Vodlozerie (North-West Russia): former social potential in the light of historical data and geographical landscape

• Authors: Irina Černâkova

Title variants

PL

Wodłoziero (Rosja północno-wschodnia): miniony potencjał społeczny w kontekście danych historycznych i krajobrazu geograficznego

• Languages of publication: EN

Abstracts

PL

W artykule przedstawiono ocenę porównawczą warunków bytowych w regionie Wodłoziera w pięciu przedziałach czasowych (1791, 1873, 1926, 1933), opartą o wyniki Generalnego Badania Geodezyjnego (GMOG) oraz szczegółową rewizję list istniejących osad. Na podstawie danych o liczbie gospodarstw oraz informacji odnoszących się do dynamiki przemian ich ogólnych warunków mieszkalnych i sposobów pozyskiwania zasobów życiowych przez mieszkańców Wodłoziera, ukazano długofalowe tendencje rozwoju potencjału społecznego i demograficznego regionu od końca XVIII wieku do pierwszego kwartału wieku XX. Poprzez ukazanie przemian, jakim ulegały tradycyjne praktyki społeczne i gospodarcze w długim trwaniu, możliwa była rekonstrukcja specyficznych elementów interakcji człowieka ze środowiskiem naturalnym oraz ich konsekwencje społeczne.

Keywords

PL

Generalne Badanie Geodezyjne (GMOG); gęstość zaludnienia; krajobraz kulturowy i historyczny; niewykorzystany potencjał społeczny; region Wodłoziera; średnie zaludnienie gospodarstwa domowego; tradycyjne osadnictwo regionalne i użytkowanie gruntów

• Publisher: Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
• Journal: Przeszłość Demograficzna Polski
• Year: 2016
• Volume: 38
• Issue: 1
• Pages: 29-61

Contributors

author

Irina Černâkova

• Universitet Vostochnojj Finljandii (kampus JJoehnsuu), Fakultet Obshhestvennykh Nauk i Biznes Issledovanijj, Institut Geograficheskikh i Istoricheskikh Issledovanijj

References

• Aarnio, Jouni, Kaskiviljelystä metsätöihin: tutkimus Pielisjärven Kruununmetsistä ja kruununmetsätorppareista vuoteen 1910. Joensuu 1999.
• Administrativno-territorialʹnoe delenie Onežskogo rajona Arhangelʹskoj gubernii. Accessed 21.05.2016. http://www.onegaonline.ru/html/dz2/seetext.asp?kod=540.
• Âkubova, Tatʹâna, Anna Krûkova. “Territorialʹnyj brending kak instrument razvitiâ regiona”. Molodoj Učenyj, 21 (2014). Accessed 2.09.2016. http://moluch.ru/archive/80/14255.
• Averʹânov, Konstantin, “Vodlozerʹe – Zapovednyj kraj russkogo Severa”. Trudy Instituta Rossijskoj Istorii 9 (2010).
• Blagoveŝenskij, Ivan. “Narodonaselenie Oloneckoj Gubernii v 1892 godu”. Oloneckij Sbornik 3 (1894).
• Blagoveŝenskij, Ivan, ed. Spisoknaselennyh mest Oloneckoj gubernii po svedeniâm za 1905 god. Petrozavodsk 1907.
• Červâkov, Oleg V., ed. Nacionalʹnyj park «Vodlozerskij»: Prirodnoe raznoobrazie ikulʹturnoe nasledie. Petrozavodsk: Karelian Scientific Centre, 2001.
• Černâkova, Irina et al. Generalʹnoe meževanie Oloneckoj gubernii: Kartografičeskaâ spravočno-informacionnaâ Sistema. Accessed 21.05.2016. http://maps.karelia.ru/mez.
• Černâkova, Irina. “Vodlozerʹe – poselenčeskie landšafty i socialʹnyj potencial v svete istoriko-geografičeskih dannyh konca XVIII veka”. CARELiCA 1 (2013): 20–21. Accessed 21.05.2016. http://carelica.petrsu.ru/2013/Chernyakova_1.pdf.
• Černâkova, Irina, Olli-Pekka Tikkanen, Rajmo Hejkkilâ. Starye dokumenty i sovremennoe sotrudničestvo v issledovanii rannej istorii okružaûŝej sredy v Karelii, 61–65. Materialy V meždunarodnoj konferencii po istoričeskoj geografii (18–21 maâ 2015 g.). Sankt_Peterburg 2015.
• Cvetkova, Evgeniâ. Folʹklornaâ bylička Vodlozerʹâ: koldovstvo i magičeskaâ tradiciâ. Moskva 2014. Accessed 2.09.2016. http://www.ruthenia.ru/folklore/au_tsvetkova1.htm.
• Èkonomičeskie kameralʹnye primečaniâ k kartam Generalʹnogo Meževaniâoloneckoj gubernii: Pudožskij uezd, 1791 g. Rossijskij gosudarstvennyj arhiv drevnih aktov. F. 1355. D. 922. L. 1–44.
• Ericsson, Staffan, Lars Östlund, Anna-Lena Axelsson. “A forest of grazing and logging: Deforestation and reforestation history of a boreal landscape in central Sweden”. New Forests 19 (2000): 227–240.
• Gomilevskij, Vasilij. “S krajnego severa Evropejskoj Rossii”. Selʹskoe Hozâjstvo i Lesovodstvo 128 (1878).
• Haruzin, Nikolaj. “Iz materialov, sobrannyh sredi krestʹân Pudožskogo uezda”. Oloneckij Sbornik 3 (1894): 306–307.
• Haruzina, Vera. Na Severe: putevye vospominaniâ. Moskva 1890.
• Heikinheimo, Olli. Kaskiviljelyksen vaikutus Suomen metsiin. Doctoral dissertation. Helsinki: Keisarillinen Aleksanterin yliopisto, 1915.
• Holtta, Harri, Olli-Pekka Tikkanen, Irina Chernyakova, Raimo Heikkila. “Reflections of cultural history in the forest landscapes of Western White Sea Karelia”. Trudy Gosudarstvennogo Prirodnogo Zapovednika “Kostomukšskij” 1 (2015): 183–186.
• Korablev, Nikolaj. “Pudožʹe – drevnij kraj za Onežskim ozerom: Istoričeskij očerk”. Sever, 3–4 (2010).
• Kratkie èkonomičeskie opisaniâ k kartam Generalʹnogo meževaniâ Oloneckojgubernii: Pudožskij uezd, 1791 g. Rossijskij gosudarstvennyj arhiv drevnih aktov. F. 1355. D. 921. L. 1–14.
• Kulikov, Vâčeslav, ed. Prirodnoe i kulʹturnoe nasledie Vodlozerskogo nacionalʹnogo parka. Petrozavodsk 1995.
• Kuznecova, Valentina, Boris Putilov, ed. Pamâtniki russkogo folʹklora Vodlozerʹâ: Predaniâ i bylički. Pertozavodsk 1997.
• Kûster, Hansjorg. Istoriâ lesa. Vzglâd iz Germanii. Sankt Peterburg 2012.
• Lehmann, Albrecht. Von Menschen und Bäumen. Die Deutschen und ihr Wald. Hamburg 1999.
• Loginov, Konstantin. Istoričeskaâ spravka o poseleniâh Vodlozerʹâ. Accessed 21.05.2016. http://vodlozero.nubex.ru/ru/nauka/issledovanie-istorii/istoricheskaya-spravka.
• Loginov, Konstantin. Ètnolokalʹnaâ gruppa russkih Vodlozerʹâ. Moskva 2006.
• Loginov, Konstantin. K probleme ètnokulʹturnogo razvitiâ Srednego Poileksʹâ i Severnogo Priileksʹâ. Accessed 21.05.2016. http://folk.pomorsu.ru/index.php?page=opensource/27.
• Loginov, Konstantin. Tradicionnyj žiznennyj cikl russkih Vodlozerʹâ: obrâdy, obyčai ikonflikty. Moskva 2010.
• Lojter, Sofʹâ. “Ob ètnolokalʹnoj folʹklornoj tradicii Vodlozerʹâ”. Râbininskie Čteniâ, 2015. Accessed 2.09.2016. http://kizhi.karelia.ru/library/ryabininskie-chteniya-2015/1570.html.
• Ogorodnikov, Evlampij, ed. Spiski naselennyh mest Rossijskoj imperii po svedeniâm 1873 goda: Oloneckaâ guberniâ.
• Plany Generalʹnogo Meževaniâ Pudožskogo uezda Oloneckoj gubernii. Rossijskij gosudarstvennyj arhiv drevnih aktov. F. 1356. D. 3352–3361.
• Potapov, Boris, ed. Spisok naselennyh mest Karelʹskoj ASSR: po materialam perepisi 1926 g. Petrozavodsk, 1928.
• Radkau, Joachim. Holz. Wie ein Naturstoff Geschichte schreibt. München 2007.
• Radkau, Joachim. Priroda i vlastʹ: Vsemirnaâ istoriâ okružaûŝej sredy. Moskva 2014.
• Rossijskaâ imperiâ. Administrativno-territorialʹnoe delenie:1708–1917. Oloneckaâ guberniâ, 1775–1897 gg. Accessed 21.05.2016. http://www.nlr.ru/res/refer/r_imp/gub/olon.html.
• Sokolov, Boris. “Poèziâ Vodlozera: Iz zapisok issledovatelâ”. Čitatelʹ i Pisatelʹ 35 (1928).
• Spisok naselennyh mest: po materialam perepisi 1933 g. Petrozavodsk: Upravlenie narodnohozâjstvennogo učeta, 1935.
• Tikkanen, Olli-Pekka, Irina Chernyakova. “Past human population history affects current forest landscape sturcture of Vodlozero National Park, Northwest Russia”. Silva Fennica 48 (2014). Accessed 21.05.2016. https://www.researchgate.net/publication/279079261_Past_human_population_history_affects_current_forest_landscape_structure_of_Vodlozero_National_Park_Northwest_Russia.
• Trojnickij, Nikolaj, ed. Pervaâ vseobŝaâ perepisʹ naseleniâ Rossijskoj imperii 1897 g.: Oloneckaâ guberniâ. Moskva 1899

Identifiers

DOI

10.18276/pdp.2016.1.38-02