Kino mocnego uderzenia. Polska muzyka rockowa w polskim filmie dokumentalnym lat 60. i 70.

• Authors: Piotr Pławuszewski

Title variants

EN

The Cinema of "Big Beat". Polish Rock Music in Polish Documentary Films of the Sixties and Seventies

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Polska muzyka rockowa to, rzecz jasna, przede wszystkim konkretni artyści i ich dźwiękowo-tekstowa twórczość (której początki datuje się na przełom lat 50. i 60.). Ta trwająca już ponad półwiecze historia ma jednak wartego wspomnienia sekundanta – jest nim kino dokumentalne. Artykuł prezentuje przejawy tego muzyczno-filmowego spotkania w latach 60. i 70., kiedy polski bigbit rozwijał się, przybierał coraz ambitniejsze formy, ale też przeżywał okresy kryzysu. Film dokumentalny pewne aspekty tych zjawisk zapisał na taśmie – zarówno w postaci reportaży Polskiej Kroniki Filmowej, jak i krótkometrażowych produkcji (wyróżniają się tu „Mocne uderzenie. Opus II” Andrzeja Trzosa i Krzysztofa Szmagiera oraz „Sukces” Marka Piwowskiego). Choć materiał badawczy nie jest obfity ilościowo, to przyjrzenie mu się z perspektywy analityczno-historycznej prowadzi do wielu ciekawych odkryć, będących też koniecznym punktem wyjścia dla namysłu nad kolejnymi dekadami styku polskiego rocka i dokumentu.

EN

Polish rock music of course means certain artists and their work in text and sound (dating back to the turn of the 1950s and 1960s). Polish Rock, now over half a century old, has a worthy companion in documentary film. The article presents the meeting points of Rock and film during the 1960s and 1970s, when Polish rock music was developing, taking on most ambitious forms, but when it also experienced moments of crisis. Some aspects of this were recorded in documentaries – both in the form of the Polish newsreel and short documentaries (especially „Big Beat. Opus II” by Andrzej Trzos and Krzysztof Szmagier and „Success” by Marek Piwowski). Although research material is not abundant in quantity, its analysis taking into account its historical context leads to many interesting discoveries, which are a necessary starting point for further reflection on successive decades of coexistence of Polish rock music and the documentary.

Keywords

PL

polski rock; rock; film dokumentalny; Polskie kino

EN

Polish music; rock music; Polish rock; documentary

• Publisher: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
• Journal: Kwartalnik Filmowy
• Year: 2015
• Issue: 91 Film między muzyką pop a popkulturą
• Pages: 105-120

Contributors

author

Piotr Pławuszewski

• Katedra Filmu, Telewizji i Nowych Mediów, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza

References

• „Mocne uderzenie – opus II”. „Magazyn Filmowy” 2 (1968). 10.
• „Niemen i sukces”. „Magazyn Filmowy” 22 (1968). 15.
• „Niemen na ekranie”. „Ekran” 28 (1968). 2.
• „Tadeusz Nalepa” (rozmowa T. Nalepy z M. Szabłowską). In: M. Szabłowska. Cały ten big beat. Łódź: Wydawnictwo Opus, 1993.
• „Zło na mnie krzyczy (Marek Różański jr rozmawia z Czesławem Niemenem)”, http://wloclawskie24.pl/articles/6144-zlo-na-mnie-krzyczy-szosta-rocznica-smierci-czeslawa-niemena (accessed: 06.04.2015).
• Dorobek, Andrzej. „Na początku był bigbit”. „Kino” 11 (2004). 68-70.
• Gaszyński, Marek. Mocne uderzenie, część pierwsza. Czerwono-Czarni. Warszawa: Prószyński i S-ka, 2008.
• Karewicz, Marek. Big Beat. Kraków: Wydawnictwo Sine Qua Non, 2014.
• Kisielewski „Kisiel”, Stefan. „Reportaż z upału”. In: Lata pozłacane, lata szare. Wybór felietonów z lat 1945-1987. Kraków: Znak, 1989.
• Królikowski, Wiesław. „1959-1979”. „Jazz” 11 (1979). 16-17.
• Królikowski, Wiesław. „SBB: po kryzysie”. „Jazz” 12 (1979). 16.
• Królikowski, Wiesław. Breakout absolutnie. Warszawa: Wydawnictwo Iskry, 2008.
• Michalski, Dariusz. Trzysta tysięcy gitar nam gra. Historia polskiej muzyki rozrywkowej 1958-1973. Warszawa: Wydawnictwo Iskry, 2014.
• Passent, Daniel. „A rachunki odrobione?”. „Polityka” 38 (1959). 2.
• Radoszewski, Roman. Czesław Niemen. Kiedy się dziwić przestanę…. Warszawa: Wydawnictwo Iskry, 2004.
• Walicki, Franciszek. Epitafium na śmierć rock’n’rolla. Sopot: Fundacja „Sopockie Korzenie”, 2012.
• Walser, Robert. “The Rock and roll era”. In: The Cambridge History of American Music, D. Nicholls (ed.). Cambridge: Cambridge University Press, 1998.
• Waschko, Roman. „’Problem’ Czerwono-Czarnych”. „Sztandar Młodych” 29 (1962). 4.
• Węsierski, B. „Młode talenty grają i śpiewają”. „Filipinka” 1963, nr 16, s. 16