Prowizja kanoniczna na urząd proboszcza

• Authors: Radosław Wnuk

Title variants

EN

The Canonical Provision of the Office of the Pastor

FR

La provision canonique de l’office du curé

Abstracts

PL

Prowizja kanoniczna na urząd proboszcza jest aktem prawnym. W KPK/83 zawarto dwie jej formy: niezależną oraz zależną. Ta druga dotyczy przede wszystkim kleryckich instytutów życia konsekrowanego oraz kleryckich stowarzyszeń życia apostolskiego (kan. 523; 682 § 1). Ustawodawca kodeksowy postawił prowizji kanonicznej konkretne wymogi. Kompetentnym podmiotem do jej dokonania z zasady jest biskup diecezjalny (kan. 523; 525). Kandydat na urząd musi trwać we wspólnocie z Kościołem (kan. 149 § 1), posiadać święcenia prezbiteratu oraz inne przymioty, o których w kan. 521. Do ważności prowizji konieczny jest wakans powierzanego urzędu (kan. 153). Prowizja obejmuje trzy akty: wyznaczenie osoby, nadanie tytułu i objęcie urzędu. Wyznaczenie osoby dokonuje się w sposób nieskrępowany (przy prowizji niezależnej) albo poprzez prezentację lub wybór (przy prowizji zależnej). Nadanie tytułu może być swobodne lub konieczne, w zależności od rodzaju prowizji. Rzeczywiste nabycie kompetencji właściwych proboszczowi następuje wraz z objęciem urzędu. Powierzenia urzędu duszpasterskiego nie należy odkładać bez ważnej przyczyny (kan. 151). Ponadto, powierzenie powinno być dokonane na piśmie w celach dowodowych (kan. 156).

EN

The canonical provision of the office of the pastor is a juridical act. There are two forms of it in the Code of Canon Law: autonomous and subsidiary. The second is concerned with clerical institutes of consecrated life and societies of apostolic life (can. 523; 682 § 1). The legislator has set particular requirements for canonical provision. In principle, the diocesan bishop is competent to do it (can. 523; 525). A candidate to the office must be in the communion of the Church (can. 149 § 1), have the sacred order of the presbyterate and must be endowed with the qualities mentioned in can. 521. For validity of the provision it is necessary for the office to be vacant (can. 153). The provision is composed of three acts: the designation of the person, conferral, and installation. The designation of the person is made: free (autonomous provision), or through presentation or election (subsidiary provision). Depending on the kind of provision, conferral can be free or necessary. Real acquisition of pastor’s competency proceeds after installation. The provision of an office which entails the care of souls is not to be deferred without grave cause (can. 151). Moreover, the provision is to be put in writing for evidence (can. 156).

Keywords

PL

swobodne nadanie; powierzenie zależne; wyznaczenie osoby; nadanie tytułu; objęcie urzędu

EN

free conferral; subsidiary provision; designation of the person; conferral; installation

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
• Journal: Kościół i Prawo
• Year: 2016
• Issue: 5 (18) nr 1
• Pages: 95-117

Contributors

author

Radosław Wnuk

• Wydział Prawa, Prawa Kanonicznego i Administracji Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II; adres do korespondencji: Al. Racławickie 14, 20-950 Lublin, Poland

References

• Arrieta, Juan I. 2011. „Urzędy kościelne.” W Codex Iuris Canonici. Kodeks Prawa Kanonicznego. Komentarz. Powszechne i partykularne ustawodawstwo Kościoła katolickiego. Podstawowe akty polskiego prawa wyznaniowego. Edycja polska na podstawie wydania hiszpańskiego, red. Piotr Majer, 163-195. Kraków: Wolters Kluwer Polska.
• Biskupski, Stefan. 1966. Stanowisko proboszcza w świetle prawa kanonicznego. Płock: Polskie Wydawnictwo Diecezjalne.
• Calvo, Juan. 2011. „Parafie, proboszczowie i wikariusze parafialni.” W Codex Iuris Canonici. Kodeks Prawa Kanonicznego. Komentarz. Powszechne i partykularne ustawodawstwo Kościoła katolickiego. Podstawowe akty polskiego prawa wyznaniowego. Edycja polska na podstawie wydania hiszpańskiego, red. Piotr Majer, 440-471. Kraków: Wolters Kluwer Polska.
• Coccopalmerio, Francesco. 2014. “La comunione Ecclesiale. Riflessioni per un confronto tra i due Codici e il Vaticano II sul requisito di comunione dello Spirito di Cristo.” W Przynależność do Kościoła a uczestnictwo wiernych w życiu publicznym, red. Józef Krukowski, Mirosław Sitarz, i Bartłomiej Pieron, 9-25. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
• De Paolis, Velasio. 1985. “De paroeciis institutis religiosis commissis vel committendis.” Periodica de Re Morali Canonica Liturgica 74, nr 1-3:389-417.
• DʼOstilio, Francesco. 1995a. Il diritto amministrativo della Chiesa. Città del Vaticano: Libreria Editrice Vaticana.
• DʼOstilio, Francesco. 1995b. Prontuario del Codice di diritto canonico. Città del Vaticano: Libreria Editrice Vaticana.
• D’Ostilio, Francesco. 2000. Il parroco religioso. Origine ed evoluzione storica della parrocchia religiosa. Figura giuridica del parroco religioso. Città del Vaticano: Libreria Editrice Vaticana.
• Dzierżon, Ginter. 2009. „Przeniesienie z urzędu kościelnego (kann. 190-191 KPK).” Seminare 26:159-170.
• Dzierżon, Ginter. 2012. Powierzenie urzędu kościelnego poprzez wybór. Komentarz do regulacji zawartych w księdze I Kodeksu Prawa Kanonicznego. Kraków: Homo Dei.
• García, Martin J. 1995. Le norme Generali del Codex Iuris Canonici. Roma: EDIURCLA-Edizioni Istituto giuridico claretiano.
• Graczyk, Krzysztof. 2011. „Prawno-społeczna funkcja proboszcza w świetle przepisów prawa Kościoła katolickiego.” Studia Włocławskie 13:71-80.
• Krukowski, Józef. 1985. Administracja w Kościele. Zarys kościelnego prawa administracyjnego. Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL.
• Krukowski, Józef. 2003. „Konkretne akty administracyjne.” W Komentarz do Kodeksu Prawa Kanonicznego. T. I: Księga I. Normy ogólne, red. Józef Krukowski, 94-160. Poznań: Pallottinum.
• Krukowski, Józef. 2005a. „Parafie, proboszczowie i wikariusze parafialni.” W Komentarz do Kodeksu Prawa Kanonicznego. T. II/1: Księga II. Lud Boży. Część I. Wierni chrześcijanie. Część II. Ustrój hierarchiczny Kościoła, red. Józef Krukowski, 409-463. Poznań: Pallottinum.
• Krukowski, Józef. 2005b. „Kuria diecezjalna.” W Komentarz do Kodeksu Prawa Kanonicznego. T. II/1: Księga II. Lud Boży. Część I. Wierni chrześcijanie. Część II. Ustrój hierarchiczny Kościoła, red. Józef Krukowski, 344-381. Poznań: Pallottinum.
• Krukowski, Józef. 2005c. „Biskup Rzymski i Kolegium Biskupów.” W Komentarz do Kodeksu Prawa Kanonicznego. T. II/1: Księga II. Lud Boży. Część I. Wierni chrześcijanie. Część II. Ustrój hierarchiczny Kościoła, red. Józef Krukowski, 157-174. Poznań: Pallottinum.
• Labandeira, Eduardo. 2011. „Procedura przy usuwaniu lub przenoszeniu proboszczów.” W Codex Iuris Canonici. Kodeks Prawa Kanonicznego. Komentarz. Powszechne i partykularne ustawodawstwo Kościoła katolickiego. Podstawowe akty polskiego prawa wyznaniowego. Edycja polska na podstawie wydania hiszpańskiego, red. Piotr Majer, 1307-1314. Kraków: Wolters Kluwer Polska.
• Nykiel, Krzysztof. 2014. “L’esclusione dei fedeli dalla comunione con la Chiesa. Aspetti teologii e giuridici.” W Przynależność do Kościoła a uczestnictwo wiernych w życiu publicznym, red. Józef Krukowski, Mirosław Sitarz, i Bartłomiej Pieron, 111-129. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
• Pastuszko, Marian. 2008. Sakrament święceń (kanony 1008-1054). Kielce: Jedność.
• Pawluk, Tadeusz. 2002a. Prawo kanoniczne według Kodeksu Jana Pawła II. T. 2, Lud Boży jego nauczanie i uświęcanie. Olsztyn: Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne.
• Pawluk, Tadeusz. 2002b. Prawo kanoniczne według Kodeksu Jana Pawła II. T. 1, Zagadnienia wstępne i normy ogólne. Olsztyn: Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne.
• Sądel, Janusz. 2008. Kanoniczne powierzanie urzędu kościelnego w Kodeksach Prawa Kanonicznego z 1917 i 1983 r. (studium historyczno-prawne). Rzeszów: Bonus Liber.
• Sitarz, Mirosław, i Agnieszka Romanko. 2012. „Sede impedita.” W Encyklopedia Katolicka, t. 17, red. Edward Gigilewicz, 1331-1333. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
• Sitarz, Mirosław. 2004. Słownik prawa kanonicznego. Warszawa: Instytut Wydawniczy Pax.
• Sitarz, Mirosław. 2005. „Przeszkoda w działaniu i wakans stolicy biskupiej.” W Komentarz do Kodeksu Prawa Kanonicznego. T. II/1: Księga II. Lud Boży. Część I. Wierni chrześcijanie. Część II. Ustrój hierarchiczny Kościoła, red. Józef Krukowski, 272-294. Poznań: Pallottinum.
• Sitarz, Mirosław. 2013. „Zarządzanie parafią w sytuacjach nadzwyczajnych.” W Parafia w prawie kanonicznym i w prawie polskim, red. Sławoj Leszek Głódź, Józef Krukowski, i Mirosław Sitarz, 133-154. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
• Sitarz, Mirosław. 2014. „Sede vacante.” W Wielka Encyklopedia Prawa. T. 2, Prawo kanoniczne, red. Grzegorz Leszczyński, 213-216. Warszawa: Fundacja „Ubi societas, ibi ius”.
• Skorupa, Ambroży. 2002. Słuszna autonomia instytutów zakonnych w Kościele łacińskim. Kraków: Salwator.
• Sobański, Remigiusz. 1968. „Powierzenie parafii zakonnikom wg motu proprio „Ecclesiae Sanctae”.” Prawo Kanoniczne 11, nr 1-2:61-80.
• Sobański, Remigiusz. 2003a. „Urzędy kościelne.” W Komentarz do Kodeksu Prawa Kanonicznego. T. I: Księga I. Normy ogólne, red. Józef Krukowski, 233-286. Poznań: Pallottinum.
• Sobański, Remigiusz. 2003b. „Władza rządzenia.” W Komentarz do Kodeksu Prawa Kanonicznego. T. I: Księga I. Normy ogólne, red. Józef Krukowski, 212-233. Poznań: Pallottinum.
• Warchałowski, Krzysztof. 2000. „Wymogi prawne prowizji kanonicznej w Kodeksie Prawa Kanonicznego Benedykta XV i Jana Pawła II.” Studia Teologiczne. Białystok, Drohiczyn, Łomża 18:431-440.
• Żurowski, Marian. 1984. Problem władzy i powierzania urzędów w Kościele katolickim. Kraków: Wydawnictwo Apostolstwa Modlitwy.

Identifiers

DOI

10.18290/kip.2016.5.1-6