Kościół św. Jana Bosko w Kurhanie 1934-1945. Historia pierwszego w Polsce kościoła ku czci założyciela księży salezjanów

• Authors: Kalisz Łukasz

Title variants

EN

St John Bosco’s Church in Kurhan 1934-1945 (History of the First Church in Poland in Honor of the Salesians of don Bosco’s Founder)

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł opisuje historię powstania pierwszego w Polsce kościoła pod wezwaniem św. Jana Bosko w Kurhanie. Tworząca się parafia w Kurhanie była filią wileńskiego ośrodka salezjanów przy ul. Dobrej Rady. Wybudowany i poświęcony w 1935 roku kościół istniał do zakończenia II wojny światowej, następnie uległ sowietyzacji i salezjanie już nigdy do niego nie powrócili. Autor opisał nieznane dotąd fakty, gdyż ułożył w całość szczątkowe informacje dotyczące folwarku Kurhan. Autor odwiedził również miejsce po kościele w Kurhanie (Białoruś) i opisał zastane tam pozostałości materialne.

EN

The article describes the history of establishing the first St John Bosco’s church in Poland in Kurhan. The emerging parish of Kurhan was a branch of the Vilnius Salesian center in Dobrej Rady Street. The church was built and consecrated in 1935 and it existed until the end of World War II. After the war it was sovietized and Salesians have never returned to it. The author depicts some hitherto unknown facts, having arranged residual information connected with the Kurhan farm. He also visited the place where the church in Kurhan (Belarus) was situated and described the material remains that survived in this area.

Keywords

PL

Kurhan; Wilno; salezjanie; historia salezjańska; św. Jan Bosko; Druga Rzeczypospolita; kresy; sowietyzacja; Białoruś

EN

Kurhan; Vilnius; Salesians; Salesian history; St John Bosco; Second Polish Republic; eastern borderlands; sovietisation; Republic of Belarus

• Publisher: Towarzystwo Naukowe Franciszka Salezego
• Journal: Seminare. Poszukiwania naukowe
• Year: 2018
• Volume: 39
• Issue: 1
• Pages: 171-180

Dates

published

2018-03-31

Contributors

author

Kalisz Łukasz

References

• Archivio Salesiano Centrale [Centralne Archiwum Salezjańskie w Rzymie] – ASC, F. 681. Teka Kurhan.
• Archiwum Salezjańskiej Inspektorii Krakowskiej – ASIK (279), Ślósarczyk, Jan. 1960. Historia Prowincji świętego Jacka Towarzystwa Salezjańskiego w Polsce, t. 2: Lata międzywojenne 1919-1939. Pogrzebień: Maszynopis.
• ASIK (B. 280), Ślósarczyk, Jan. 1966. Historia Prowincji świętego Jacka Towarzystwa Salezjańskiego w Polsce, t. 3: Wojna 1939-1945. Pogrzebień: Maszynopis.
• Archiwum Salezjańskiej Inspektorii Warszawskiej – ASIW, Teka Kurhan.
• ASIW. Kronika parafii Różanostockiej. Lata: 1919-1963. 1964. Różanystok: Maszynopis.
• Biała Księga. Martyrologium duchowieństwa – Polska XX w. (lata 1914-1989). Dostęp 20.01.2018. http://www.swzygmunt.knc.pl/MARTYROLOGIUM/POLISHRELIGIOUS/vPOLISH/HTMs/POLISHRELIGIOUSmartyr0251.htm.
• Elenco generale della Societa di S. Francesco di Sales. 1935-1945. Torino.
• Engelking, Anna. 2012. Kołchoźnicy. Antropologiczne studium tożsamości wsi białoruskiej przełomu XX i XXI wieku. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
• Jacewicz, Wiktor. 1974. Męczeństwo salezjanów polskich w czasie okupacji hitlerowskiej 1939-1945. W: 75 lat działalności salezjanów w Polsce. Księga pamiątkowa, red. Remigiusz Popowski, Stanisław Wilk i Marian Lewko, 225-259. Łódź-Kraków: Towarzystwo Salezjańskie.
• Kant, Bronisław. 2012. Księga Męczeństwa Salezjanów Polskich. 55 polskich salezjanów zamordowanych przez hitlerowców. Warszawa: Parafia Najświętszego Serca Jezusowego.
• Krahel, Tadeusz. 1992. Archidiecezja wileńska. W: Życie religijne w Polsce pod okupacją 1939-1945. Metropolie wileńska i lwowska, zakony, red. Zygmunt Zieliński, 11-65. Katowice: Unia.
• Krahel, Tadeusz. 2014. Archidiecezja wileńska w latach II wojny światowej. Studia i szkice. Białystok: Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Białymstoku.
• Krahel, Tadeusz. 2017. Martyrologia duchowieństwa archidiecezji wileńskiej 1939-1945. Białystok: Białostockie Studia Historyczno-Kościelne XVII.
• Krawiec, Jan. 2004. Powstanie Towarzystwa św. Franciszka Salezego oraz jego organizacja i działalność na ziemiach polskich. Kraków: Poligrafia Inspektoratu Towarzystwa Salezjańskiego.
• Kuwałek, Robert. 1996. Rzymskokatolicki cmentarz przy ul. Grażyny. Ziemia Lidzka, 18/19, 16-20.
• Lietuvos Mokslų Akademijos Vrublevskių Biblioteka [Biblioteka Litewskiej Akademii Nauk im. Wróblewskich w Wilnie] – LMAVB, F. 318-21352, Teka Kurhan. Sprawa erekcji parafii.
• LMAVB, F. 318-21355, Dział Parafialny. Teka Kurhan.
• Nekrolog Salezjanów Polskich 1891-1976, opr. Józef Długołęcki i Andrzej Świda. 1976. Kraków-Łódź.
• Niewęgłowski, Jan. 2011. Wychowawczo-społeczna działalność salezjanów w Polsce w latach 1898-1989. Warszawa: Towarzystwo Naukowe Franciszka Salezego.
• Nowa placówka salezjańska i kościół św. Jana Bosko na Kresach. 1935. Pokłosie Salezjańskie, 11, 227.
• Pietrzykowski, Jan. 2015. Towarzystwo Salezjańskie w Polsce w warunkach okupacji 1939-1945. Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej.
• Początkowe placówki salezjańskie w Polsce. Kurhan. 1936. Pokłosie Salezjańskie, 1, 54.
• Pujdak, Mieczysław. 1992. Męczennicy. Ziemia Lidzka, 8/9, 8-10.
• Straczuk, Justyna. 2013. Cmentarz i stół: Pogranicze prawosławno-katolickie w Polsce i na Białorusi. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
• Świda, Andrzej. 1984. Towarzystwo Salezjańskie (Rys historyczny). Kraków: Inspektorat Towarzystwa Salezjańskiego.
• Świda, Andrzej. 1991. Inspektorzy polskich prowincji salezjańskich, cz. 4. Warszawa: Salezjański Ośrodek Misyjny.
• Uroczystości w Polsce ku czci św. Jana Bosko. 1936. Pokłosie Salezjańskie, 6, 207.

Identifiers

DOI

http://doi.org/10.21852/sem.2018.1.14