Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

PL EN


1996 | 4 | 197-246

Article title

Gródek na Ledniczce

Content

Title variants

DE
Der Burghügel auf Ledniczka

Languages of publication

PL

Abstracts

DE
Auf einer Insel auf dem Lednica See, genannt Ledniczka, befindet sich eine Erdaufschüttung, die allgemein als ein kleiner Turmhügel bezeichnet wird. Die Insel liegt nah von Ostrów Lednicki und wird als Rybitwy — Ledniczka Fundstelle 4 bezeichnet. Sie hat unregelmäßige Form, ist ovalähnlich und umfaßt ein Gebiet mit ca. 1,3 ha Fläche. Der Hügeldurchmesser beträgt ca. 40,5 m (bei der Basis) und der Durchmesser des flachen und ca. 6m über die Oberfläche erhobenen Gipfels ca. 20 m (Abb. 1 und 2). Die Ausgrabungen auf Ledniczka führten bisher A. Nowak im Jahre 1966 und die Verfasser dieses Artikels in den Jahren 1989-1990. Sie hatten damals 10 Grabungsflächen eingerichtet (Abb. 3). Die bisher durchgeführten Ausgrabungen lassen folgendes stratigraphisches System zu bestimmen: Schicht I — Rasen, auf dem Liegenden dessen der Lehm mit Seekalklinsen sowie dunkle Humuserde mit Lehmbewurfschollen und Steine auftreten. Schicht Ib — Steinpflaster (im Westteil des Turmhügels), gebildet aus 2-4 Schichten von kleinen Steinen, 1,5 — 2m breit — ein Weg (?) Schicht II — braune Humuserde mit Lehmbewurf- und Brandrestschollen. Schicht IIa — aus Brandresten, Steinen und durchgebrannten Lehmschollen. Die Form des Lehms ist einem Quadrat mit ca. 4m langen Seiten ähnlich — er sei mit dem Gebäude 1 zu verbinden. Schicht IIc — gebildet aus Sand mit Lehm, Holzkohlen und 3 Schichten großer Steine — Fundamentschürfgraben (?) mit ca. 50 cm Breite und 30 - 80 cm Tiefe (Fundamente von Gebäuden 1 und 2). Schicht III — Lehmplatte auf großen Steinen und dunkle Erde mit Brandresten, großen Steinen und Lehmbewurffragmenten. Schicht IV — dunkle Erde mit Brandrestlinsen direkt auf der Aufschüttung (Errichtungszeit (?) des Gebäudes 2). Schichten V und VI — Hügelaufschüttung aus gelbem Lehm mit Seekalkschollen und grauen Erdlinsen. Schicht VIII — Untergrund (ca. 3,5 m unter dem Burgplatz) — gelber Lehm mit Seekalkschichten. Infolge der Untersuchungen wurden 4 Schichtenkomplexe abgesondert, die der Besiedlung entsprechen: 1) vor der Hügelerrichtung (Schicht VII); 2) aus der Zeit des Hügelaufschüttens (Schichten V, VI); 3) aus der Zeit der Burgbebauung (Schichten IIa, b, c, III, IV); 4) aus der Zeit der Burgvemichtung (Schichten I, II). Auf dem Hügelgipfel, in seinem mittleren und westlichen Teil wurden Bebauungsrelikte freigelegt (Abb. 9). Im Hügelnordteil liegt das Gebäude 1 mit Abmessungen 4 x 5m. Die unteren Wandteile, mit behaltener Höhe von 80 cm, wurden auch 3 Schichten der mit versandtem Lehm verbundenen Steine (Abb. 4. 8D, 8E) ausgeführt. Den Fußboden bildete dichter Lehm au f dem Steinuntergrund. Die im Bauschutt auftretenden Funde (darin Keramikfragmente von meistens ziegelgraufarbenen Gefäßen — 54,9% und ziegelfarbenen Gefäßen — 37,3%) erlauben dieses Objekt in die 2. Hälfte des 14. und 15. Jh. zu datieren. Das Gebäude 2 mit Abmessungen 8x5m lag in dem Hügelmittelteil. Die Wände waren in die Hügelaufschüttung ca. 110 cm tief eingegrabt. Die Wandunterteile waren auch aus 3 Steinschichten ausgeführt. Den Fußboden bildeten flach verlegte Steine (Abb. 5,6,8A). Die im Bauschutt auftretenden Funde (darin Keramikfragmente von meistens ziegelgraufarbenen Gefäßen — 62,6% und stahlgraunen Gefäßen — 27,5%) erlauben dieses Gebäude in die 2. Hälfte des 14. und 15. Jh. zu datieren. Gebäude Nr. 3 — kleines Grubenhaus mit 4 - 6 m2 Fläche mit Lehmwänden (Abb. 8E), die ca. 60 cm in die Hügelaufschüttung eingetieft waren (Abb. 6, 8B). Kleine Fläche und Lage auf dem südwestlichen Zipfel lassen zu vermuten, daß es ein Wachtturm mit einer Aussicht auf den Weg von der Burg von der Landseile war. Hier auch — von der Westseite — wäre der Eingang in die Burg zu erwarten. Mit der Bebauung sind auch Fragmente von zwei anderen kleinen Mauern in dem südlichen und südöstlichen Teil zu verbinden (Abb. 7,8B). Bei den Ausgrabungen wurden 2145 Gefäßscherben freigelegt, die meistens (81,1%) von den Mittelteilen stammen. Neben der Keramik wurden auch 121 Funde aus Eisen, Bronze, Blei sowie Geweih, Knochen und Glas freigelegt (Abb. 1 0 - 12, 14). Eine Grundlage für die Dateierung der kleinen Burg auf Ledniczka (wegen Mangels an schriftlichen Quellen) sind die beweglichen Funde: Waffenausrüstungsteile, Schmuckstücke, Keramik. Während der Ausgrabungen auf Ledniczką wurden die Armbrustpfeilspitzen (Abb. II: 2 - 4 , 6, 8, 9, 14, 16) freigelegt, die die Spitzen mit Hülse (Typ II nach A. Nadolski 1954, S.65, Tab. XXXII) vertreten und allgemein in den ins 14. und 15. Jh datierten Burgen auftreten. Zwei Sporensternräder (Abb. 11: 11, 17) und ein Sporn mit Gabeln für Sternräder (Abb. 11: 10) entsprechen dem Typ III nach Hilczerówna (1956, S. 62-63). In Burghügeln sind sie im 14. Jh. zu finden (J.Kamińska 1968, S. 56). In das 13. und 14. Jh. ist ein Hufeisenfragment mit bandförmigem Rahmen und Daumen mit hinterem Teil (Abb. 12: 13), das an Typ VI/2 nach J. Każmierczyk (1978. S.96) anknüpft, zu datieren. Bei der Chronologiefestlegung kann auch ein Fragment des 3-Plattenkamms (Abb. 10: 4), das an Gruppe И В Variante 2 Typ II nach E. Cnotliwy (1973, S .189) anknüpft, behilflich sein. Sie treten in der 2. Hälfte des 13. bis Ende des 15. Jh, auf. Der Keramikkomplex aus Ledniczką knüpft an die auf anderen Fundstellen in das 14. und Anfang des15. Jh. (Abb. 15-22) datierten Gefäße an. Auf den Anfang des 15.Jh. weist auch die Gestaltung der Hügelaufschüttung in Form eines regelmäßigen Vierecks mit abgerundeten und herausgeschobenen Ecken sowie die Steinfundamente des Gebäudes (A. Kola 1991, S. 199, J. Olczak 1974, S.277) hin. Sowohl die Fundensammlung wie auch die Form der Aufschüttung weisen auf die Datierungsmöglichkeit des Burghügels auf Ledniczką in den Zeitraum vom 14./15. Jh. bis zu den Anfängen des 15. Jh. hin. Die Erörterung der Rolle von Turmhügeln ist, trotz aufgenommenen Versuchen, weiterhin schwierig. Die mit diesen Burgen verbundene Problematik erscheint in der polnischen archäologischen und historischen Literatur, es gelang jedoch bisher ihre Genese, Funktion und Rolle nicht eindeutig zu bestimmen (Z. Wojciechowski 1928, M. Sczaniecki 1938, R. Jakimowicz 1939-1948, S.M. Zajączkowski 1961, J. Kamińska 1966, L. Kajzer 1972, H. Łowmiański 1985, S. Kołodziejski 1992). Bisherige Untersuchungen der Kastelanei in Ostrów lassen breitere Überlegungen über die Rolle der auf ihrem Gebiet lokalisierten Burghügeln (8 Objekte dieses Typs — siehe Abb. 24) und über den Charakter der Besiedlung um diese Burgen nicht zu. Bisher wurde Ledniczką mit dem Sitz des Kastellans von Ostrów verbunden, der auf dieser Insel im 13. Jh errichtet wurde (W. Hensel 1959, S.209, T. Wasilewski 1967, S.554, J. Leśny 1976, S.19). Eine Analyse des Materials aus bisherigen archäologischen Untersuchungen und zugänglichen schriftlichen Quellen (J. Leśny 1976, S. 26-36, I. Polkowski 1876, S.6, 25. Fußnote, M. Łastowiecki 1989, S. 33) läßt den Sitz des Kastellans auf Ostrów Lednicki zu lokalisieren (J. Górecki und andere 1993). Der im 15. Jh. funktionierende Burghügel auf Ledniczką konnte dagegen die Rolle eines Sitzes des Lokalmachthabers erfüllen. Dieser Sitz kann mit der in Großpolen bekannten Familie Latalski (u.a. Jan von Latalice Latalski — Erzbischof von Gniezno 1463 - 1540) verbunden werden.

Keywords

Year

Volume

4

Pages

197-246

Physical description

Dates

published
1996

References

  • Brackmann A., Unverzagt W. 1931. Zantok. Eine Burg im deutschen Osten, Theil 1, Leipzig.
  • Cnotliwy E. 1973. Rzemiosło rogownicze na Pomorzu wczesnośredniowiecznym, Ossolineum.
  • Dąbrowska E. 1965. Studia nad osadnictwem wczesnośredniowiecznym Ziemi Wiślickiej, Wrocław-Warszawa- Kraków.
  • Długosz J. 1962. Roczniki czyli Kroniki sławnego Królestwa Polskiego, Księga 1 i 2. Warszawa.
  • Dzieduszycki W. 1980. Przemiany w strukturze garncarstwa polskiego w 2 połowie XIII i 1 połowie XIV wieku, AP 24, s. 364 - 379.
  • Dzieduszycki W. 1982. Wczesnomiejska ceramika kruszwicka w okresie od 2 połowy X w. po połowę XIV w., Wrocław, Warszawa, Kraków.
  • Dzięciołowski E. 1991. Rozmieszczenie stanowisk archeologicznych w Lednickim Parku Krajobrazowym, [w:] Wstęp do paleoekologii Lednickiego Parku Krajobrazowego, Biblioteka Studiów Lednickich 1, red. K. Tobolski, s. 43 - 56.
  • Gall Anonim. 1985. Kronika Polska (przekład R. Grodeckiego), Ossolineum.
  • Gierlach B. 1975. Studia nad archeologią średniowiecznego Mazowsza. Warszawa.
  • Górecki J. (1978) 1980. Z badań ratowniczych na cmentarzysku ludności kultury wejherowsko-krotoszyńskiej w Imielniku, woj. Poznań, FAP 29, s. 46 - 48.
  • Górecki J. 1982 – 1984. Groby ludności kultury pomorskiej w Dziekanowicach, woj. poznańskie, FAP 33, s. 43-45.
  • Górecki J., Łastowiecki M., Wrzesiński J. 1993. Wczesnośredniowieczne budownictwo mieszkalne Ostrowa Lednickiego, SL 3, s. 21 - 45.
  • Grążawski K. 1989. Średniowieczny gródek rycerski w Bachotku na Ziemi Chełmińskiej w świetle badań archeologicznych, Sp Ar 40, s. 317 - 341.
  • Hensel W. 1950. Studia i materiały do osadnictwa Wielkopolski wczesnohistorycznej, t. 1. Poznań.
  • Hensel W. 1959. Studia i materiały do osadnictwa Wielkopolski wczesnohistorycznej, t. 3. Warszawa.
  • Hensel W., Hilсzer-Kurnatowska Z. 1972. Studia i materiały do osadnictwa Wielkopolski wczesnohistorycznej, t. 4, Ossolineum.
  • Hilczerówna Z. 1956. Chronologia ostróg z X do XIII wieku, WA 23, s. 203 - 207.
  • Hilczerówna Z. 1961. Rogownictwo gdańskie w X - XIV w., [w:] Gdańsk wczesnośredniowieczny, t. 4, s. 41 – 144. Gdańsk.
  • Horbacz T.J., Lechowicz Z. 1984. Jeszcze o siedzibie rycersko-szlacheckiej w Polsce, Acta Universitatis Lodziensis, Folia Archaeologica 5, s. 69 - 105.
  • Jakimowicz R. 1939-1948, Okres wczesnohistoryczny, [w:] Prehistoria ziem polskich, red. S. Krukowski, J. Kostrzewski, R. Jakimowicz, s. 361 - 428, Kraków.
  • Jasiewicz Z. 1963. Studia historyczno-etnograficzne nad kowalstwem wiejskim w Wielkopolsce. Poznań.
  • Kajzer L. 1972. W sprawie genealogii wiejskiej siedziby obronnej w Polsce, KHKM 20, s. 451-465.
  • Kajzer L. 1986. Z zagadnień genezy tzw. grodków stożkowatych. (Uwagi na marginesie lektury VI tomu Początków Polski prof. Henryka Łowmiańskiego), KHKM 34, s. 331-339.
  • Kajzer L. 1990 (1989 - 1990). Średniowieczny drewniany dwór obronny w Orłowie nad Bzurą, S1A, 32, s. 241 - 90.
  • Kamińska J. 1966. Grodzisko stożkowate śladem posiadłości rycerskich XIII-XIV wieku, PiM MEAL SA, 13, s. 43-78,
  • Kamińska J. 1968. Siedlątków, obronna siedziba rycerska z X IV wieku, PiM MEAŁ, SA 15, s. 14 - 88.
  • Kamińska J. 1978. Obronność siedzib rycerskich w świetle archeologii, Prace Naukowe Instytutu Historii Architektury, Sztuki i Techniki Politechniki Wrocławskiej, Studia i Materiały 5 , s. 23 - 32.
  • Kaźmierczyk J. 1966. Z badań nad grodami i miastami wczesnego średniowiecza na Śląsku, AP 10, s. 654 - 700.
  • Kaźmierczyk J. 1978. Podkowy na Śląsku w X-XIV wieku. Studia z dziejów kultury materialnej, Ossolineum.
  • Kochanowski M. 1985. Narzędzia rolnicze i gospodarskie z grodziska w Plemiętach, [w:] Plemięta. Średniowieczny grodek w Ziemi Chełmińskiej, red. A. Nadolski, s. 159-164. Warszawa, Poznań, Toruń.
  • Kola A. 1985. Żelazny osprzęt średniowiecznej wieży mieszkalnej w Plemiętach i jej wyposażenia, [w:] Plemięta. Średniowieczny grodek w Ziemi Chełmińskiej, red. A. Nadolski, s. 63 - 83, Warszawa, Poznań, Toruń.
  • Kola A. 1991. Grody Ziemi Chełmińskiej w późnym średniowieczu. Toruń.
  • Wilke G. 1980. Późnośredniowieczne siedziby rycerskie na Ziemi Chełmińskiej w świetle badań archeologicznych w Słoszewach i Plemiętach, Acta UNC.A 6, s. 65 - 87.
  • Wilke G. 1985, Militaria z grodziska w Plemiętach. Broń strzelnicza, [w:] Plemięta. Średniowieczny grodek w Ziemi Chełmińskiej, red. A. Nadolski, s. 107 - 128, Warszawa, Poznań, Toruń.
  • Kołodziejski S. 1985. Les ésperos á molette du territoire de la Petite Pologne au Moyen Âge, [w:] Memoire Archéologiques, red. A. Kokowski, s. 161 - 179, Lublin.
  • Kołodziejski S. 1992. Wstęp do studiów nad genezą obronnych rezydencji możnowładczych, [w:] Stan i potrzeby badań nad wczesnym średniowieczem w Polsce. Materiały z konferencji. Poznań 14-16 grudnia 1987, red. Z. Kurnatowska, s. 275 - 282.
  • Kowalczyk М. 1986. Raciąż – średniowieczny gród i kasztelania, na Pomorzu w świetle źródeł archeologicznych i pisanych, AB, 6 , 84/85.
  • Kowalenko W. 1938. Grody i osadnictwo grodowe Wielkopolski wczesnohistorycznej (od VII do XII wieku). Poznań.
  • Kozierowski S. 1934. Szematyzm historyczny ustrojów parafialnych dzisiejszej archidiecezji gnieźnieńskiej. Poznań.
  • Krause E. 1976. Grodzisko stożkowate w Bninie koło Śremu, [w:] Materiały do studiów nad osadnictwem bnińskim. Grodzisko stożkowate, red. J. Żak, s. 3 - 15. Warszawa, Poznań
  • Krause E. 1976. Średniowieczny grodek rycerski w Jeziorku koło Turku, PiM MAEL SA, 23, s. 293 - 324.
  • Krause E. 1977. Z problematyki badań tzw. „grodzisk stożkowatych” w Polsce, Informacje bieżące PKZ, A 13, s. 1-15.
  • Kruppe J. 1961. Studia nad ceramiką XIV wieku ze Starego Miasta w Warszawie, Warszawa, Wrocław, Kraków.
  • Kruppe J. 1967. Garncarstwo warszawskie w wiekach XIV i XV, Warszawa-Wrocław-Kraków.
  • Kurnatowska Z., Kurnatowski S. 1991. Zasiedlenie regionu Lednicy w pradziejach i średniowieczu w świetle dotychczasowych badań, [w:] Wstęp do paleoekologii Lednickiego Parku Krajobrazowego, Biblioteka Studiów Lednickich 1, red. K. Tobolski, s. 35 - 42. Poznań
  • Kurnatowska Z., Łosińska A. 1981. Weryfikacja grodzisk wielkopolskich na półmetku, FAP 32, 1983, s. 25-62.
  • Kurnatowska Z., Łosińska A. 1985. Sprawozdanie z weryfikacji grodzisk wielkopolskich w latach 1983-1984, FAP 34, 1 9 8 2 - 1985, s. 77 - 85.
  • Leńczyk G. 1939. Grodzisko w Piekarach, [w:] R. Jamka, G. Leńczyk, K. Dobrowolski, Badania wykopaliskowe w Piekarach w powiecie krakowskim, s. 19 - 75, Kraków.
  • Leśny J. 1976. Początki, rozwój i upadek kasztelani na Ostrowie Lednickim, StiM DWP 12 (23), s. 5 - 37.
  • Łastowiecki M. 1977. Próba systematyki ceramiki wczesnośredniowiecznej i średniowiecznej, [w:] Początki i rozwój starego miasta w Poznaniu, s. 183 – 192. Poznań.
  • Łastowiecki M. 1989. Stratygrafia i chronologia Ostrowa Lednickiego, SL 1, s. 17 - 70.
  • Łomnicki J. 1967. Ostrów Lednicki, Lednica, SSS 3, s. 551 - 554.
  • Łopасka-Szymańska K. 1984. Z historii badań Ostrowa Lednickiego, G. SiMH 1, s. 7 - 25.
  • Łopасka-Szymańska K. 1989. Materiały do bibliografii Ostrowa Lednickiego, SL 1, s. 239-269.
  • Łopасka-Szymańska K. 1991. Materiały do bibliografii Ostrowa Lednickiego (1901 - 1987). Ciąg dalszy, SL 2, s. 349 - 351.
  • Łowmiański H. 1985. Początki Polski, t. VI, cz. 2. Warszawa.
  • Makiewicz T. 1972. Średniowieczne grodzisko stożkowate na stanowisku 5 w Kunowie, powiat Mogilno, S1A 19, s. 227-241.
  • Matuszewska-Kola W. 1985. Ceramika z grodziska w Plemiętach, [w:] Plemięta. Średniowieczny grodek w Ziemi Chełmińskiej, red. A. Nadolski, s. 185 – 204. Warszawa-Poznań-Toruń.
  • Nadolski A. 1954. Studia nad uzbrojeniem polskim w X , XI i ХII wieku, Acta AUL 3. Łódź.
  • Naumowiсz-Śmigie1ska E. 1973. Wstępne sprawozdanie z badań wykopaliskowych na grodku średniowiecznym w Dąbrówce, pow. Poznań, FAP 24, s. 250 - 251.
  • Nawrolski T. 1972. Klasztor cystersek w Cedynii w świetle badań archeologicznych, cz. II, MZP 19, s. 271-384.
  • Niesiołowska A., Perzyńska М., Żak J. 1960. Badania w posesji Ostrów Tumski w latach 1950-1953, [w:] Poznań we wczesnym średniowieczu 2, s. 67 - 187, Poznań.
  • Nowakowski A. 1985, Militaria z grodziska w Plemiętach. Elementy rzędu końskiego i oporządzenia jeździeckiego, [w:] Plemięta. Średniowieczny grodek w Ziemi Chełmińskiej, red. A. Nadolski, s. 129-139. Warszawa, Poznań, Toruń.
  • Olczak J. 1974. Niektóre aspekty badań grodzisk stożkowatych na Pomorzu Środkowym, AtAP, 2, s. 255 – 278. Koszalin.
  • Olejnik K. 1993. Grody i zamki w Wielkopolsce. Poznań.
  • Pawłowski A. 1978. Z badań grodzisk średniowiecznych województwa wrocławskiego, SpAr 30, s. 241 - 257.
  • Pawłowski A. 1980. Jak budowano obronne siedziby rycerskie?, ZOW 46, s. 75-80.
  • Pawłowski A. 1984. Wiejskie siedziby obronne na tle podziału politycznego Śląska w 1 połowie XIV wieku, SiAn 26, s. 111-118.
  • Perzyńska-Holasowa M. 1977. Badania wykopaliskowe przy ul. Szewskiej 6 w Poznaniu, [w:] Początki i rozwój starego miasta w Poznaniu, s. 269 – 273. Poznań.
  • Połaszęwski L. 1976. Własność feudalna w województwie kaliskim w XVI wieku. Poznań.
  • Polkowski I. 1976. Opisy starożytnych ruin na wyspie Jeziora Lednickiego. Gniezno.
  • Rospond S. 1984. Słownik etymologiczny miast i gmin PRL, Ossolineum.
  • Sczaniecki M. 1938. Nadania ziemi na rzecz rycerzy w Polsce do końca ХIII wieku, RTPNP Pr KH, 11, z. 3.
  • Sikorska-Ulfik I. 1977. Cechy charakterystyczne ceramiki średniowiecznej ze Starego Rynku w Poznaniu i porównanie ich z cechami ceramiki z Gniezna, [w:] Początki i rozwój Starego Miasta w Poznaniu, s. 257 – 267. Poznań.
  • Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich 1882, t. III; 1883, t. IV; 1884, t. V; 1886, t. VII, 1892, t. XII, Warszawa.
  • Sokołowski М. 1876. Ruiny na Ostrowie Jeziora Lednicy. Studium nad budownictwem w przedchrześcijańskich i pierwszych chrześcijańskich wiekach w Polsce. Na podstawie badań wspólnie na miejscu odbytych z Prof. Władysławem Łuszczkiewiczem, Pamiętnik Akademii Umiejętności w Krakowie, t. 3. Kraków.
  • Strzyżewski Cz. 1990. Wczesnośredniowieczne groby szkieletowe w obudowie kamiennej w Zielonce, województwo poznańskie. G. SiMH 3, s. 177 - 198.
  • Strzyżewski Cz. 1992. Przeszłość Kocanowa w świetle badań archeologicznych, [w:] Cz. Strzyżewski, B. Frankiewicz, G. Połeć, Wieś Kocanowo gmina Pobiedziska, województwo poznańskie (próba monografii), s. 5 – 20. Pobiedziska.
  • Szymański W. 1966. Przyczynek do badań nad problematyką grodzisk stożkowatych (Orszynowo, Wilkanowo w pow. płockim), KHKM 16, s. 55 - 72.
  • Świętosławski W. 1990. Strzemiona średniowieczne z ziem Polski, Łódź.
  • Tomczak A., Ohryzko-Włodarska Cz., Włodarczyk J. 1961. Lustracja województw Wielkopolskich i Kujawskich 1564 - 1565, cz. I. Bydgoszcz.
  • Wachowski K. (1982) 1983. Średniowieczna broń miotająca na Śląsku w świetle znalezisk z Ostrówka w Opolu, AP 23, s. 167-197.
  • Wachowski K. 1984. Militaria z grodu na Ostrówku w Opolu, Studia nad kulturą wczesnopolskiego Opola, Ossolineum, s. 11 - 108.
  • Wasilewski T. 1967. Ostrów Lednicki, SSS 3, s. 554.
  • Wawrzyniak F. 1936. Ostrów Lednicki. Odczyt wygłoszony w dniu 5 lipca r. 1936 na poświęcenie schroniska Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego na Ostrowie Lednickim. Dziekanowice.
  • Wojciechowski Z. 1928. Prawo rycerskie w Polsce przed Statutami Kazimierza Wielkiego. Poznań.
  • Wrzesiński J. 1989. Cmentarzysko szkieletowe w Dziekanowicach, gm. Łubowo, st. 2, SL 1, s. 103 - 146.
  • Wrzesińscy A., J. 1993. Sprawozdanie z badań na wczesnośredniowiecznym cmentarzysku szkieletowym w Dziekanowicach, stan. 22, gm. Łubowo, woj. poznańskie, WSA 1, s. 103 - 112.
  • Wrzosek A. 1961. Zabytki wczesnośredniowieczne z Ostrowa Lednickiego, pow. Gniezno, FAP 12, s. 242 - 253.
  • WSB 1983, Wielkopolski Słownik Biograficzny, Warszawa, Poznań.
  • Wyrobisz A. 1968. Szkło w Polsce od X IV do XVII wieku, Wrocław.
  • Zajączkowski S.M. 1961. Własność rycerska w dawnych ziemiach Łęczyckiej i Sierdzakiej, Rocznik Łódzki 4.
  • Zantoch. Eine Burg im deutschen Osten, hrsg. A. Brackmann, W. Unverzagt. Erster Theil, Zantoch In der Schriftlichen Uberlieferung und die Ausgrabungen 1932,1933, 1936, Leipzig.
  • Żurowski K. 1953. Sprawozdanie z badań wykopaliskowych na Ostrowie Lednickim w latach 1949 - 1951. St W cz 2, s. 113-125.

Document Type

Publication order reference

Identifiers

ISBN
83-903072-2-7

YADDA identifier

bwmeta1.element.desklight-a1c90435-33db-4bbb-b5b0-77c63796c2c7
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.