomierski zielnik Marcina z Urzędowa, kanonika kolegiaty Narodzenia Najświętszej Marii Panny, „Zeszyty Sandomierskie. Biuletyn Towarzystwa Naukowego Sandomierskiego” 2013, nr 35, s. 10–16.
• Suchecka A., Giergiel T., Otwarcie Sandomierskiego Ogrodu Marcina z Urzędowa, „Wiadomości Botaniczne” 59, 2015, 3/4, s. 178–185.
• Suchecka A., Giergiel T., Podstawy rekonstrukcji sandomierskiego ogrodu Marcina z Urzędowa, [w:] Botanika – tradycja i nowoczesność. 57 Zjazd Polskiego Towarzystwa Botanicznego. Streszczenia referatów, Lublin 2016, s. 175.
• Suchecka A., Giergiel T., Właściwości lecznicze wina i uprawa winorośli według renesansowych zielników, [w:] Powrót do tradycji winiarskich ziemi sandomierskiej. Materiały konferencyjne, red. J. Suszyna, Sandomierz 2014, s. 22-72.
• Szafarczyk W., Wino jako płynny lek w świetle herbarzy staropolskich, [w:] Medicina antiqua, mediaevalis et moderna: historia, filozofia, religia, red. S. Konarska-Zimnicka, L. Kostuch, B. Wojciechowska, Kielce 2019, s. 201-209.
• Szafer W., Zarys historii botaniki w Krakowie na tle sześciu wieków Uniwersytetu Jagiellońskiego. Kraków 1964.
• Szczurek A., Moce tajemne kamieni w traktatach „O kamieniach drogich, na wiele rzeczy potrzebnych” Stefana Falimirza, Hieronima Spiczyńskiego i Marcina Siennika, „Literatura Ludowa”, R. 58, 2014, nr 6, s. 33–43.
• Szostak J., Farmakognozja, farmacja galenowa i aptekarstwo w renesansowych zielnikach polskich, Warszawa 2006.
• Szostak J., Lekoznawstwo i aptekarstwo w Polsce na podstawie analizy szesnastowiecznych zielników Stefana Falimirza, Hieronima Spiczyńskiego i Marcina Siennika. Praca doktorska, Wrocław 1975.
• Szostak J., Scientia de simplicis w pierwszych zielnikach polskich, „Archiwum Historii Medycyny” 43, 1980, nr 3, s. 265-287.
• Szostak J., Vademecum lecznictwa domowego z roku 1563, Brzezia Łąka 2016.
• Szostak J., Zielnik Hieronima Spiczyńskiego z roku 1542, „Ze Skarbca Kultury” Z. 30, 1978, s. 5-36.
• Szostak J., Zielnik Marcina Siennika z roku 1568, „Ze Skarbca Kultury” Z. 31, 1979, s. 5-48.
• Szostak J., Zielnik Stefana Falimirza z roku 1534, cz. I: „Ze Skarbca Kultury”, Z. 28, 1977, s. 7-50.
• Szostak J., Zielnik Stefana Falimirza z roku 1534, cz. II: „Ze Skarbca Kultury”, Z. 29, 1977, s. 4-42.
• Ulewicz T., Wśród impresorów krakowskich doby renesansu, Kraków 1977.
• Urbanik M., Historia Wydziału Farmaceutycznego w Krakowie (1947-2008), w: 225 lat farmacji na Uniwersytecie Jagiellońskim, red. Z. Bela, Kraków 2008, s. 315-359.
• Waracki M., Dentystyka w Rzeczypospolitej XVI–XVIII wieku w świetle zielników i poradników medycznych, [w:] Wśród córek Eskulapa. Szkice z dziejów medycyny i higieny w Rzeczypospolitej XVI--XVIII wieku, cz. I, red. A. Karpiński, Warszawa 2009, s. 103-184.
• Wasylikowa K., Zemanek A., Historia botaniki i archeobotanika w poszukiwaniu danych o użytkowaniu roślin w średniowiecznym Krakowie, „Analecta: studia i materiały z dziejów nauki” Tom 5, 1996, Numer 1 (9), s. 123-138.
• Waszyński E., Historia położnictwa i ginekologii w Polsce. Wrocław 2000.
• Wdowiak L., Piększydła propagowane w polskich herbarzach wydanych w XVI wieku, „Pomeranian Journal of Life Sciences” t. 63, 2017, nr 3, s. 52-60.
• Węglorz J., Metody terapeutyczne stosowane w medycynie nowożytnej na terenach Rzeczypospolitej w XVII i XVIII w. w kontekście charakterystyki wykorzystanych źródeł, „Historyka. Studia Metodologiczne”, t. 48, 2018, s. 95-109.
• Węglorz J., Staropolskie poradniki medyczne o zdrowiu i chorobach kobiet, [w:] Per mulierem… Kobieta w dawnej Polsce - w średniowieczu i w dobie staropolskiej, red. K. Justyniarska-Chojak, S. Konarska-Zimnicka, Warszawa 2012, s. 421-432.
• Węglorz J., Współpraca interdyscyplinarna i wprowadzenie podstaw metodologicznych oraz warsztatowych jako konieczność w badaniach nad historią medycyny, „Czasy Nowożytne” T. 30, 2017, s. 225-248.
• Węglorz J., Zdrowie, choroba i lecznictwo w społeczeństwie Rzeczypospolitej XVI-XVIII wieku, Toruń 2015.
• Wysocka F., Kilka słów o Zielniku Syreniusza, [w:] Język. Człowiek. Kultura. Rozprawy i artykuły. Księga Pamiątkowa poświęcona Profesorowi Marianowi Jurkowskiemu, red. B. Czopek-Kopciuch, Piotrków Trybunalski 2000, s. 143-149.
• Wysocka F., Polska terminologia lekarska do roku 1838. Anatomia. T. 1: Proste prymarne nazwy nie motywowane, Wrocław 1980.
• Wysocka F., Polska terminologia lekarska do roku 1838. Anatomia. T: 2: Jednowyrazowe nazwy motywowane, Kraków 1994.
• Wysocka F., Polska terminologia lekarska do roku 1838. Anatomia. T. 3: Nazwy dwuwyrazowe, Kraków 2007.
• Wysocka F., Polska terminologia lekarska do roku 1838. Anatomia. T. 4: Nazwy wielowyrazowe, Kraków 2013.
• Wysocka F., Zarys historii polskiej literatury medycznej i piśmiennictwa medycznego do początków XIX wieku, Piotrków Trybunalski 1999.
• Zaborowska B., Pomoc przy porodach w Rzeczypospolitej w epoce nowożytnej w świetle zielników i poradników medycznych, [w:] Wśród córek Eskulapa. Szkice z dziejów medycyny i higieny w Rzeczypospolitej XVI-XVIII wieku, cz. I, red. A. Karpiński, Warszawa 2009, s. 279-312.
• Zemanek A., Bibliografia botaniki w Uniwersytecie Jagiellońskim (1532-1917), Kraków 1988.
• Zemanek A., Botanika renesansu w świetle współczesnej nauki, „Wiadomości Botaniczne” 41, 1997, z. 1, s. 7-20.
• Zemanek A., Historia botaniki i innych nauk, [w:] Józef Rostafiński: botanik i humanista, red. A. Zemanek, Kraków 2000, s. 181-200.
• Zemanek A., Historia botaniki w Polsce - stan badań i perspektywy rozwoju, „Kwartalnik Historii Nauki i Techniki” t. 37, 1992, nr 4, s. 44-45.
• Zemanek A., Odnalezienie prawdopodobnych śladów pierwszego polskiego zielnika królewny Anny Wazówny, „Kwartalnik Historii Nauki i Techniki” t. 41, 1996, nr 3-4, s. 197-206.
• Zemanek A., Polskie nazewnictwo botaniczne, [w:] Józef Rostafiński: botanik i humanista. red. A. Zemanek, Kraków 2000, s. 213-224.
• Zemanek A., Renaissance botany and modern science, [w:] Studies in Renaissance botany ed. Z. Mirek, A. Zemanek, Kraków 1998 (Polish Botanical Studies. Guidebook Series No. 20), s. 9-47.
• Zemanek A., Studia nad Zielnikiem (1613) Syreniusza, „Kwartalnik Historii Nauki i Techniki” t. 41, 1996, nr 3-4, s. 157-158.
• Zemanek A., Z dziejów botaniki renesansu - padewskie inspiracje polskich zielnikarzy, „Kwartalnik Historii Nauki i Techniki” t. 41, 1996, nr 1, s. 31-58.
• Zielnik, [w:] Encyklopedia książki, T. 2, K-Z, red. A. Żbikowska-Migoń i M. Skalska-Zlat, Wrocław 2017, s. 672-673.
• Zielnik Syreniusza: druk czcionką współczesną, T. 1-5, Krosno 2017.
• Żurkowa R., Wokół Zielnika Szymona Syreniusza, „Rocznik Biblioteki PAN w Krakowie”, R.
• 30, 1985, s. 169-183.

Identifiers

DOI

10.36121/asuchecka.17.2020.2.199