Idea sprawiedliwości w myśli Karola Marksa

• Authors: Lipowicz Markus

Title variants

EN

The idea of justice in Marx’s thought

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

From the perspective of the history of ideas the output of Karl Marx poses a very difficult object of research. Though Marx himself made the issue of social justice a central aspect of his scientific praxis, the idea of “justice” itself seems to be paradoxically rather insignificant in his work. Nevertheless, no other philosophical conception has initiated such a number of social and political movements that eagerly tried to overcome the injustice of the capitalistic system and thereby radically change the fundamental processes of sociation. On the basis of the thoughts of non-Marxist Ralf Dahrendorf I will try to show that Marx’s conception of historical materialism itself contains two ideas of justice: first a “relative” idea of justice, which Marx criticized for being a functional superstructure of the capitalistic system – and the second is an “absolute” idea of justice, which Marx did not articulate directly but which can be understood on the basis of his work as a target of the social revolution. However, in Marx’s work this “absolute” idea of justice is not a utopian one, but it poses a materialistic potential of the capitalistic system that is still waiting for its realization.

Keywords

PL

sprawiedliwość; kapitalizm; wyzysk; praca; rewolucja

EN

justice; capitalism; exploitation; work; revolution

• Publisher: Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
• Journal: IDEA. Studia nad strukturą i rozwojem pojęć filozoficznych
• Year: 2014
• Volume: 26
• Pages: 97-117

Contributors

author

Lipowicz Markus

• Markus Lipowicz, doktor nauk społecznych w zakresie socjologii, Akademia Igna- tianum w Krakowie

References

• Błuszkowski J., Wstęp, (w:) K. Marks, Myśli, pod. red. J. Błuszkowskiego i A. Wajdy, PIW, Warszawa 1978.
• Dahrendorf R., Die Idee des Gerechten im Denken von Karl Marx, Verl. Für Literatur und Zeitgeschehen, Hannover 1971.
• Ebert T., Soziale Gerechtigkeit. Ideen – Geschichte – Kontroversen, Bundeszentrale für politische Bildung, Bonn 2010.
• Flis A., Chrześcijaństwo a Europa. Studia z dziejów cywilizacji Zachodu, Nomos, Kraków 2003.
• Fromm E., Das Menschenbild bei Marx, Europäische Verlagsanstalt, Frankfurt am Main 1969.
• Fromm E., Zerwać okowy iluzji. Moje spotkanie z myślą Marksa i Freuda, przeł. J. Karłowski, Dom Wydawniczy „Rebis”, Poznań 2000.
• Holzleithner E., Gerechtigkeit, Facultas Verlags- und Buchhandels AG, Stuttgart 2009.
• Kołakowski L., Główne nurty marksizmu. 1, PWN, Warszawa 2009.
• Marks K., Ideologia niemiecka (Fragmenty), (w:) K. Marks, Pisma wybrane. Człowiek i socjalizm, wyboru dokonał i wstępem opatrzył J. Ładyka, PWN, Warszawa 1979.
• Marks K., Krytyka Programu Gotajskiego (Fragmenty), (w:) K. Marks, Pisma wybrane. Człowiek i socjalizm, wyboru dokonał i wstępem opatrzył J. Ładyka, PWN, Warszawa 1979.
• Marks K., List do P. Annienkowa, (w:) K. Marks, Pisma wybrane. Człowiek i socjalizm, wyboru dokonał i wstępem opatrzył J. Ładyka, PWN, Warszawa 1979.
• Marks K., List do redakcji pisma „Sozialdemokrat” (do J. B. Schweitzera), w: K. Marks, Nędza filozofii. Odpowiedź na „Filozofię nędzy”. P. Proudhona, Książka i Wiedza, Warszawa 1949.
• Marks K., List Marksa do Pawła Annienkowa w Paryżu, (w:) K. Marks, Pisma wybrane. Człowiek i socjalizm, wyboru dokonał i wstępem opatrzył J. Ładyka, PWN, Warszawa 1979.
• Marks K., Marks do Rugego, (w:) K. Marks, Pisma wybrane. Człowiek i socjalizm, wyboru dokonał i wstępem opatrzył J. Ładyka,PWN, Warszawa 1979.
• Marks K., Nędza filozofii. Odpowiedź na „Filozofię nędzy” P. Proudhona, Książka i Wiedza, Warszawa 1949.
• Marks K., Projekt ogólnego statutu i regulaminu administracyjnego Międzynarodowego Stowarzyszenia Robotników zaakceptowany przez Radę Generalną w lecie 1872 r., (w:) K. Marks, F. Engels, W. Lenin, O sprawiedliwości. Wybór, Wydawnictwo „Książka i Wiedza” RSW „Prasa–Książka–Ruch”, Warszawa/Moskwa 1986.
• Marks K., Przemówienie wygłoszone na obchodach rocznicy gazety „The People’s Paper”, (w:) K. Marks, F. Engels, O wychowaniu, wybrał i wstępem opatrzył B. Sucho- dolski, Zakład Narodowy imienia Ossolińskich. Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, Wrocław–Warszawa–Kraków 1965.
• Marks K., Przyczynek do krytyki Heglowskiej filozofii prawa. Wstęp, (w:) K. Marks, Pisma wybrane. Człowiek i socjalizm, wyboru dokonał i wstępem opatrzył J. Ładyka, PWN, Warszawa 1979.
• Monz H., Gerechtigkeit bei Karls Marx und der hebräischen Bibel. Übereinstimmung, Fortführung, und zeitgenössische Identifikation, Nomos Verlagsgesellschaft, Baden-Baden 1995.
• Stollberg-Rilinger B., Einleitung. Was heißt Ideengeschichte?, (w:) Ideengeschichte. Basistexte, pod. red. B. Stollberg-Rollinger, Steiner, Stuttgart 2010.
• Suchodolski B., Wstęp, (w:) K. Marks, F. Engels, O wychowaniu, wybrał i wstępem opatrzył B. Suchodolski, Zakład Narodowy imienia Ossolińskich. Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, Wrocław–Warszawa–Kraków 1965.
• Tetens H., Wittgensteins „Tractatus”. Ein Kommentar, Reclam, Stuttgart 2009.
• Wittgenstein L., Tractatuslogico-philosophicus, przeł. B. Wolniewicz, PWN, Kraków 1970.