O popularnych, lecz dyskusyjnych ćwiczeniach języka w przypadku obwodowych zaburzeń artykulacji

• Authors: Pluta-Wojciechowska Danuta , Sambor Barbara

Title variants

EN

About Popular Though Disputable Tongue Exercises in Case of Peripheral Articulatory Speech Disorders

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Autorki przedstawiają fizjologię artykulacji wybranych głosek języka polskiego, a także dokonują rewizji przydatności popularnych w polskiej logopedii ćwiczeń języka typu: liczenie ząbków, koci grzbiet, rulonik, wznoszenie języka w kierunku nosa, w kierunku policzków itp. – z punktu widzenia usprawniania realizacji fonemów. W artykule zostaje również uporządkowana wiedza na temat motoryki prymarnej i sekundarnej języka, a także podstawowa wiedza dotycząca budowy i fizjologii języka.

EN

The authors present the physiology of the articulation of selected sounds in the Polish language. They also revise the usefulness of popular tongue exercises (e.g. teeth counting, “cat’s back”, tongue rolling, touching the nose with the tip of the tongue, and pushing the cheeks) from the perspective of articulation therapy. The article also introduces and organizes information concerning primary and secondary tongue movements, as well as basic facts about tongue anatomy and physiology.

Keywords

PL

obwodowe zaburzenia artykulacji; dyslalia obwodowa; czynności prymarne; ćwiczenia narządów artykulacyjnych; fizjologia artykulacji

EN

peripheral articulatory speech disorders; primary functions; oral motor exercises; physiology of articulation

• Publisher: Polskie Towarzystwo Logopedyczne
• Journal: Logopedia
• Year: 2018
• Volume: 47
• Issue: 1
• Pages: 267-278

Dates

published

2020-06-28

Contributors

author

Pluta-Wojciechowska Danuta

• Uniwersytet Śląski, Katowice, Zakład Socjolingwistyki i Społecznych Praktyk Komunikowania

author

Sambor Barbara

• Akademia Sztuk Teatralnych im. S. Wyspiańskiego, Kraków, Uniwersytet Śląski, Katowice, Zakład Lingwistyki Tekstu i Dyskursu

References

• Bunton K., 2008, Speech versus Nonspeech: Different Tasks, Different Neural Organization.
• Forrest K., 2002, Are oral-motor exercises useful in treatment of phonological/articulation disorders?, Seminars in Speech and Language, 23, s. 15–25.
• Gick B., Wilson I., Koch K., Cook C., 2004, Language-Specific Articulatory Settings: Evidence from Inter-Utterance Rest Position, „Phonetica”, 61, s. 220–233.
• Grossman J., 1997, Ćwiczenia zabawowe w rehabilitacji dzieci z rozszczepami podniebienia, „Postępy Rehabilitacji”, t. 11, z. 1.
• Hiiemae K.M., Palmer J.B., 2003, Tongue movements in feeding and speech, „Critical Reviews in Oral Biology & Medicine”, 14 (6), s. 413–429.
• Lof G., 2003, Oral motor exercises and treatment outcomes. Perspectives on Language, „Learning and Education”, 10 (1), s. 7–12.
• Lof G., 2008, Controversies surrounding nonspeech oral motor exercises for childhood speech disorders. Seminars in speech and language, Nov; 29(4), s. 253–5.
• Lof G., 2009, The nonspeech-oeral motor exercise phenomenon in speech pathology practice, [w:] Children’s speech sound disorders, red. C. Bower, Oxford, s. 181–184.
• Mackiewicz B., 2001, Odwzorowanie czynności pokarmowych w ruchach artykulacyjnych, „Logopedia”, 29, s. 91.
• Mackiewicz B., 2002, Dysglosja jako jeden z objawów zespołu oddechowo-połykowego, Gdańsk.
• Michalak-Widera I., 2011, Śmieszne minki dla chłopczyka i dziewczynki – ćwiczenia usprawniające wymowę, Katowice.
• Morkowska E., Żmuda-Trzebiatowska K., 2008, Język hop do góry! Ćwiczenia logopedyczne dla dzieci, Seventh Sea.
• Ostapiuk B., 2005, Logopedyczna ocena ruchomości języka, [w:] Logopedia. Teoria i praktyka, red. M. Młynarska, T. Smereka, Wrocław 2005, s. 299–306.
• Ostapiuk B., 2013a, Dyslalia. O badaniu jakości wymowy w logopedii, Szczecin.
• Ostapiuk B., 2013b, Dyslalia ankyloglosyjna. O krótkim wędzidełku języka, wadliwej wymowie i skuteczności terapii, Szczecin.
• Pluta-Wojciechowska D., 2011, O ćwiczeniach tak zwanej pionizacji języka, [w:] Biologiczne uwarunkowania rozwoju mowy i myślenia, t. 2, red. M. Michalik, Kraków, s. 209–222.
• Pluta-Wojciechowska D., 2009, Połykanie jako jedna z niewerbalnych czynności kompleksu ustno-twarzowego, „Logopedia” 38, s. 119–148.
• Pluta-Wojciechowska D., 2011, Mowa dzieci z rozszczepem wargi i podnie-bienia, Kraków.
• Pluta-Wojciechowska D., 2013, Zaburzenia czynności prymarnych i artykulacji. Podstawy postępowania logopedycznego, Bytom.
• Pluta-Wojciechowska D., 2015, Zaburzenia czynności prymarnych i artykulacji. Podstawy postępowania logopedycznego, Wydanie II poprawione i poszerzone, Bytom.
• Pluta-Wojciechowska D., 2017a, Dyslalia obwodowa. Diagnoza i terapia logopedyczna wybranych form zaburzeń, Bytom.
• Pluta-Wojciechowska D., 2014/2015, Prototypowe doświadczenia orofacjalne, „Logopedia” 43/44, s. 43–62.
• Pluta-Wojciechowska D., 2006, Zaburzenia mowy u dzieci z rozszczepem wargi i podniebienia. Badania–Teoria–Praktyka, Bielsko-Biała.
• Pluta-Wojciechowska D., 2010, Podstawy patofonetyki mowy rozszczepowej. Dyslokacje, Bytom.
• Pluta-Wojciechowska D., 2018 (2), O „czarach i sztuczkach” podczas wywoływania głosek w przypadku dyslalii obwodowej. Wyniki wstępnych badań efektywności terapii za pomocą SMURF, „Logopedia” [w druku].
• Pluta-Wojciechowska D., Sambor B., 2017, Pomiędzy słowem, frazą i zdaniem, czyli o śródwymawianiowej pozycji artykulacyjnej zwanej Inter-Speech u osób z i bez dyslalii obwodowej, Gdańsk, s. 169–189.
• Pluta-Wojciechowska D., 2019, Efektywność terapii dyslalii. Logopedyczno-lingwistyczna analiza wyników badań, Katowice, [w druku].
• Pluta-Wojciechowska D., Sambor B., 2016, O różnych typach wędzidełka języka, ich ocenie i interpretacji wyników badań w logopedii, „Logopedia” 45, s. 123–155.
• Powell T. W., 2008, An integrated evaluation of nonspeech oral motor treatments, „Language, Speech, and Hearing Services in Schools”, 39, s. 422–427.
• Psaume J., Malek R., Mousset M.R., Trichet Ch., Martinez H., 1986, Technique et résultats du traitement total précoce des fentes labio-palatines, „Folia Phoniat.” 38, s. 176–220.
• Rocławski B., 2001, Podstawy wiedzy o języku polskim dla glottodydaktyków, pedagogów, psychologów i logopedów, Gdańsk.
• Ruscello D.M., 2008, Nonspeech oral motor treatment issues in children with developmental speech sound disorders, „Language, Speech, and Hearing Services in Schools”, 39, s. 380–391.
• Sambor B., 2014/2015, Zaburzone wzorce połykania i pozycji spoczynkowej języka a budowa artykulacyjna głoskowych realizacji fonemów u osób dorosłych, „Logopedia” 43, s. 149–188.
• Sambor B., 2015, Mówienie z tzw. szczękościskiem – fakty i mity, [w:] Diagnoza i terapia zaburzeń realizacji fonemów, red. D. Pluta-Wojciechowska, Katowice, s. 157–174.
• Sambor B., 2016, Logopedyczne badanie młodych adeptów sztuki aktorskiej, [w:] Logopedia artystyczna, red. S. Milewski i B. Kamińska, Gdańsk, s. 460–485.
• Sambor B., 2017, Skaza dykcyjna czy wada wymowy? Analiza badań realizacji fonemów spółgłoskowych u młodych adeptów sztuki teatralnej. Praca doktorska: promotor: dr hab. prof. UŚ. Danuta-Pluta Wojciechowska, Katowice.
• Serrurier A., Badin P., Barney A., Boë L.-J., Savariaux C., 2012, Comparative articulatory modelling of the tongue in speech and feeding, „Journal of Phonetics”, 40(6), s. 745–763.
• Szłapa K., 2005, Cmokaj, dmuchaj, parskaj, chuchaj. Ćwiczenia oddechowe i artykulacyjne dla najmłodszych, Gdańsk.