Postawy rodzicielskie samotnych matek dzieci z autyzmem oraz matek dzieci neurotypowych

• Authors: Gosztyła Elżbieta , Trubiłowicz Elżbieta

Title variants

EN

Parental attitudes of single mothers of children with autism and mothers of neurotypical children

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Kompetencje wychowawcze rodzica stają się szczególnie istotne w sytuacji, gdy wychowuje dziecko samotnie, ale także wtedy, kiedy rozwój dziecka jest niestandardowy. Podstawą tych kompetencji są właściwe postawy rodzicielskie. Celem badań była próba odpowiedzi na pytanie: czy postawy rodzicielskie samotnych matek dzieci z zaburzeniem ze spektrum autyzmu różnią się istotnie od postaw samotnych matek dzieci neurotypowych? W badaniu wzięło udział 51 matek dzieci z autyzmem oraz 32 matki dzieci o prawidłowym rozwoju. Zarówno w przypadku kobiet samodzielnie wychowujących dzieci ze spektrum autyzmu, jak i dzieci neurotypowe, ich postawy rodzicielskie charakteryzowały się niską autonomią i – równocześnie – wysoką niekonsekwencją. Ponadto, matki dzieci ze spektrum autyzmu cechowało nieco większe natężenie postawy ochraniającej oraz wymagającej. Stwierdzono także interesujące różnice dotyczące korelacji postaw rodzicielskich matek z obu grup z natężeniem określonych cech ich osobowości.

EN

The parent’s upbringing competencies become particularly important when he or she is bringing up a child alone but also when the child’s development is nonstandard. The basis of these competencies is appropriate parental attitude. The aim of the study was to attempt to answer the question of whether or not parental attitudes of single mothers of children with autism spectrum disorders differ significantly from the attitudes of mothers of neurotypical children. The participants in the study were 51 mothers of children with autism and 32 mothers of children with normal development. Both in the case of single mothers bringing up children with autism spectrum disorders and in those bringing up neurotypical children, parental attitudes were characterized by autonomy and – at the same time – by high inconsistency. Moreover, mothers of children with autism spectrum disorders exhibited slightly higher intensity of protective–demanding attitude. The study also revealed interesting differences in the correlations of parental attitudes of mothers from both groups with the levels of particular personality traits.

Keywords

PL

postawy rodzicielskie, samotne rodzicielstwo, zaburzenie ze spektrum autyzmu

EN

parental attitudes, single parenting, autism spectrum disorder

• Publisher: Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
• Journal: Kultura – Przemiany – Edukacja
• Year: 2017
• Volume: 5
• Pages: 169-180

Dates

published

2017

Contributors

author

Gosztyła Elżbieta

• Uniwersytet Rzeszowski

author

Trubiłowicz Elżbieta

• Fundacja „Młyn Przemian”

References

• Altiere M. J., von Kluge S., Searching for acceptance: Challenges encountered while raising a child with autism, „Journal of Intellectual & Developmental Disability” 2009, nr 34. AmirkhanJ. H., Risinger R. T., Swickert R. J., Extraversion: A „Hidden” Personality Factor in Coping?, „Journal of Personality” 1995, nr 63. Braun-Gałkowska M., Poznawanie systemu rodzinnego, Wydawnictwo KUL, Lublin 2007. Braun-Gałkowska M., W tę samą stronę. Książka dla nauczycieli o wychowaniu i lekcjach wychowawczych, Wydawnictwo Krupski i S-ka, Warszawa 1994. Connor-Smith J. K., Flachsbart C., Relations Between Personality and Coping: A Meta- Analysis, „Journal of Personality & Social Psychology” 2007, nr 93. Gosztyła T., Trubiłowicz E., Samotne rodzicielstwo w doświadczeniu matek dzieci z autyzmem, „Człowiek – Niepełnosprawność – Społeczeństwo” 2017, nr 35. Jankowska A., Włodarczyk A., CampbellC., Shaw S., Parental attitudes and personality traits, self-efficacy, stress, and coping strategies among mothers of children with cerebral palsy, „Health Psychology Report” 2015, nr 3. Kitanović T., Phenomenon of divorce in the modern world, „Balkan Social Science Review” 2015, nr 6. McCrae R. R., Costa P. T., Personality trait structure as a human universal, „American Psychologist” 1997, nr 52. Pisula E., Rodzice dzieci z autyzmem, PWN, Warszawa 2012. Plopa M., Psychologia rodziny. Teoria i badania, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2005. PlopaM., Więzi w małżeństwie i rodzinie. Metody badań, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2008. Racław M., Trawkowska D., Samotne rodzicielstwo. Między diagnozą a działaniem, Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich, Warszawa 2013. Rembowski J., Rodzina w świetle psychologii, WSiP, Warszawa 1986. Roe A., Early determinants of vocational choice, „Journal of Counseling Psychology” 1957, nr 3. Roe A., Siegelman M., A Parent-Child Relations Questionnaire, „Child Development” 1963, nr 2. Schendel D. E., DiGuiseppi C., Croen L. A., Fallin M. D., Reed P. L., Schieve L. A.,… Yeargin-Allsopp M., The Study to Explore Early Development (SEED): A Multisite Epidemiologic Study of Autism by the Centers for Autism and Developmental Disabilities Research and Epidemiology (CADDRE) Network, „Journal of Autism and Developmental Disorders” 2012, nr 42, s. 2121–2140. ShobanaM., Saravanan C., Comparative Study on Attitudes and Psychological Problems of Mothers towards Their Children with Developmental Disability, „East Asian Archives of Psychiatry” 2014, nr 24. Sorokowska A., Słowińska A., Zbieg A., Sorokowski P., Polska adaptacja testu Ten Item Personality Inventory (TIPI) – TIPI-PL– wersja standardowa i internetowa, WrocLab, Instytut Psychologii, Uniwersytet Wrocławski, Wrocław 2014. Wills C. D., DSM-5 and Neurodevelopmental and Other Disorders of Childhood and Adolescence, „Journal of the American Academy of Psychiatry and the Law” 2014, nr 42. Ziemska M., Postawy rodzicielskie i ich wpływ na osobowość dziecka, [w:] Rodzina i dziecko, red. M. Ziemska, PWN, Warszawa 1986. Ziemska M., Postawy rodzicielskie, Wiedza Powszechna, Warszawa 1973. Ziemska M., Rodzina a osobowość, Wiedza Powszechna, Warszawa 1979.

Identifiers

DOI

10.15584/kpe.2017.5.10

ISSN

2300-9888

EISSN

2544-1205