Przekształcanie Porządku. Osiecka Performatyzacja Sztuki Według Jana Dobkowskiego

• Authors: Leśniewska Anna Maria

Title variants

EN

Transformation of Order. Introducing the Performisation of Art at Osieki According to Jan Dobkowski

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Działania performatywne, a wśród nich wystąpienia Jana Dobkowskiego, stały się instrumentem badania rzeczywistości, które były obecne na plenerach w Osiekach w latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych XX wieku przyczyniając się do dookreślenia postawy artystów. Strategia twórcza Dobkowskiego polegała na radykalnym powrocie do zasad naturalnej egzystencji, stanowiącej źródło ludzkich odczuć i uniesień, których rola i znaczenie zostały w pełni docenione za sprawą neoawangardowego przesunięcia ze sztuki ku twórczości, gdzie autoteliczne wartości sztuki zostały zastąpione ekspozycją własnej tożsamości. Wielokrotnie powtarzany przez Dobkowskiego postulat potrzeby nawiązania organicznego związku z przyrodą, prowadził do odnalezienia drogi, mającą siłę reorientacji sensu istnienia, której towarzyszyła eutrapelia. Pojęcie to, polega na umiejętności bawienia się. Choć przedmiotem eutrapelii jest chęć zabawy i wypoczynku z zachowaniem równomierności pomiędzy nimi, to jednak eutrapelia nie jest celem samym w sobie. Przede wszystkim ma wspomagać regenerację sił witalnych, które służą usprawnieniu umiejętności zabawy. Ma być wsparciem intelektualnym pozwalającym realizować powzięte cele/zadania. Dzięki temu wydaje się możliwym uczynienia za jej sprawą jednym z tropów opisujących możliwość afektywnej transformacji, z jednej strony wpływającej na zmiany ram pojmowania żartobliwości w sztuce, a z drugiej otwartości na nowe procedury sztuki wobec zindoktrynowanej rzeczywistości.

Keywords

PL

Stefan Morawski; neoawangarda; kamp; Jan Dobkowski; dowcip; eutrapelia; Spotkania Artystów; Naukowców i Teoretyków Sztuki w Osiekach

EN

Stefan Morawski; neo avant-garde; camp; Jan Dobkowski; humor; eutrapelia; The Meeting of Artists; Scientists and Theoreticians of Art in Osieki

• Publisher: Akademia Sztuk Pięknych w Gdańsku
• Journal: Sztuka i Dokumentacja
• Year: 2018
• Issue: 18
• Pages: 59-72

Contributors

author

Leśniewska Anna Maria

• Państwowa Wyższa Szkoła Filmowa, Telewizyjna i Teatralna im. Leona Schillera w Łodzi

References

• Bergson, Henri. Śmiech. Esej o komizmie. Tłum. Stanisław Cichowicz. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1977.
• Czapliński, Przemysław. „Kamp – gry antropologiczne.” Teksty Drugie 5 (2012): 11-32.
• Eco, Umberto. Dzieło otwarte. Forma i nieokreśloność w poetykach współczesnych. Tłum. Jadwiga Gałuszka et al. Warszawa: Czytelnik, 1973.
• Gołębiewska, Maria. „Kamp jako postawa estetyczna - o postmodernistycznych uwikłaniach.” Sztuka i Filozofia 17 (1999): 27-48.
• Huizinga, Johan. Homo Ludens. Zabawa jako źródło kultur. Tłum. Maria Kurecka i Witold Wirpsza. Warszawa: Aletheia, 1985.
• Hurley Matthew M., Daniel C. Dennett i Reginald B. Adams Jr. Red. I Tłum. Rafał Śmietana.
• Filozofia dowcipu: humor jako siła napędowa umysłu. Kraków: Copernicus Center Press, 2016.
• Informator I Międzynarodowego Studium Pleneru Koszalińskiego. Koszalin: Muzeum w Koszalinie, 1963.
• Kłopotowski, Krzysztof. „Osieki ’78 – Płonący kwadrat.” Literatura 37 (1979): 13.
• Lipka Krzysztof. „Linia śladem myślenia.” W Jan Dobkowski. Warszawa: Galeria Klimy Bocheńskiej, Fabryka Trzciny, 2004. Kat. wyst.
• Morawski, Stefan. „O słabościach praxis neoawangardowej i niedostatkach teorii awangardy.” W Wybory i ryzyka awangardy. Studia z teorii awangardy. Red. Urszula Czartoryska i Ryszard W. Kluszczyński, 7-27.Warszawa, Łódź: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1985.
• Morawski, Stefan. Wybór pism estetycznych. Red. Anna Zeidler-Janiszewska i Piotr J. Przybysz. Kraków: Universitas, 2007.
• Oczko, Piotr, red. CAMPania. Zjawisko campu we współczesnej kulturze. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej, 2008.
• Piotrowski, Kazimierz. „Dowcip i władza sądzenia (asteizm w Polsce).” Dostępny 2 kwietnia 2018. http://archiwum-obieg.u-jazdowski.pl/teksty/1954.
• Rybkowska, Alicja. Humor a współczesna kondycja sztuki. Kraków: Universitas, 2016.
• Sontag, Susan. „Notes on Camp.” Tłum. Wanda Wertenstein. Literatura na Świecie 9 (1979): 307-323.
• Ślipińska, Jadwiga. „Poglądy i oceny.” Głos Koszaliński 227 (1964): 7.