Pozycja konkurencyjna nowych państw członkowskich UE w handlu towarami zaawansowanymi technologicznie

• Authors: Ambroziak Łukasz

Title variants

EN

The Competitive Position of New Member States of European Union in the Trade in Technologically Advanced Goods

RU

Конкурентная позиция новых стран – членов ЕС в торговле высокотехнологичными товарами

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Celem artykułu jest ocena pozycji konkurencyjnej dziesięciu nowych państw członkowskich UE z obszaru Europy Środkowo-Wschodniej w handlu produktami wysokiej i średniowysokiej techniki w latach 1995–2011. Pozycja konkurencyjna w handlu tymi produktami jest uznawana za jeden ze wskaźników innowacyjności gospodarki. Oceny tej pozycji dokonano z wykorzystaniem takich mierników, jak: udział produktów wysokiej i średniowysokiej techniki w eksporcie, saldo obrotów handlowych tymi produktami, wskaźnik pokrycia importu eksportem oraz wskaźnik ujawnionych przewag komparatywnych. Wymienione wskaźniki obliczono na podstawie statystyk handlowych w kategoriach wartości dodanej, a dla porównania także na podstawie tradycyjnych statystyk. Źródłem danych była baza World Input-Output Database (WIOD), zawierająca światowe tablice przepływów międzygałęziowych dla badanego okresu. Przeprowadzone badanie wykazało, iż analizowane kraje wyraźnie różniły się pod względem poziomu konkurencyjności w handlu produktami wysokiej i średniowysokiej techniki, a tym samym innowacyjności gospodarek. W latach 1995–2011 pozycja konkurencyjna wszystkich krajów tej grupy umocniła się. Jednakże tylko czterem krajom, tj. Węgrom, Czechom, Słowacji i Słowenii, udało się osiągnąć przewagi konkurencyjne w handlu produktami wysokiej i średniowysokiej techniki. Słabo w tym zestawieniu wypadła zaś Polska.

EN

The aim of the paper was to assess the competitive position of ten new EU member states of Central Eastern Europe in the trade in high and medium-high technology goods in the period 1995–2011. The competitive position in the trade in such goods is considered as an indicator of the country’s innovativeness. The assessment of this position of individual countries of the group was based on several measures, such as: the share of high and medium-high technology products in exports, trade balance in such goods, export/import ratio, and index of revealed comparative advantages. These indicators have been calculated in terms of value added and, for a comparison, in terms of gross trade flows. The data was taken from World Input-Output Database (WIOD), which includes worldwide input-output tables for the analyzed period. The research has shown that the analyzed group of countries was quite differentiated as regards their competitiveness in trade in high and medium-high technology goods, which reflects the degree of innovativeness of their economies. In the analyzed period, the competitive position in the international trade of all the countries in the group was strengthened, but only four countries (Hungary, the Czech Republic, the Slovak Republic, and Slovenia) have succeeded in reaching competitive advantages in trade in technologically advanced goods while the position of Poland in this ranking has been relatively weak.

RU

Целью статьи является оценка конкурентной позиции десяти новых государств – членов ЕС, находящихся в Центрально-Восточной Европе, в торговле высокотехнологичными и среднетехнологичными продуктами в период 1995–2011 гг. Конкурентная позиция в торговле этими продуктами считается одним из показателей инновационного характера экономики. Оценка этой позиции была проведена с использованием таких показателей, как: доля высокотехнологичных и среднетехнологичных продуктов в экспорте, сальдо торгового оборота этими продуктами, показатель покрытия импорта экспортом, а также показатель выявленных компаративных преимуществ. Названные показатели были рассчитаны на основании данных статистики товарооборота в категориях добавочной стоимости, а для сравнения также на основе традиционной статистики. Источником данных была база World Imput-Output Database (WIOD), содержащая мировые таблицы межотраслевых потоков для заданного периода. Проведенное исследование выявило, что анализируемые страны заметно различались с точки зрения уровня конкурентоспособности в торговле высоко- и среднетехнологическими продуктами и, следовательно, уровня инновационности экономик. В 1995–2011 гг. конкурентная позиция всех стран этой группы укрепилась. Однако только четырем странам, а именно Венгрии, Чехии, Словакии и Словении удалось достичь конкурентных преимуществ в торговле высоко- и среднетехнологичными продуктами. Польша в этом плане выглядит неудовлетворительно.

Keywords

EN

competitive position; new EU member states; high and medium-high technology products

• Publisher: Komitet Nauk Ekonomicznych PAN, Polskie Towarzystwo Ekonomiczne
• Journal: Ekonomista
• Year: 2017
• Issue: 5
• Pages: 506-526

Contributors

author

Ambroziak Łukasz

• Dr Łukasz Ambroziak – Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej-Państwowy Instytut Badawczy oraz Instytut Badań Rynku, Konsumpcji i Koniunktur

References

• Ambroziak Ł., FDI and Intra-Industry Trade: Theory and Empirical Evidence from the Visegrad Countries, „The International Journal of Economics and Business Research” 2012, nr 4.
• Białowąs T., Umiędzynarodowienie produkcji a rzeczywista przewaga komparatywna krajów Unii Europejskiej w światowym handlu towarowym, „Studia Prawno-Ekonomiczne” 2014, nr 92.
• European Commission, Innovation Union Scoreboard 2016.
• Foster-McGregor N., Stehrer R., Value Added Content of Trade: A Comprehensive Approach, „Economics Letters” 2013, vol. 120.
• Gorynia M., Teoretyczne aspekty konkurencyjności, w: Kompendium wiedzy o konkurencyjności, red. M. Gorynia, E. Łaźniewska, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 2009.
• Johnson R.C., Noguera G., Accounting for Intermediates: Production Sharing and Trade in Value-added, „Journal of International Economics” 2012, nr 86(2).
• Koopman R. i in., Give Credit to Where Credit Is Due: Tracing Value Added in Global Production Chains, NBER Working Papers Series, 2010, nr 16426.
• Koopman R., Wang Z., Wei S-J., Tracing Value-Added and Double Counting in Gross Exports, „American Economic Review” 2014, nr 104(2).
• Landesmann M., Leitner S.M., Competitiveness of the European Economy, wiiw Research Report, 2015, nr 401.
• Misala J., Wymiana międzynarodowa i gospodarka światowa. Teoria i mechanizmy funkcjonowania, SGH, Warszawa 2005.
• Misala J., Międzynarodowa konkurencyjność gospodarki narodowej, PWE, Warszawa 2011.
• Nagengast A.J., Stehrer R., Collateral Imbalances in Intra-European Trade? Accounting for the Differences between Gross and Value Added Trade Balances, ECB Working Paper Series, 2014, nr 1695.
• OECD, ISIC REV. 3 Technology Intensity Definition, Directorate for Science, Technology and Industry Economic Analysis and Statistics Division, 7 July, 2011, http://www.oecd.org/sti/inno/48350231.pdf (dostęp 12.06.2013).
• Stehrer R., Accounting Relations in Bilateral Value Added Trade, wiiw Working Paper, 2013, nr 101.
• Stehrer R., Foster N., de Vries G., Value added and Factors in Trade: A Comprehensive Approach, wiiw Working Paper, 2012, nr 80.
• Stehrer R., Trade in Value Added and the Value Added in Trade, wiiw Working Paper, 2012, nr 81.
• Timmer M.P. i in., An Illustrated User Guide to the World Input–Output Database: the Case of Global Automotive Production, „Review of International Economics” 2015, nr 23.
• Timmer M.P. i in., Fragmentation, Incomes and Jobs: An Analysis of European Competitiveness, „Economic Policy” 2013, nr 28(76).
• Wancio A., Bezpośrednie inwestycje zagraniczne i ich rola w awansie innowacyjnym Chin, w: Inwestycje zagraniczne w Polsce 2011–2013, red. J. Chojna, IBRKK, Warszawa 2013b.
• Wancio A., Wpływ bezpośrednich inwestycji zagranicznych na innowacyjność gospodarek wschodzących. Przypadek Indii, rozprawa doktorska niepublikowana, Szkoła Główna Handlowa, Warszawa 2013a.