Od egzotycznej pocztówki do nie-miejsca. Obrazy miasta w kinie hiszpańskim

• Authors: Aleksandrowicz Joanna

Title variants

EN

From an Exotic Postcard to a Non-place: Images of the City in Spanish Cinema

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł ukazuje zmiany w sposobach reprezentacji miasta w kinie hiszpańskim, koncentrując się na napięciu pomiędzy tym, co ikoniczne dla danego miejsca, a przestrzeniami dalekimi od turystycznych klisz. Analiza przedstawia w ujęciu diachronicznym początki stereotypizacji przestrzeni w okresie niemym, jej wykorzystanie ideologiczne podczas dyktatur generała Prima de Rivery i generała Franco oraz poszukiwanie formuł kontestacji tego modelu w czasach późnego frankizmu i transformacji ustrojowej. W tych kontekstach są rozpatrywane współczesne reinterpretacje dawnych konwencji, nowe architektoniczne symbole miast i związane z nimi wzorce reprezentacji, a także fenomen nie-miejsc, będący wyrazem buntu wobec egzotyzacji, ale też wynikający z chęci odnalezienia scenerii adekwatnej do poruszanych problemów społecznych. Prezentowane ujęcie wyróżnia na tle dotychczasowych badań skoncentrowanie na kwestii reprezentatywności przestrzeni oraz dążenie do historyczno-filmowej syntezy zagadnienia.

EN

The article charts the changes in the depiction of the city in Spanish cinema, focusing on the tension between what is iconic of a given place and the exploration of spaces far removed from tourist clichés. An analysis of contemporary films is set against a historical background. It includes the beginnings of the stereotyping of urban areas in the silent cinema era, the ideological use of landscape during the dictatorships of General Primo de Rivera and General Franco, and the pursuit of realism as a counter to the dominant model of representation. Contemporary reinterpretations of old pictorial conventions, new urban icons and their associated patterns of representation, as well as the phenomenon of non-places, which is an expression of rebellion against exoticization but also stems from a desire to find a setting appropriate to the social issues raised, are all considered in these contexts. The presented approach stands out from previous research by focusing on the representative character of space and by aiming for a historical synthesis.

Keywords

PL

kino hiszpańskie; miasto w filmie; stereotypizacja przestrzeni; nie-miejsce; ideologizacja pejzażu

EN

Spanish cinema; city in film; stereotyping of space; non-place; ideologization of landscape

• Publisher: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
• Journal: Kwartalnik Filmowy
• Year: 2023
• Issue: 122 Krajobrazy, panoramy, terytoria
• Pages: 130-155

Contributors

author

Aleksandrowicz Joanna

• Uniwersytet Śląski

• https://orcid.org/0000-0001-5095-7706

References

• alvino, I. (2002). Niewidzialne miasta (tłum. A. Kreisberg). Warszawa: Wydawnictwo WAB.
• Camarero Gómez, G. (2019). Madrid en el cine de Pedro Almodóvar. Madrid: Akal. Caparrós Lera, J. M. (2013). Barcelona, escenario y protagonista de películas. W:
• G. Camarero Gómez (red.), Ciudades europeas en el cine (ss. 47-65). Madrid: Akal.
• Lipczak, A. (2017). Miasto widmo. W: tejże, Ludzie z placu słońca (ss. 9-35). Warszawa: Wydawnictwo Dowody na Istnienie.
• Martínez García, M. Á. (2018). La imagen fragmentada: miradas al audiovisual hecho desde Andalucía. Madrid: Minerva.
• Pino, J. M. del (2003). Ausencia de Sevilla. Identidad y cultura andaluza en „Solas”
• (1999) de Benito Zambrano. España Contemporánea, 16 (1), ss. 7-24.
• Pizarroso Quintero, A. (1997). La gran ciudad estadounidense como transposición e ideal en el cine español de los últimos años (cine negro y comedia urbana). Revista de Estudios Norteamericanos, (5), ss. 133-155.
• Quintana, Á. (2006). Madrid versus Barcelona o el realismo tímido frente a las hibridaciones de la ficción. W: H. J. Rodríguez (red.), Miradas para un nuevo milenio. Fragmentos para una historia futura del cine español (ss. 279-284). Alcalá de Henares: Festival de Cine de Alcalá de Henares.
• San Julián Alonso, R. (2019). La re-significación de la ciudad de Madrid a través del Joven Cine Español en los años 90. W: F. García García, E. Taborda Hernández, A. Baltar Moreno (red.), VII Congreso internacional Ciudades Creativas. Libro de actas (ss. 550-579). Madrid: Universidad Camilo José Cela.
• Whittaker, T. (2011). The Films of Elías Querejeta: A Producer of Landscapes. Cardiff: University of Wales Press.